Wie het album Vliegtuigsporen boven Houten hoort zonder context, zou nooit gokken dat Rick de Gier ooit de frontman van de legendarische Utrechtse band Ponoka was. Het album is gevuld met synthesizers en er is amper een gitaar te horen: de sound die juist kenmerkend was voor Ponoka. Maar wie een laagje dieper kijkt, zal toch ook overeenkomsten vinden. Context is hiervoor misschien wel belangrijk: Rick woonde slechts een klein deel van zijn leven in Ponoka, in Canada. Een veel groter deel van zijn leven woonde hij in Houten. Logisch dus dat ook daar een album over geschreven moest worden. Het resultaat is een album vol met verhalen in en over Houten, dat qua sound wel wat weg heeft van Spinvis’ Trein Vuur Dageraad. Synthesizers, poëtische teksten, de zachte stem van Rick de Gier - alles tezamen maakt voor een prachtig album.
Bijna 12 jaar duurde het voordat we weer van hem hoorden: Rick de Gier, ooit frontman van de Utrechtse band Ponoka, is terug. Op 12 september 2025 bracht hij onder het label VOLKOREN zijn nieuwe album uit: Vliegtuigsporen boven Houten. Een soloproject, waar toch een klein Ponoka-randje aan zit. Zaterdag 1 november staat hij in het Wilde Westen met een theatershow die bij dit album hoort.
De stille dood van Ponoka
Eerst blikken we met Rick terug op het plotse einde van de band. “Toen de band stopte, was niemand zich er bewust van dat het een definitief einde was. Er speelden meerdere factoren mee. Ikzelf wilde me focussen op het schrijven van een roman. Ponoka even op pauze; daarna zien we wel weer verder, dacht ik.”
Uiteindelijk sterft Ponoka een natuurlijke dood. “Ponoka begon toen we allemaal twintigers waren: nog bijna niemand had kinderen, je baan is nog minder belangrijk, nog geen huis, enzovoort. Het was gewoon nog veel makkelijker om 1.00 uur ‘s nachts in Groningen een show te spelen. We hebben zeker genoten van die tijd, maar het bloedde dood.”
Van roman naar een album
Nu Ponoka op “pauze” stond, had Rick de Gier alle tijd om te werken aan zijn meest ambitieuze roman tot nu toe. Het was hem al eerder gelukt om een roman te schrijven, maar niet zo groot als deze. Althans, dat was het plan, want de uitvoering van de roman bleek een ingewikkelder karwei dan vooraf verwacht. “Er is jaren aan die roman gewerkt. Na vijf jaar had ik een versie waar ik enigszins tevreden mee was; die is ook rondgestuurd naar uitgevers en anderen die feedback gaven. Vervolgens bleef ik maar herschrijven. Het was een eindeloos proces, waarin ik steeds maar niet tevreden was. Uiteindelijk heb ik na tien jaar de stekker eruit getrokken.”
Maar er lag nu dus wel tien jaar aan materiaal. Uiteindelijk besloot Rick de thematiek van de roman te combineren met de muziek die hij al die jaren nog hobbymatig had gemaakt. Zo ontstond het album bijna per ongeluk: “Naast het schrijven nam ik incidenteel een demo op, zonder een al te concreet doel eigenlijk. Maar na die tien jaar bleek ik genoeg materiaal te hebben voor een hele plaat. Nou, dan moet het boek maar een album worden, dacht ik toen.”
Houten als kapstok
Waar de bandnaam Ponoka een directe referentie is naar het Canadese dorp waar Rick als kind woonde, is Vliegtuigsporen boven Houten dus ook een referentie naar het Nederlandse dorp waar hij daarna naartoe verhuisde. Toch zijn de verhalen op dit nieuwe album niet per se autobiografisch, waar dat met Ponoka vaak wel het geval was: “De eerste Ponoka-albums waren voornamelijk eigen ervaringen die op papier gezet werden, maar na een tijdje ben je daar wel klaar mee. Dan wordt het makkelijker om vanuit andere perspectieven te gaan vertellen. Ik merkte bij het maken van de laatste twee Ponoka-platen al dat het wel lekker was om een soort kapstok te hebben, waar je onderwerpen aan kunt hangen. Het voelde alleen maar logisch om dit ook met Houten te doen.”
En zo werd Houten een kapstok. Autobiografische verhalen worden afgewisseld met verhalen die helemaal niet in Ricks leven voor zijn gekomen. “Het nummer ‘De eeuwige wederkeer’ gaat over een man die graag uit Houten weg wil, maar die het niet lukt. Ikzelf woon ondertussen al heel lang in Utrecht (eerst in Zuilen, nu in De Meern), dus dat gaat zeker niet over mij. Een nummer als ‘Aan de waterkant’ is dan wel weer gebaseerd op nostalgie en eigen herinneringen.”
Wanneer we vragen of er dan ook een album over Utrecht komt, moet Rick lachen. Uitsluiten doet hij het niet, maar hij legt wel uit waarom Houten juist perfect was om een album over te schrijven: “Toen ik vanuit Canada naar Houten kwam, was het enorm surrealistisch. Er zijn allemaal fietspaden en rijtjeshuizen: heel gezinsvriendelijk en praktisch, maar het spreekt niet tot verbeelding. Er is geen poëzie, maar gek genoeg heeft dat ook wel weer wat.” En zo werd Houten een metafoor voor Nederland, waardoor het ook herkenbaar is voor luisteraars die niets met Houten hebben: “Ik hou van een zekere lulligheid. Houten is in die zin heel Nederlands; het is bijna een metafoor voor ons poldergevoel.”
Een klein randje Ponoka
Gelukkig betekent het solo-album van Rick de Gier niet dat de banden met Ponoka compleet verbroken zijn. Over een terugkeer wordt niet gesproken, maar meerdere Ponoka-leden hebben een rol gespeeld op het album. De grootste rol is daarin weggelegd voor oud-gitarist Theo Nap, in wiens studio in Wilnis het album is opgenomen. Hij nam ook de productie van het album voor zijn rekening. Backing vocals werden gedaan door Alice ten Brinke: “Die deed zelf eigenlijk niets meer met muziek, maar de samenwerking beviel altijd goed en ze vond het leuk om nog eens mee te doen.” Oud-bassist Pim van de Werken speelt 1 november mee in Ricks theatershow, en verzorgt ook het voorprogramma. Het feit dat Rick de Gier nu in het Nederlands zingt is dus geen reden om zijn oude bandleden te vergeten.
Wat kunnen we verwachten van de theatershow?
Zaterdag 1 november presenteert Rick de Gier de songs van zijn album in het Wilde Westen in Utrecht. Pim van de Werken staat dus in het voorprogramma: “Hij speelt covers, maar ook nieuwe eigen nummers. Ik ben daar zelf ook benieuwd naar”, lacht Rick. Over zijn eigen show is Rick een stuk zekerder, al is een theatershow voor hem ook iets nieuws: “Naast de liedjes had ik nog zoveel materiaal liggen dat ik dacht: ik moet live ook verhalen gaan vertellen. Daarnaast laat ik foto’s van Houten zien. De korte verhalen en foto’s zijn ook opgenomen in een boekje dat bij het album hoort. Dat voelt dan toch ook wel weer een beetje Ponoka-achtig, want eerder pakte ik ook graag uit met multimediale projecten.”
Te zien: Rick de Gier, zaterdag 1 november 2025 @ Het Wilde Westen, Utrecht