Ze zijn onmiskenbaar aanwezig: de honderden vrijwilligers van Festival deBeschaving dragen hun witte shirt met trots. En dat mag ook best, want met elkaar hebben ze een professioneel totaalfestival uit de grond gestampt met zes podia, een stevige hoeveelheid straattheater, opvallende verrassingen en een relaxte sfeer. De podia luisteren naar de welluidende namen de Bekroning, de Bevlieging, de Belofte, de Bestuiving, de Beleving en de Beproeving. Zo’n 4000 mensen maakten dit jaar de gang naar de Vleuterweide in Leidsche Rijn. Iets minder dan de organisatie vooraf gehoopt had, maar genoeg om het festival tot een succes te maken. Het festivalterrein heeft vrijdagavond nog een flinke bui te verwerken gehad en organisatie en brandweer hebben met pompen en geulen flink hun best moeten doen om het begaanbaar te maken. Dat is uiteindelijk voor het grootste deel gelukt, en een beetje Oudhollandse modder hoort nu eenmaal bij een popfestival. Eerdere jaren zijn al vergelijkingen gemaakt tussen deBeschaving en festivals als Lowlands en De Parade. Ook dit jaar gaat die vergelijking op. Er is vrij veel ruimte gereserveerd voor diverse kunstvormen: (straat-) theater, film, politiek, cabaret en literatuur. Organisator André Baars spreekt het liefst over ‘belevenissen’. Belangrijk verschil met Lowlands is wel dat ieder programmaonderdeel eenvoudig te bezoeken is, men hoeft niet alvast een uur van tevoren plaats te nemen. In de loop van de dag is er genoeg vermakelijks te zien: dichter Ingmar Heytze maakt indruk met zijn schijnbaar eenvoudige, maar bijzonder effectieve werk. Sterk voorbeeld daarvan is een gedicht over het feit dat zijn vriendin zo goed met haar exen omgaat. Zo goed zelfs dat hij zelf soms wel haar ex zou willen zijn. Successen waren verder onder andere het handenballet van Lejo, de Popbingo en de korte films van het Holland Animatie Film Festival. Vermakelijk was ook een toren van badkuipen vol warm water, waarin niet al te preutse bezoekers rustig konden relaxen. Genoeg te beleven dus, maar de hoofdmoot is uiteraard muziek. Vooral het eerste deel van de dag is hoofdpodium De Bekroning nog niet bepaald indrukwekkend. Dat openingsact Maxon Blewitt niet echt indruk maakt is misschien niet zo verwonderlijk, maar ook de platgetrapte reggae van Beef! en de afgrijselijke stadionrock van 16 Down zijn niet bepaald hartverwarmend. Sterker nog, die laatste band had met terugwerkende kracht uit het programma geschrapt moeten worden. Ook een lichte tegenvaller is podium de Belofte. Het podium is bedoeld om lokaal talent te laten zien. Dat is een mooi streven, maar de keuze voor een akoestisch programma maakt de keuze zeer beperkt. Er zijn immers maar een paar vaatjes om uit te tappen: singer-songwriter, alt. country en lichte gitaarpop. Nu is met geen van die genres iets mis, maar een heel programma vol - en ook nog eens akoestisch - maakt toch een wat conservatieve indruk. Daar komt nog eens bij dat een akoestisch optreden tegenover een soundcheckend hoofdpodium en naast een eettent niet ideaal is. Dat betekent overigens niet dat afzonderlijke acts hun mannetje niet staan: met name Pien Feith en Harold K komen vrij goed uit de verf. Geheim van Utrecht-winnaar phinx valt tegen: zijn muziek kent net zo veel subtiliteit en smaak als het werk van Billy Joel, Elton John en George Michael. Spannender acts vinden we elders op het festival: Utrechters Most Unpleasant Men wisselen spannende ideeën af met artistiekerige stukken. Dance-act Drillem vermaakt het publiek met een drilboor en een föhn. ADHD-rockers Voicst zijn in vorm en zetten een energieke show neer. De experimentele show van Eboman - hij bestuurt videobeelden met behulp van sensoren op zijn lichaam - is interessant, al is het idee geslaagder dan de uitvoering. De absurde pop van Maskesmachine is een kruising tussen The Shaggs, The Slits en kolderieke kul, gezongen door vijf olijke Vlaamsen en een verstrooide professor op bas. Knuffelbelg Stijn doet hetzelfde trucje als altijd en eindigt dus met ontbloot bovenlijf, maar blijft charmant. De grootste successen van de dag zijn logischerwijs aan het einde te noteren. Zanger Bent van Looy van Das Pop is in een ‘volksmennende bui’, zo zegt hij. Zijn uitgelaten stemming kan ook te maken hebben met de meisjes die intussen in de badkuipen hebben plaatsgenomen: “Die kunnen jullie checken als het saai wordt.” De Belgische groep is een van de publiekstrekkers, en weet als een van de eersten het publiek echt mee te krijgen, ook al duurt dat wel tot de laatste paar nummers. De groep heeft overigens met het verlies van het vierde bandlid wel wat aan podiumdynamiek ingeboet, vooral omdat Bent van Looy nu voor drummer moet spelen. Na Das Pop volgt een hectisch uurtje, waarin bijna overal wel iets interessants te zien is. Op het hoogtepunt van het festival spelen vier Utrechtse acts op vrijwel hetzelfde moment. The Yearlings sluiten De Belofte af, terwijl Quazar, C-Mon & Kypski en Mondo Leone elders op het terrein hun kunsten vertonen. Gert van Veen’s Quazar mogen we zonder al te veel gêne legendarisch noemen. Quazar speelde een belangrijke rol in de begindagen van de house en vanavond verandert de groep de Bevlieging in een dampende classic houseparty. Compleet met zangeres Sophia, die met veel rook en licht van achteren de juiste sfeer neerzet. Het geluid van Underworld is nooit ver weg, maar Quazar daarmee een epigoon te noemen zou uiteraard de omgekeerde wereld zijn. Na wat technische problemen aan het begin van de show wordt de spanning naar het einde toe schitterend opgebouwd, om uiteraard te eindigen met klassieker ‘Seven Stars’. C-Mon & Kypski hebben het in De Beleving moeilijker. Het duo heeft een geweldige band, die live ontzettend veel toevoegt aan het studiomateriaal. De muzikanten zijn stuk voor stuk getalenteerd en lopen over van de ideeën. Maar daar schuilt ook een groot gevaar, en vanavond lijken C-Mon & Kypski daar een beetje tegenaan te lopen. Er zijn teveel ideeën tegelijk, zodat het geheel wat rommelig wordt. Virtuoze drumsolo’s volgen op scratches en breaks, maar het publiek lijkt het een beetje kwijt te raken. Intussen wordt het terrein op de valreep alsnog geteisterd door een fikse bui, maar dat is zeker niet de enige reden dat vrijwel het hele publiek binnen blijft bij het optreden van Mondo Leone. Zanger en filmmaker Leon Giesen maakt liedjes en filmpjes over kleine dingen: over zijn basgitaar, over het pellen van een ei, over het maken van ravioli. Simpele zaken, die een lading krijgen door de speelse verhalen die hij tussendoor vertelt. Het blijft lichtvoetig, maar Giesen slaagt erin de hele zaal te verwonderen en beter te laten kijken naar voor de hand liggende dingen. Na een fraaie toegift en de mededeling dat cd’s en dvd’s te koop zijn, volgt een ware run naar het podium. Het is het einde van een lange dag, want eenmaal buiten blijken de schoonmaakploegen al aan het werk. De derde editie van deBeschaving mag een succes genoemd worden. De belangrijkste doelstellingen zijn in elk geval gehaald: deBeschaving biedt een afwisselend programma en een relaxte sfeer. Meest kenmerkend is het feit dat de grote mannen vooraan bij het podium en her en der op het terrein geen ‘crew’ of ‘security’ heten, maar ‘sfeerbeheer’. Het publiek was zeer divers: het vaste festivalpubliek werd aangevuld met ouderen en veel kinderen. Muzikaal gezien zou de programmering nog nét iets scherper kunnen, zeker wanneer het doel is mensen dingen te laten ontdekken. Bijna alle acts waren immers al eerder in Utrecht te zien. Maar laten we daar niet zuur over doen: deBeschaving is een uitstekend en afwisselend dagje uit in de Utrechtse polder. Festival deBeschaving Gezien: Vleuterweide, Leidsche Rijn, zaterdag 13 augustus 2005.