Paaspop 2024: Hańba! maakt een feest van protest met eigenzinnige Balkan punk

Waar de banken van de Social Club gevuld zijn met mensen die rustig hun frietje eten, is de vloer voor de stage een minuutje voor het optreden van Hańba vrij leeg. Slechts vijf minuten later blijkt dat niets is wat het lijkt. De houten planken zijn zo gevuld wanneer de banjoklanken door de speakers klinken en we een flinke portie Poolse folkpunk voorgeschoteld krijgen. Al snel verzamelt zich een geintrigeerde mensenmassa die op zoek is naar een goede plek om te dansen. Daar zijn ze hier op het juiste adres.

Deze punk heeft totaal geen duistere sfeer, het klinkt zelfs gezellig. Leadzanger Andrzej Zamenhoff springt van het podium met zijn megafoon en geeft hét sein: de moshpit kan beginnen. Het enthousiaste - en inmiddels al wel aardig dronken - publiek duwt en springt erop los. De zanger weet tijdens het optreden telkens zijn eigen paadje te leggen, of het nou stuiterend op het podium is of zigzaggend door het publiek; hij gaat er met volle overtuiging in. Er ontstaan circlepits, mensen nemen elkaar bij de armen, springen op elkaars schouders en maken er een waar feest van. De weemoedige teksten nemen niets weg van de gemoedelijke sfeer die Hańba! neer weet te zetten. 

Met Poolse poëzie uit de jaren ‘30 vraagt de punkband aandacht voor problemen die ouderwets lijken, maar nu ook actueel zijn. Zo begint Zamenhoff over opkomend fascisme in Europa, en benadrukt hij dat dit geen geschiedenis is, maar de keiharde realiteit van nu. Hij heeft één boodschap: “Screw them fascists!” Old-fashioned punk dus. Zoals het hoort. Naast zang wordt er herhaaldelijk door een megafoon geschreeuwd. Er wordt ons duidelijk gemaakt: dit is een protest. Zo wordt er telkens afgeteld met 1..2..3.. Hańba!, Pools voor ‘schande’ en tevens de naam van de band dus. Het lijkt bijna alsof het publiek de taal kent, zo uitgebreid wordt er gedanst en gejuicht.

Als we na een half uur een beetje beginnen in te zakken van al dat gedans, gunt de band ons een nummertje rust met een wat meer folky stuk uit hun repertoire. Maar de chaos keert al snel weer terug als ze daarna weer inzetten met hun eigenzinnige, funky punkgeluid. Als het optreden vredig wordt afgesloten is het publiek zweterig maar tevreden. De presentator van deze stage sluit af met een vraag die de boodschap van Hańba maar al te goed omvat: “Wat als we elkaar iets vaker op de schouders zouden nemen?”