Freaky, queer en non-hiërarchie tijdens Nederlands Film Festival Freaky, queer en non-hiërarchie tijdens Nederlands Film Festival

Smid (hij/hem) studeerde twee jaar film aan HKU, waarna hij stopte met zijn opleiding. Tijdens de opleiding leerde hij mensen kennen met wie hij een visie en doelen deelde. Met hen werkte hij in zijn laatste jaar aan de queer-goth-film “De Anti-Familie”, waarvoor ze in de prijzen vielen op het Queer Film Festival Utrecht in de categorie opkomend talent. De korte film werd opgenomen in een Duits kasteel en het verblijf daar met de andere filmmakers voelde volgens Smid als een soort queercamp. De manier waarop ze samenwerkten was zo leuk en prettig, dat het smaakte naar meer. Wat dus begon als een schoolproject onder de noemer Freaky Film Collectief, werd door het plezier in het filmmaken en het zelf kunnen bepalen van een eigen werkwijze al gauw een passieproject naast fulltimebanen. Smid: “Ik heb op veel filmsets gestaan, maar dit is echt thuiskomen”.

Freaky Film Collectief wil breken met bestaande filmstructuren, waarin het makerschap zich veelal concentreert rond één regisseur. “Een camerapersoon is ook een maker, en een geluidspersoon brengt ook zijn visie”, zegt Smid. Daarom werken ze als collectief non-hiërarchisch, waarbij iedereen evenveel zeggenschap en waarde heeft. In de praktijk betekent dit dat ze zoveel mogelijk in gezamenlijkheid doen, waaronder besluitvorming op de set. “Wanneer er onder hoge druk met veel ambitie gewerkt wordt, gaat het natuurlijk ook wel eens clashen”, zegt Smid. Op die momenten schuurt de non-hiërarchie met het kunnen beleggen van een inhoudelijke keuze bij een kleiner comité, maar door de open cultuur zijn dit soort momenten goed bespreekbaar. “Het is natuurlijk nooit perfect, maar daarom denk ik dat evaluatie en communicatie echt het belangrijkste zijn wat je kan doen, we’re figuring things out as we go along”.

Tegelijkertijd wil Freaky Film Collectief via hun video’s het queerperspectief en queerbelang onder de aandacht brengen, omdat de filmwereld volgens hen al lang genoeg gedomineerd wordt door de cisgender man. “Wij willen ons eigen ding doen, in een eigen omgeving, waar wij onze stemmen kunnen laten roeren”. Met hun video’s hopen ze maatschappelijke thema’s op een prikkelende manier over te brengen. Het freaky sausje helpt daarbij. “We willen tegen het systeem aan schoppen, op een manier die leuk is en energie geeft aan de kijker en aan ons”.

Dat ze aan de videoclip 'Die wonen niet hier' van Dorpsstraat 3 mochten werken, was niet onverwacht. Een van de leden van het collectief is goed bevriend met de zanger van Dorpsstraat 3 (Merlijn Breedland) en voor de film 'De Anti-Familie' wilde Freaky Film Collectief graag gebruikmaken van hun muziek. Dat kon, in ruil voor de videoclip. Daarbij kregen ze als filmmakers volledige artistieke vrijheid. Het hielp dat het dystopische, duistere karakter van het nummer goed aansluit op dat wat Freaky Film Collectief graag maakt. Het merendeel van de tijd ging zitten in het brainstormen en uitdenken van het concept voor de video. De clip zelf werd in slechts twee dagen geschoten, op twee verschillende locaties en kwam met een klein budget tot stand. De nominatie voor de Fullscreen x XITE Award kwam voor de filmmakers dan ook als een verrassing, zeker toen ze zagen tussen welke genomineerden ze stonden.

Smid wil in de toekomst Freaky Film Collectief graag verder uitbouwen en met hun videoclips en films meer geld ophalen. Dat biedt het collectief de kans om meer tijd te kunnen vrijmaken en besteden aan het maken van film. En daarmee ook meer ruimte om maatschappelijke thematiek aan te kaarten op de manier waarop ze dat graag doen, met freaky, queer video. Ze zouden graag samenwerken met artiesten als Elmer of Lionstorm, omdat deze net als zij een ander geluid laten horen. Op dit moment verwerven ze een deel van hun budget door fundraisingavonden te organiseren. Tijdens deze Freaky Film Fests kun je onder andere film en dragperformances zien, tattoos zetten en merch kopen. En daarmee hebben ze al best wat geld opgehaald om hun droom van systeemschoppen verder te verwezenlijken.

Tijdens Fullscreen x XITE kun je de videoclip van Freaky Film Collectief en Dorpsstraat 3 op groot scherm zien, naast videoclips van andere genomineerde artiesten zoals S10, Willem en Jonna Fraser. Onder leiding van muziekjournalist Job de Wit duik je samen met artiesten en regisseurs in het verhaal achter de beelden. Voor de volledige lijst genomineerden en kaarten kun je terecht op de website van Fullscreen x XITE.

Te zien: XITE x Fullscreen tijdens het Nederlands Film Festival, zaterdagavond 27 september 2025 @ Kinepolis Jaarbeurs, Utrecht