3VOOR12 bespreekt Album van de Week (16): Nine Inch Nails

Trent Reznor maakt april weer winters koud

Nine Inch Nails slaat opnieuw een brug. En toch blijft Trent Reznor trouw aan zijn eigen stijl: onverminderd hard, maar dan op een sadomasochistische manier. Het album van deze week verschiet niet alleen van kleur, het brengt ook de winter terug in april. Luister in onze luisterpaal zelf hoe, en lees in deze recensie waarom...

Trent Reznor maakt april weer winters koud

Wanneer ben je volwassen? Heel flauw zo’n vraag. Toch is voor Nine Inch Nails het antwoord heel simpel: nu, in het zelf gekozen jaar nul. Het nieuwe album Year Zero is de tweede brug die Reznor de muziek schenkt. Gemaakt door een ziel die alle wereldellende in zich draagt, maar ook vakman genoeg is om er een dragende constructie voor te bouwen. Year Zero is deze week Album van de Week en staat de komende week in de Luisterpaal.

Het begon allemaal eind jaren tachtig. Trent Reznor is als Nine Inch Nails de man die wave en industrial (metal) bij elkaar bracht. Het debuutalbum Pretty Hate Machine was mechanisch genoeg voor de ene scene en bleef emotioneel donker genoeg voor de andere. Nine Inch Nails groeide daarna en kleurde met het volgende album The Downward Spiral vijf jaar later zwaarder en donkerder, maar schoot nooit door naar onzichtbaar zwart.

Terwijl Reznor daarna weer zijn gebruikelijke vijf jaar uittrekt voor een opvolger, neemt grunge de wereld over. Pearl Jam en Nirvana blazen lichtvoetige popmuziek van de kaart en maken van alternatief mainstream. Het kost wave en industrial de kop. Maar Reznor houdt stand. En krijgt voorspelbare verwijten naar zijn hoofd geslingerd. Dubbelalbum Fragile uit 1999 is volgens velen een overdaad aan halve ideeen uit een verleden tijd.

Dat maakt Year Zero nu goed. Waar de tijd hem in de jaren negentig inhaalde, wordt Reznor er nu weer door opgepikt. Ten eerste heeft de oude new wave kwam via de electropop-achterdeur weer binnen. De populairiteit van techno heeft daarnaast een grote groep mensen klaargestoomd voor bliepjes en kraakjes. En je kunt misselijk worden van de verwijzing, maar 11 september 2001 tenslotte, maakte Reznors demonische wereldbeeld onmiskenbaar weer heel actueel.

Voor Reznor één woord zingt, zet hij in HYPERPOWER eerst zijn nieuwste wereldorde neer. In de instrumental wordt de aarde binnen twee minuten vakkundig vernietigd door een leger dat de controle verliest. Dan kan het feest beginnen. The Beginning Of The End is een soort verkrachte U2 hit. Survivalism gaat Joost van Bellen heel leuk vinden. Om niet nog voor het einde van de eerste de helft te verdrinken, geeft Reznor ons hoop met de bijna ballad-achtige popsong The Good Soldier. De beat in Me I’m Not had een sample kunnen zijn van Depeche Modes Home. Zo biedt het album voor iedereen een ingang. Wat de nummers bindt is, naast het geluid waar Nine Inch Nails patent op heeft, het hoge liedjesgehalte. Of Reznor nu speelt met de ballad, de oude industrial, de alt-hit, de stalen versie van electropop, of ontsporende soundscapes, nergens knalt het echt uit het liedjesconcept. En dat maakt van Year Zero een ijkpunt.

Zo staan alle sterren goed. Reznor kan met Year Zero dan ook zomaar weer eens hetzelfde trucje uithalen. Opnieuw een brug tussen twee eilanden, opnieuw een bouwsel dat je niet eerder zag, maar herkent aan zijn stijl. De cd, die letterlijk van kleur verandert als je hem vastpakt, is zijn ontsnapping van het eiland dat hem gevangen hield: terug de wereld in, die weer donker genoeg is om hem er thuis te laten voelen.