Voor het eerst in zijn 7-jarig bestaan zijn er tijdens Summer Darkness ook optredens in de SJU geprogrammeerd. Aangezien de SJU zich in een kelder bevindt, is het natuurlijk de ideale plek om obscure underground-acts te bewonderen. Het Utrechtse Noise Central Festival is al jarenlang een betrouwbare leverancier van acts die de grenzen van het muzikale spectrum regelmatig overschrijden en was (mede vanwege de uitstekende PA) dan ook zeer verguld met deze locatie.
Het debuut van de SJU als volwaardig SD-podium is tevens het startschot voor een 16 uur durende Noise Central Festival-marathon die via EKKO uiteindelijk om 5 uur 's nachts in Tivoli De Helling zal eindigen. De aftrap voor deze tour de force wordt verricht door het Duitse Spherical Disrupted. Dit is het eenmansproject van Mirko Hentrich, een ambient / electronica-pionier uit Mülheim die de (onder)wereld al 20 jaar verblijdt met diverse band- en soloprojecten.
Sinds 1995 maakt hij onder de noemer Spherical Disrupted muziek die het beste te omschrijven is als een mix van ambient, drones en IDM (Intelligent Dance Music). Slechts verlicht door een klein halogeenlampje bouwt Mirko de nummers met behulp van samplers en een sequenzer laag voor laag op om ze vervolgens naar believen weer af te breken. Af en toe voegt hij zelf geluiden toe door met een moersleutel zachtjes op metaalplaten te tikken of door twee stenen als castagnetten te gebruiken. Er wordt telkens naar een climax toegewerkt zonder dat deze ooit wordt bereikt. Dit zorgt voor een aangename spanning die (in combinatie met fraaie zwart-wit videoprojecties) ervoor zorgt dat het optreden de volle 60 minuten blijft boeien.
Evenals genre-genoten Biosphere en Coil (ten tijde van Musick To Play In The Dark) houdt Mirko zich niet zozeer bezig met lawaai (noise), maar meer met geluid (sound). Zowel noise als sound vereisen een totaal andere manier van luisteren, waarbij het de bedoeling is dat je het geluid onbevooroordeeld tot je laat komen. Dat dit tot fraaie resultaten kan leiden, bewijst dit sfeervolle (what's in a name) optreden van Spherical Disrupted.
De door Mirko Hentrich zo zorgvuldig opgebouwde sfeer wordt na een half uurtje pauze echter op brute wijze verstoord. Dacht het SJU een aantal maanden geleden met Digital Hardcore-pionier Alec Empire een heftige act binnen hun muren te hebben gehaald, het Utrechtse The [Law-Rah] Collective gaat daar met het grootste gemak gierend overheen. Uit een wirwar van knoppen en snoeren weten Bauke van der Wal en Martijn Pieck, gezeten op hun knieën, binnen enkele minuten een oorsplijtende industriële geluidsstorm te creëren die de luisteraar het gevoel geeft dat hij opgesloten zit in een opstijgende Apollo-raket. Dit is Industrial in zijn meest pure vorm, 100 % digitale noise waarin melodie en ritme volledig lijken te ontbreken.
Soms neemt deze orkaan even in kracht af en dringen er flarden synthesizer door tot het publiek, maar even later waant het zich weer in het World Trade Center dat recht boven hun hoofd in elkaar stort. Voor de niet ingewijde luisteraar lijkt het waarschijnlijk één grote bak teringherrie, maar Bauke en Martijn weten mij te verzekeren dat er ook game-geluiden (vanwege het SD-thema van dit jaar, gaming) en zelfs een paar maten Beethoven in de set verwerkt zitten.
Het publiek zit opvallend genoeg tijdens het gehele optreden geconcentreerd op de grond te luisteren en laat deze tsunami van lawaai haast weldadig over zich heen komen. Na enige gewenning blijkt deze muziek op een speciale manier best wel rustgevend te werken en het is dan ook een vreemde gewaarwording om wakker te schrikken van de stilte, die volgt als Bauke en Martijn na een stief uurtje hun apparatuur uitzetten.
Het mag duidelijk zijn: het debuut van de SJU als SD-podium is een groot succes en het is te hopen dat er volgend jaar wederom een aantal concerten in de kelders onder de Varkenmarkt worden georganiseerd. Met Noise Central Festival hebben zij in ieder geval een prima partner gevonden die als geen ander acts weet te programmeren die het daglicht maar moeilijk kunnen verdragen.
Gezien: Noise Central Festival met Spherical Disrupted en The [Law-Rah] Collective, zaterdag 8 augustus 2009 @ SJU