GEM: nu ook geschikt voor in de woonkamer

Derde album ‘NEW’ is melodieuzer, gevarieerder en meer ontwikkeld dan voorgangers

Matthijs van der Ven, ,

Single ‘Look’ – en bijbehorende zoektocht naar een meisje, castingsweekend en videoclip – ging het derde album van GEM al vooraf; nu ligt de cd ook daadwerkelijk in de winkels. Het resultaat van een jaar werk is het saamhorige ‘NEW’, waarop de Utrechters enkele reuzenstappen vooruit maken vergeleken met voorganger ‘Escapades’.

Derde album ‘NEW’ is melodieuzer, gevarieerder en meer ontwikkeld dan voorgangers

Het verhaal van GEM is bekend; drummer Ilco Slikker en leadgitarist Bas de Graaff stappen uit de band, drummer Wouter Rentema komt en frontman Maurits Westerik pakt zelf de gitaar weer op. Het voelt eigenlijk direct al goed voor het kwartet zelf; een nieuw elan komt, samen met een bijzonder gevoel van zelfvertrouwen. Na een jaar waarin de focus vrijwel geheel op het oefenhok in dB’s ligt, wordt ‘NEW’ opgenomen in de studio in Riga. Single ‘Look’ is het openingsnummer van ‘NEW’. Het is niet het beste liedje op het album, maar wel een uitstekende single. Dat blijkt wel als een collega die het nummer slechts één keer heeft gehoord, drie dagen later opeens het refrein zit te fluiten. Al bij de eerste gitaaraanslagen is het duidelijk om welk liedje het gaat en door het ‘trompetachtige’ gitaarspel en het meezingrefrein bij uitstek, blijft het lang hangen. Het bombastische ‘She Said Oh Oh Oh, I Said Yeah Yeah Yeah’ heeft de enige titel met meer dan één woord en is de eerste tempowisseling op 'NEW'. De voorafgaande liedjes ‘Blisters’ en ‘Shoes’ zijn – ondanks de variatie die er deze keer wel ook in de nummers zelf zit – voornamelijk uptempo rockliedjes. ‘She Said..’ doet het vooral live ook erg goed. Zanger Westerik is een Dylan-fanaat, hoewel dat in de eerdere muziek van GEM nog niet heel merkbaar is. In ‘Down’ is die invloed voor het eerst goed hoorbaar. Niet dat het net zo goed op een album van ome Bob zelf had kunnen staan, maar tekstueel gezien en wat betreft de zanglijnen doet het erg aan Westeriks grote voorbeeld denken. En 'Down' is notabene door gitarist Vincent Lemmen geschreven. In de akoestische versie van een jaar geleden, hield de zanger zich overigens nog redelijk binnen de lijntjes, op de albumversie gaan de uithalen gelukkig wel geregeld omhoog. Samen met de trompetgeluiden – een idee van producer Greg Haver – zorgt het voor een euforisch gevoel. ‘Jupiter’ kwam vorig jaar al als een voorproefje naar buiten onder de naam ‘You Better’. Klonken de vroege versies als Arctic Monkeys, nu is dat geluid zeker nog aanwezig, maar iets meer naar de achtergrond gedreven. ‘Gimme’ is vervolgens een grote verrassing, want live was dit tot nog toe één van de minst geslaagde liedjes. Een kleine metamorfose in de studio later is een zomerhit geboren, waarbij niet alleen de lentezon feller gaat schijnen, maar het zelfs voor de fanatiekste barhanger een uitdaging wordt niet mee te bewegen. De teksten op ‘NEW’ zijn voor Westerik persoonlijker dan alles wat hij hiervoor heeft geschreven. Hij heeft geen diepere boodschap voor de wereld, maar zingt over dingen die hij meemaakt vanuit zijn perspectief. In dat kader moet een dame in huize Westerik – net als bij ‘She Said...’ – zich geheid gevleid voelen door ‘Cold’. De uithalen en snellere stukken in dit nummer doen terugdenken aan ‘Escapades’, met dit verschil nergens de melodie uit beeld verdwijnt en er een mondharmonica – door Westerik – om de hoek komt kijken. Waar het GEM van twee jaar geleden waarschijnlijk nog een minuut of twee door zou raggen, komt er nu een break waarin even gas teruggenomen wordt, om vervolgens toch nog even hard te eindigen. Het zijn ook dit soort dingen waaraan de groei en het nut van de lange aanloop naar dit album toe te merken is. Debuut ‘Tell Me What’s New’ was een album vol ragnummers; ‘Escapades’ was – met hulp van Anne Soldaat - al een stuk melodieuzer. Voor 'NEW' is veel meer tijd vrijgemaakt om nummers te oefenen en te laten rijpen. Dat kan ook een negatieve werking hebben; liedjes kunnen té bedacht of gladgestreken worden. Die valkuil omzeilt GEM ruimschoots. De rauwe rand verdwijnt nergens – zelfs niet tijdens de twee ballads – uit zicht. De band is er met Haver in geslaagd om de instrumenten op ‘NEW’ niet tot een grote brei te laten verworden; alle elementen zijn los van elkaar te onderscheiden. Het een staat in dienst van de ander; de partijen zijn stuk voor stuk verder ontwikkeld dan in het verleden. Gitarist Vincent Lemmen noemde na terugkomst uit Riga dit de ‘Morning Glory’ (tweede album van Britse band Oasis, red.) van GEM. Er staat geen poppy radiohit als ‘Wonderwall’ op en ook geen meeslepend anthem als ‘Champagne Supernova’, maar als Lemmen de verder uitgedachte liedjes en verscheidenheid in het album als geheel bedoelde, heeft hij meer dan gelijk. Het haast smekend klinkende ‘Comfort’ had op plaat iets bondiger gemogen, om live verder uitgebouwd te kunnen worden, maar is desondanks een prima opmaat naar afsluiter ‘Today’. De tweede ballad op ‘NEW’, die tijdens de optredens in 2007 opmerkelijk populair bleek bij het publiek. Het is het kwartet gelukt ‘Today’ niet pretentieus te laten klinken. Het aantal echte rustpunten op het derde album blijft dus beperkt tot twee, maar de behoefte aan die momenten is ook minder aanwezig dan op voorgangers ‘Tell Me What’s New’ en ‘Escapades’. Dat zit hem voornamelijk in de eerder opgemerkte variatie binnen de liedjes zelf. Die variatie zorgt er – samen met het gebruik van meerdere en andere instrumenten, en verdere uitdieping van alle muzikale partijen – voor dat GEM met ‘NEW’ niet alleen vooral een goede liveband is, maar ook binnenshuis goed tot zijn recht komt. Misschien is dit het ‘alles of niets album’, misschien ook niet. De band klinkt namelijk echt nieuw en fris. Ze stralen dan ook uit nog veel meer inspiratie te hebben dan de selectie van tien liedjes op dit album. Dat later, nu eerst ‘NEW’ laten bezinken, zowel op het podium als in de woonkamer. Aanstaande donderdag, 24 april, speelt GEM een unieke semi-akoestische set bij Club 3VOOR12/Utrecht in dB's. Entree is gratis, reserveren kan via club@3VOOR12Utrecht.nl. Enkele weken later, vrijdag 9 mei om precies te zijn, spelen de Utrechters in eigen stad een reguliere set in Tivoli de Helling. Kaarten daarvoor zijn te koop bij de bekende voorverkoopadressen.