De Utrechtse muziekscene bloeit, groeit en barst van de initiatieven. Vaak lokaal, maar met de ‘Utrecht Speelt Uit’-karavaan als vlaggenschip maakt ook de rest van Nederland - zij het op kleinere schaal - kennis met de muzikale productie van de Domstad. En dat is een goede zaak. Want er is meer dan Gem en Spinvis – met alle respect overigens, want beiden topacts – dat onze stad te bieden heeft. Toch denken veel mensen bij Utrechtse muziek en succesvolle exponenten daarvan vaak aan de bandformule. Helemaal niets mis mee, menig concertzaal kent immers het grootste gedeelte van de beschikbare programmatijd toe aan rock-geörienteerde muziek. Wie echter even de snaren vergeet en naar een ander hokje loert, ziet plots één van Utrechts meest succesvolle trio’s opdoemen, rondom de broertjes Milan en Micha Heyboer. Gezamenlijk opereren ze sinds enkele jaren onder de naam Black Sun Empire. Spelen in Zwolle, Zierikzee of Groningen? Kan, mag, maar mag het misschien ook Barcelona, Detroit of Sidney zijn? Black Sun Empire doet het, en is vaker buiten de stads- en landsgrenzen te aanschouwen dan erbinnen. En de heren runnen ook nog twee eigen labels (Black Sun Empire Recordings en Obsessions). Het kan blijkbaar niet op! Dat laten ook hun twee-maandelijkse Black Out-avonden in Tivoli zien, waarvoor de drie vaak genoeg grote namen uit het genre weten te strikken. Black Sun Empire begeeft zich muzikaal in wat anno 2005 bijna een niche-markt genoemd mag worden: de betere, rudimentaire, kille drum'n'bass. Een genre dat voor de buitenwacht op sterven na dood lijkt, dat nooit echt is doorgebroken aan deze overkant van de Noordzee en tegenwoordig nog maar weinig media-aandacht genereert. Nederland mag dan qua dansbare muziek en masse gevallen zijn voor Tiesto en kompanen, in Oost-Europa, Australie, Japan en de Verenigde Staten lusten ze wel pap van beukende drum'n'bass. En daar is dan ook de zeer toegewijde basis te vinden die Black Sun Empire liefdevol opnam en op kracht van het knallende debuutalbum ‘Driving Insane’ vrijwel prompt naar zijn eregalerij bombardeerde. Kortom: drum'n'bass is springlevend, ook al hoor je er hier weinig over. We zijn inmiddels anderhalf jaar verder; de hoogste tijd voor opvolger ‘Cruel and Unusual’. De drie hebben wederom besloten om voor de echte fans het album uit te brengen op acht zijden 12” vinyl. Voor de normale sterveling zal er daarnaast een prettig geprijsde cd-versie verschijnen. Extreem grote verrassingen staan ons niet te wachten, maar tussen de regels valt toch een kleine focusverschuiving waar te nemen. ‘The Cooler’ trekt de groef op gang met staalkoude beats die langzaamaan gezelschap krijgen van ijle synthtonen en houtpercussie. Als deze na zo’n twee minuten in elkaar schuiven en de track op volle stoom is aanbeland, beukt Black Sun Empire op atoomkracht: de synthesizereffecten vliegen je om de oren, de beats ratelen door en het is niet moeilijk voor te stellen hoe de dansvloer er op dat moment bij staat. Alhoewel staan er nauwelijks bij zal zijn, vrezen we, opgegaan in de hypnotische sfeer die hier opgetrokken wordt. Technologisch en technoïde, complex en duister; het zijn kerntermen voor ‘Cruel and Unusual’, trefwoorden voor Black Sun Empire. Toch kent de plaat ook blijmoedig stemmende momenten zoals ‘Bitemark’ dat prijsnummer ‘Arrakis’ van ‘Driving Insane’ in herinnering roept. Mag het tandje hectischer? Prima, dan voorziet ‘Masquerade (BSE & SKC)’ daar ruimschoots in. En zo slingert Black Sun Empire’s tweede de luisteraar heen en weer tussen ambient-sferen (de start van ‘Everything’) en stuwende en rockende donkere drum'n'bass. Dat alles doorspekt met opzwepende dynamiek. Hard, compromisloos, maar ook menselijk, betrokken en bij vlagen zelfs warm, brengt ‘Cruel and Unusual’ ons een Black Sun Empire dat hoorbaar gegroeid is, als de besten weet hoe je in amper vijf minuten iemand bij de kloten grijpt en door de kamer of zaal laat stuiteren. En, niet te vergeten, vooral een kwalitatief zeer hoogwaardig product met eigen smoelwerk moet afleveren. Thuis draaien van ‘Cruel and Unusual’ is echter niet zonder risico’s: onwillekeurige hoofdgeknik, oncontroleerbaar meetikkende ledematen of zelfs dansante overgave zijn niet uit te sluiten. Dat Black Sun Empire tegenwoordig iets minder koel en berekenend uit de hoek komt dan voorheen, zien we ook met het opduiken van vocalen. Een aspect waarin de ontwikkeling van de voorbije jaren het meest in het oog springt, al ligt er altijd weer een onverwachte twist of afslag op de loer. Voor één gat te vangen is Black Sun Empire nog steeds niet, zo bewijst ‘Cruel and Unusual’ wederom. Het trio trekt bovendien onverschrokken de lijn door die met ‘Driving Insane’ werd ingezet: ‘all killer, no filler’, in een genre waarin dergelijke platen niet bepaald dik gezaaid zijn. Black Sun Empire slaagt met zijn tweede album opnieuw met vlag en wimpel. Met acht kanten vinyl zet het trio drum'n'bass opnieuw op de kaart, waar het eigenlijk nooit vanaf is geweest. ‘Cruel and Unusual’ tekent binnen Black Sun Empire’s succesverhaal dan ook volmondig present op de opgaande lijn. Waar die zal eindigen? In een toekomst die hard, vreemd, een tikkeltje vreemd, maar toch ook ‘deep down’ nog ergens menselijk is misschien? Utrechtse muziek leeft! Daarover geen twijfel. Aan ambities ook geen gebrek. Helemaal prima; vooral doorgaan daarmee! Maar laten we bovenal niet vergeten dat onze stad behalve illustere voorbeelden als Urban Dance Squad op dit moment ook een heel ander klasse- exportproduct heeft. Misschien niet ieders kopje thee, wel een niet te versmaden bak pure en onversneden drum'n'bass. Wie de buren niet teveel overlast wil bezorgen met een op volle kracht pompende stereo en ploffende dansvoeten, kan naast thuis ook uit met Black Sun Empire uit de voeten. De presentatie van ‘Cruel and Unusual’ is namelijk op vrijdag 25 november 2005 tijdens Black Out in Tivoli, vanaf 23.00 uur. Gastbijdragen komen van Concord Dawn, Optiv, Noisia, DJ Mos en MV Proskrip. Black Sun Empire (Black Out ‘Cruel and Unusual’-presentatie) Te zien: vrijdag 25 november 2005, Tivoli Oudegracht Aanvang: 23.00 uur Entree: € 10,00