Wat is er mis met de ouderwetse hitparades Top 40 en Mega Top 50? Platenzaken Free Record Shop en Music Store hebben hun eigen hitlijstjes geïntroduceerd. De gedrukte exemplaren van de Top 40 en de Mega Top 50, die vroeger op vrijdag de deur uitvlogen, zijn per 1 januari van dit jaar niet meer in de platenzaak verkrijgbaar. En de singles-verkoop is drastisch teruggelopen zodat het de vraag is of een hoge notering in de lijsten nog wel een betrouwbare graadmeter voor de populariteit is. Nederland kent een lange traditie in hitlijsten. Het begon al eind jaren ’50 met de Muziek Express Hitparade. Op 2 januari 1965 zond Radio Veronica de allereerste Top 40 uit, die decennia lang de toonaangevende hitparade in ons land zou zijn. De publieke omroepen lanceerden in 1971 als tegenhanger De Daverende 30, die na enkele naamswijzigingen zoals De Nationale Hitparade, in 1993 zou opgaan in de Mega Top 50. De single-hitlijsten Top 40 en Mega Top 50 vallen onder verantwoordelijkheid van de BV Mega Charts, die ook de samenstelling van de albumlijsten en enkele andere charts verzorgt. Sinds anderhalf jaar hebben de traditionele hitparades te kampen met concurrentie van de platenketens. Free Record Shop (FRS) lanceerde in maart 2002 zijn eigen hitlijsten, gebaseerd op de verkoopcijfers bij de 180 FRS-filialen. In Yorin werd een mediapartner gevonden die de hitlijst voor singles onder de naam Pepsi Charts uitzendt. Music Store keek het kunstje af en startte in mei van dit jaar zijn eigen charts voor onder andere singles, albums en verzamelalbums. Michel Admiraal, manager bij de B.V. Mega Charts, ziet het allemaal met lede ogen aan: “Hoe meer lijstjes, hoe onduidelijker het wordt voor de consument natuurlijk. Het is niet goed voor het imago van de ’algemene’ hitparades, maar je doet er zo weinig aan. Het is normaal dat een winkelketen op allerlei manieren zijn merk promoot, zeker als je dat kunt doen in combinatie met een sterke mediapartner. Je ziet in meer landen die ontwikkeling, ook in het Verenigd Koninkrijk ontstaan steeds meer afgeleide lijstjes.” Volgens sales- en marketing manager Roland van der Geest van Free Record Shop hebben de eigen charts van FRS in korte tijd een grote naamsbekendheid opgebouwd. Vooral dankzij de samenwerking met media als Yorin en ID&T. FRS wilde niet alleen zijn eigen merk meer profileren met een eigen lijst. Het initiatief was ook ingegeven door ontevredenheid, de Top 40 en Mega Top 50 zijn namelijk niet ‘snel’ genoeg naar mening van de winkelketen. Van der Geest: “Doordat ook de airplay wordt meegenomen zie je dat singles nog hoog in de lijsten staan op een moment dat de verkopen bij ons al sterk teruglopen. Singles zijn maar 2 tot 3 weken hot. We maken wel eens de vergelijking met een pak melk. Dat heeft ook maar een beperkte houdbaarheidsdatum.” Rick Guurink, directeur van Music Store, laat weten dat hun charts als een verlengstuk van de winkel moeten worden gezien. “De hitlijst is een afspiegeling van wat onze klanten kopen.” Hij laat weten dat net een overeenkomst met Noordzee FM is gesloten die vanaf september een door Music Store gesponsorde hitparade gaat uitzenden. Een voor de hand liggende partner omdat Music Store veel Nederlands product verkoopt. Naast Mega Charts lijken ook de platenmaatschappijen niet gelukkig met nog meer lijstjes. Arjan van Elk, hoofd promoties van EMI: “Het wordt er alleen maar onoverzichtelijker op.” Wat hem betreft, fuseren de Mega Top 50 en de Top 40, al voegt hij eraan toe dat dat niet erg realistisch is. Wilbert Mutsaers, marketing manager bij platenmaatschappij Universal: “ Juist in deze tijd dat de verkopen zo onder druk staan, is de muziekindustrie gebaat bij één sterke lijst. Maar dat is helaas een utopie.”