Wanneer Mo Ahmed spreekt over muziek gaat het zelden alleen over noten of melodieën. Het gaat over vrijheid, over stemmen die in zijn thuisland Sudan worden onderdrukt, en over het verlangen naar eenheid in een samenleving die juist polarisatie kent.

Toen Mo in 2017 vanuit Sudan in Utrecht aankwam, bracht hij vooral zijn djembe en een onstuitbare drang om muziek te maken mee. Muziek was altijd al zijn taal, een taal die vrijheid ademt in een land waar kritiek snel vijandschap betekent en zingen in je eigen stamtaal zelfs verboden kan zijn.

Met Mo & Kush Band vindt hij een nieuw collectief: een fluïde, afwisselende groep van zes muzikanten uit West- en Oost-Afrika, en Nederland, vaak zelf ook moeten vluchten. “Kush is een reflectie van het leven: altijd in beweging, nooit vast,” zegt Mo. “Diversiteit is onze kracht.”

ASMAR – muziek als verzet en verbinding

Op 26 september verschijnt hun tweede album ASMAR, opgenomen in Egypte met muzikanten uit de Sudanese diaspora. De zes nummers zijn geworteld in traditionele melodieën, maar krijgen een frisse, hedendaagse groove. Voor Mo heeft het project een heldere missie: talen en ritmes samenbrengen tot één gedeelde stem voor vrede en liefde.

“In Sudan probeert de overheid alle verschillen plat te slaan onder een islamitisch regime. Muziek in je eigen stamtaal is niet acceptabel. Maar talen zijn onze rijkdom. Met ASMAR wil ik ze juist samenbrengen.”

De nummers weven Arabisch, Nubisch, Masalit, Fulani en andere talen samen tot een polyfone boodschap. Elk ritme draagt een dynamische voorstelling met zich mee: de vluchtende gazelle, de klapwiekende vogel, de arbeider die het land bewerkt. “In Afrika komt muziek altijd voort uit het dagelijks leven. Het zit in hoe mensen lopen, werken, lachen, bidden. Je leert het niet uit boeken – je groeit ermee op, je voelt het.” Muziek is geen aparte kunstvorm, maar een manier van zijn. Alles heeft een ritme: van de beweging van een hert, of het geluid van water, tot de cadans van een werkdag. Het gaat om vibes, om samen voelen. Daarom is muziek maken iets heel normaals. Iedereen doet het, iedereen kan meedoen.

Diaspora als archief van kennis

De samenwerking met muzikanten uit de diaspora maakte van ASMAR meer dan een album: een levend archief van verhalen, herinneringen en tradities wordt gecreëerd. Daarbij is één figuur cruciaal: muziekleraar Tarig Elhawy, de eerste persoon die Mo in Egypte benaderde. Dankzij zijn netwerk konden er samenwerkingen ontstaan met zowel getalenteerde Sudanese muzikanten als hooggekwalificeerde engineers. “Zijn steun was echt instrumentaal in het tot stand brengen van dit album,” benadrukt Mo.

“Wanneer je Sudanese muziek in vrijheid maakt, voel je pas hoe pijnlijk het is dat dit in Sudan verboden is. Maar juist daarom is het belangrijk.” Voor Mo is muziek niet enkel expressie, maar ook overdracht van kennis. Niet lineair of rationeel, maar lichamelijk, ritmisch, affectief. “Muziek is al een taal. Je hoeft elkaar niet te verstaan om verbinding te voelen.”

Zijn persoonlijke favoriet is het titelnummer Asmar, gezongen in het Nubisch, zijn eigen moedertaal. Het is voor het eerst dat hij deze taal gebruikt op een album – een intiem en bijna confronterend moment, waarin persoonlijke herinnering en collectief verlangen samenkomen.

Muziek en verantwoordelijkheid

Toch draagt ASMAR ook de zwaarte van het leven in de diaspora. Het album is opgedragen aan vrienden en muzikanten die door ziekte of politieke beperkingen niet meer mee konden spelen. Tegelijkertijd wil Mo nadrukkelijk wijzen op de vergeten gemeenschappen in Sudan – mensen in de grensgebieden en afgelegen dorpen die door de overheid volledig genegeerd worden; zonder scholen, gezondheidszorg of basisvoorzieningen.

“De afgelopen twee jaar hebben ze te maken gehad met genocide, belegering en honger. Het is hartverscheurend hoe weinig aandacht de wereld daarvoor heeft. Daarom voel ik de verantwoordelijkheid om met mijn muziek uit te spreken over wat er gebeurt in mijn land, en aandacht te vragen voor de strijd van mijn mensen.”

Het publiek als medevertaler

Wie een concert van Mo & Kush Band bezoekt, merkt hoe universeel deze boodschap werkt. Publiek zingt refreinen in talen die ze niet begrijpen moeiteloos mee, en plots voelt iedereen zich onderdeel van hetzelfde verhaal. “Dat moment van vrijheid – dat iedereen durft te zingen en te dansen – dát is waarom muziek een universele taal is.”

Een collectieve stem in EKKO

Met ASMAR brengt Mo & Kush Band een ode aan de kracht van de diaspora, aan talen die in Sudan werden gesmoord maar hier klinken als verzet. Het album is een brug tussen werelden: diep geworteld in traditie, maar met een frisse energie en hedendaagse groove.

Op 26 september klinkt dat alles in EKKO, tijdens de release show van ASMAR. Een avond waar ritmes, talen en levensverhalen samenkomen in een collectieve stem voor vrede en eenheid. Kom luisteren, kom dansen; ervaar hoe muziek grenzen overstijgt.

Te zien: Mo & Kush Band (album release) + Omarhaba, vrijdag 26 september 2025, @ EKKO, Utrecht