De eerste Creative Commons bijeenkomst in de Amsterdamse Waag lijkt al snel uit te lopen op een potje stevige 'Buma bashing'. Na een iets te uitgebreide introductie over de werking van Creative Commons van Paul Keller, wordt, nog voordat iedereen in de zaal zich netjes heeft voorgesteld, al flink uitgehaald richting de BUMA door onder meer Marco Raaphorst (Melodiefabriek) en componist Hans Timmerman. "Ik heb de schurft aan de BUMA", laat een enkeling zich ontvallen. Creative Commons (CC) introduceerde zichzelf kortgeleden met zes nieuwe licenties die een alternatief zouden kunnen bieden voor de BUMA. 3VOOR12 neemt ook deel aan deze nieuwe vorm met het project 3VOOR12 Plundert Musea. De jonge CC organisatie heeft de afgelopen maanden vooral goed naam gemaakt in de professionele sfeer en weet zich inmiddels officieel gesteund door de overheid dankzij een flinke subsidie. Naast slechts een klein aantal muzikanten blijken er vooral muziekuitgevers, BV-Pop vertegenwoordigers, juristen en geinteresseerde studenten in de zaal te zitten. Ook de BUMA en STEMRA zijn stevig vertegenwoordigd in de vorm van onder meer Hans Kosterman (ook BV Pop en FNV/KIEM) en muziekuitgever John Brands (STEMRA). "Ik schrik van de agressie jegens de BUMA" , laat Brands zich ontvallen in de introductieronde. Ook Hein van der Ree van platenmaatschappij Epitaph laat zich als vertegenwoordiger van de 'oude' muziekindustrie al snel in het beklaagdenbankje drukken en breekt een lans voor artiesten 'die gewoon nog geld met hun muziek willen verdienen'. Er is nogal wat onduidelijkheid over de intenties van Creative Commons, want het geld binnen halen met je muziek wordt zeker niet uitgesloten in de CC-licenties. BUMA ziet de nieuwe organisatie (misschien terecht) als een aanval op haar monopolie positie, Creative Commons ziet BUMA als een onoverkomelijk struikelblok. Het grootste probleempunt vormt, volgens de andere aanwezigen, de exclusiviteit van de inflexibele BUMA. Een muzikant die aangesloten is, brengt daarmee het recht op al zijn werk onder bij BUMA. En dat terwijl in deze moderne tijd van streaming en podcasting het zeker voor jonge en beginnende muzikanten interessant is om werk niet alleen via cd of mp3 verkoop en radio en televisie exposure onder de aandacht te brengen, maar ook bepaalde nummers gratis weg te geven via het net en bijvoorbeeld juist meer geld te verdienen met optredens die met deze vorm van reclame kunnen worden binnen gehaald. Maar ook de natte vinger methode van uitbetaling door de BUMA blijft een heikel punt. Hans Kosterman geeft toe dat BUMA een log apparaat is, maar dat wel degelijk wordt gewerkt met en gedacht over nieuwe systemen, zoals fingerprinting. Het systeem van fingerprinting wordt sinds een aantal jaren gebruikt om het muziekgebruik van de nationale publieke en commerciële radio- en TV-zenders te kunnen bepalen, zowel wat er exact uitgezonden is als ook de hoeveelheid muziek per uur. Ondertussen wordt ook in Brussel gewerkt aan een nieuwe Europese regelgeving waarin de huidige exclusiviteitsclausule die de BUMA haar leden nu oplegt binnen twee tot drie jaar tot het verleden zal gaan behoren. Ondertussen sneeuwen, tot zichtbare teleurstelling van Paul Keller, de nobele doelstellingen en plannen van Creative Commons onder in het verbale geweld. Hij maakt nog wel duidelijk dat Creative Commons niet wil gaan optreden als belangenorganisatie voor gefrustreerde muzikanten. "Wij zijn geen partij in deze zaak, we bieden alleen een alternatief." Er is bovendien ook tegenkritiek op de licentievormen die CC op dit moment aanbiedt. Ook deze licenties zijn volgens de BUMA vertegenwoordiging redelijk star. Als je een werk onder CC met licentie A het net op stuurt, dat is dat nooit meer te veranderen en het is zelfs onmogelijk om er een termijn aan te verbinden. En wat als niemand zich er aan houdt? Hans Kosterman (BUMA): "Zolang CC niet in staat is om enige vorm van handhaving te bieden (wat men een repressieve benadering vindt) is het woord 'licentie' ronduit misleidend." De discussie sleept zich voort, totdat er wordt geopperd dat er beter in de iets verdere toekomst kan worden gekeken, dan om te zien in wrok. De BUMA taken kunnen het beste worden gedecentraliseerd. Iedere muzikant moet op zijn eigen winkeltje kunnen passen en voor elk van zijn werken de keuze kunnen maken tussen verschillende licentie vormen. Een nog niet eens heel futuristisch idee dat door alle aanwezigen in ieder geval positief wordt ontvangen. Dat betekent dat BUMA zichzelf moet openbreken en omvormen tot een stichting die ook in de 21e eeuw nog goed kan functioneren. Want dat de situatie onhoudbaar begint te worden is wel duidelijk. Belangrijkste conclusie van de avond moet zijn dat de twee partijen een stukje dichterbij elkaar zijn gekomen. Creative Commons wordt gehoord, BUMA krijgt ook de kans om weer eens wat misverstanden over hun werkwijze uit de wereld te helpen. De kou is uit de lucht. "Ga om de tafel zitten en los het op", aldus Konrad Boehmer (componist, maar ook bestuurslid BUMA/STEMRA), die zichzelf meteen beschikbaar stelt als aanspreekpunt voor het vervolg van de discussie. Volgende ronde: het Creative Commons seminar tijdens Noorderslag 2006. Reageer op dit artikel in ons forum