Van Katoen doet het helemaal zelf op Lowlands - een interview

Utrechtse nieuw-metalen rockband neemt plaats op de praatstoel

Sven Schlijper, ,

Beroemd én berucht vanwege hun eigenwijze aanpak kreeg Van Katoen afgelopen weekend loon naar werken. De Utrechtse rockers werden op Lowlands uitgenodigd en speelden voor een tjokvolle India-tent een gloedvolle set Nederlandstalig stuwend punky nieuw-metaal. Na afloop sprak 3VOOR12/Utrecht uitgebreid met drummer Arnoud Bongaards en zingend boegbeeld Bazz Barnasconi.

Utrechtse nieuw-metalen rockband neemt plaats op de praatstoel

De festivaldiendertjes van Lowlands willen naast de Indiatent graag een ‘Ausweiss’ zien. Oftewel het juist-gekleurde bandje. Hoe hard de mannen ook praten, Van Katoen krijgt me niet mee naar het backstagegebied. Bazz kan er niet mee zitten. En terwijl Blanche zijn zwaar overgewaardeerde americana voorbrengt, barst hij los. Gewoon, midden tussen het publiek op het terrein staand, fulmineert Bazz tegen onze mediabroeders die Van Katoen om de een of andere reden niet willen zien staan. Slaat hij door, of heeft de man gelijk? Een paar treffende voorbeelden lijken het pleit in zijn voordeel te beslechten. Bazz: “Zit ik bij Mike Stakenburg [3FM] en vraag ik hem wat hij van onze plaat vind. “Kut”, zegt hij plompverloren, live op de radio. En de teksten dan? “Ook volkomen bagger.” Maar die twee Engelstalige nummers dan? “Die zijn helemaal niet te harden: zo klote!” En dat terwijl er geen enkele song in het Engels op het Van Katoen album staat!!!” Je ziet de aderen op Bazz’ slapen gevaarlijk opzwellen. Hij kan zich er nog steeds erg druk over maken. Dat belooft nog wat voor later op de dag. Na de signeersessie bij de collega’s van LiveXS gaat het interview verder. Inmiddels wel gewoon in het rustige achtergebied overigens. Daar zorgen we zelf dan wel voor. “Doe het dan zelf!”: dé slogan immers voor Van Katoen. Ze hangen zelf de bandbanners op in de Indiatent en hebben een speciale Lowlandspakketdeal met cd, dvd en t-shirt voor een vriendenprijsje. En vrienden hebben ze gemaakt daar in de Biddinghuizense polder! Dik zeventig sets werden meteen na de show verkocht. Onze landelijke site-broer schreef een vernietigende recensie over de live-set, 3VOOR12/Utrecht laat de mannen zelf aan het woord. “Van Katoen is een band die steeds muziek is blijven maken en zich niet heeft laten kisten door alle moeilijkheden en tegenwerking die je als muzikant moet overwinnen om je eigen ding te kunnen doen.”; steekt Bazz van wal. Jarenlang en week-in-week-uit heeft Van Katoen in de oefenruimte gewerkt. Met niets anders dan de muziek an sich voor ogen. “Ons doel is niet om groot en beroemd te worden; ons doel is om onze muziek te maken. En dus vinden we het prima als mensen de muziek via de site kunnen downloaden en kunnen kijken of ze het wat vinden. Man, er wordt zoveel muziek gemaakt die nooit uit de huiskamer komt. Zonde, maar wij hebben gezegd: we willen ons ding doen, maar het is wel belangrijk dat er mensen komen. Die moeten dan wel de muziek kennen. Dus maken we het downloaden toegankelijk. Een platenmaatschappij wil alleen maar de investering eruit halen en dit is een oneigenlijk argument.” En dus doet Van Katoen het zelf. “Ach, je hebt maar weinig artiesten die echt kunnen leven van de plaatopbrengsten, maar die huilen het hardst als het gaat om downloaden. Boehoe dat ze daardoor een auto minder zouden kunnen kopen! En dan heb ik het niet eens over de ver van m’n bed show als Metallica, maar bijvoorbeeld over Syb van De Kast. Hij zou godverdomme blij moeten zijn dat de fans jarenlang al die poen hebben neergeteld om het spul te kopen en zich hebben laten naaien. Dat is natuurlijk van de gekke.” Zet Bazz niet op de praatstoel over dit soort dingen, want er komt geen eind meer aan. Van Katoen begrijpt heel goed wat downloaden doet met de platenmarkt en besteedt dus extreem veel zorg aan de verzorging van zijn releases. Juist als iemand zo gek is om geld neer te tellen voor hun materiaal, verdient die koper wat extra’s. En dus zit de cd in een mooi blikkendoosje en krijg je met de dvd ‘Kabaal’ een cdmapje met daarin ook nog een demo van een beginnende groep. Dan nog weet Van Katoen de prijzen netjes binnen de lage perken te houden. “Ja, kom op zeg. Bij die gasten die hier 120 euro betalen om door de modder heen te kruipen, gaan wij niet ook nog eens de hoofdprijs te vragen. Ik vind ons niet eens goedkoop, ik vind die andere shit gewoon veel te duur.” “Onze sweater is god-vergeef-me goedkoper dan de girlie van de Chemical Brothers. Doe normaal man! Je mag het vragen van me, maar het is gewoon afzetterij.” Ook drummer Arnoud doet zijn duit in het zakje. Want het respect voor de fans zit bandbreed diep in bij Van Katoen. Bazz weer: “Als ik een shirtje draag van een andere band, dan moet die groep wat gedaan hebben voor me. Als wij dus mensen hebben die ons shirt willen dragen, man, ik vind het ongelofelijk! Echt waanzinnig.” Ook daarbij komt de “Doe het dan zelf”-aanpak weer om de hoek kijken. De popmedia hebben Van Katoen’s groei in de ondergrondse fanbase niet of nauwelijks opgepikt. Dus plaatste de band dan maar zelf advertenties in de bladen. Om het balletje aan het rollen te houden. Een sneeuwbaleffect was het gevolg; totdat Van Katoen een band was geworden waar men niet meer omheen kon. Een zin die vaker terugkeert dit interview. De negatieve optie, zo noem ik het dan maar. Het Niet-van-ganser-harte-willen-maarja-idee. “Alles wat wij verdienen, gaat terug de band in, maar wat we hopen is dat we ooit gewoon genoeg verdienen om daarvan wel een boterham te kunnen kopen.” Nee, voor Van Katoen geen Mercedessen voor de deur. Wel niet meer ernaast te hoeven werken, zoals Arnoud die nog gewoon bij de PTT werkt. Dat is alles, meer noten heeft Van Katoen niet op zijn zang. “Zo zijn er honderdduizend kleine bands in Nederland voor wie dit geldt. En 3VOOR12/utrecht besteedt daar voor de omgeving Utrecht tenminste aandacht aan. Maar zo zit het ook in de omgeving Oss, of Bergen op Zoom. En dat is waar wij ons heel erg druk overmaken. Het is zó gemakkelijk om de grote jongens te ondersteunen. Het is juist de kunst om de jonge gasten die het nu misschien nog niet zijn, maar wel over drie, of vijf, of tien jaar nog eens een keer te stimuleren. En ga nu niet meteen zeiken en zieken van ik vind het kut en lelijk wat jij maakt. Misschien snap jij het niet en geef die gasten nog gewoon eens een keer de kans man!” Van Katoen als voorganger van de undergroundscene? Mag je dat zo stellen? Die rol eist de band wel een beetje op. Niet alleen werd dus bij de dvd ‘Kabaal’ een demo meegegeven, ook in de real-life documentaire “Kikke” zal Van Katoen weer helemaal zelf nieuw Nederlands talent een kans geven op televisie; door regionale bandjes met hun clipjes te laten zien. Vanaf 29 september acht woensdagavonden tussen half tien en tien op The Box Van Katoen-tijd dus. Toch wil Van Katoen hun route niet als zaligmakende weg zien: “Een band moet vooral zijn eigen plan trekken. Als je iets ziet bij ons wat voor je werkt, kopieer het, jat het: helemaal te gek en prima. Maar laat je niet neerslaan, van kut ik krijg geen geld en geen aandacht in de pers weet je wel.Als je maar lang genoeg volhoudt: een lange slechte adem zoals wij dat noemen, dan kunnen ze er niet meer omheen. Kijk maar hier. Je hebt dan die Essent Awards Bands, die zijn via een ander systeem dan Mojo binnengekomen. Maar Mojo belde ons dus met: willen jullie komen, want we kunnen gewoon niet meer om jullie heen.” Daar zijn we weer, met die negatieve houding, dat niet-echt-willen. Volgens Bazz zit het zo: “Dat komt gewoon omdat er geen één DJ kan zeggen over Van Katoen: heee, die heb ik ontdekt hè! Ze kunnen wel zeggen: die hebben wij gedisst hè, al die jaren. En bij Within Temptation is er iemand geweest die het voor het eerst gedraaid heeft. Bij Gem kan “Gijsbert Kamerbreed” met zijn blinde Excelsior voorliefde lekker twee pagina’s Volkskrant interviewtje doen. Van Katoen is dat punt door de fans allang voorbij. Nu zien ze allemaal eens een keer een bomvolle tent met een goed geluid en een toffe lichtshow. Zien ze waar we staan en wie die fans allemaal zijn. Zoals we ook op de live-dvd een file-tje hebben gemaakt met de mensen die bij die shows waren. Gewoon om te laten zien wie onze fans zijn en omdat, zoals ook vandaag weer… de band, de tent, de mensen; het was gewoon kippenvel. Het is gewoon een droom.” Van Katoen mag Mojo daarvoor dan misschien bedanken. Voor de rest hoeven ze nooit iemand te bedanken. Geen label, geen managementbedrijf. Nee, de eigen vriendencrew en het Van Katoen-publiek máákt de band tot wat hij is. Een groep die zalen kan vullen zonder dat subsidies aangesproken hoeven te worden. Een stelletje muzikanten dat er niet op uit is om een 3FM hit te scoren, maar The Box belangrijker vind. Waar Van Katoen regelmatig wordt aangevraagd. Zo zie je maar; ook daar regeert weer de kracht van de eigen fanbase die een band als Van Katoen groot heeft gemaakt. Als zelfverklaarde do-it-yourself band staat Van Katoen op Lowlands tussen de grote, internationale acts. Wat zou zo’n band nu zelf graag willen zien op dit festival? “Nouja, de Essent Awards bands heb ik gezien, drie van de vijf, die waren supertof.” Arnoud is naar The Darkness geweest, maar vond er niet zo heel veel aan. Op zondag wil hij nog wel naar Papa Roach en Danko Jones. “Ach kijk man, die Essent Awards Bands kunnen gewoon spelen en hebben niet zo’n geroutineerde show van: en nou die handjes de lucht in. Weet je wel. Dat is zo suf!” Bazz: “Ik heb echt zo’n enorme hekel aan Hollandse Gezelligheid. Zo van: en nou die handjes – de lucht in! En we hebben ook de afspraak in de band dat als iemand in de band zich daaraan schuldig maakt, dat dan rectaal die microfoon erin gaat. Dit ontstond echt uit die zaal, jeeeezus man! Ze doen het zelf!” En zo is de cirkel weer rond. “Niet morgen willen, maar rustig bouwen en elkaar als band negen jaar lang voor kloten schoppen in de oefenruimte. Elkaar blijven inspireren en verrassen als bandleden. En natuurlijk zijn dit hoogtepunten. Afgelopen week hebben we de backingtracks opgenomen voor de nieuwe plaat. Ook dan is het toch echt dat je denkt; dit is gewoon Van Katoen, dit is gewoon onze sound. En dan zal het toch wel weer afgezeken worden. Het zal wel allemaal. Recensies zijn prima geweest voor de Van Katoen platen tot nu toe. Maar op de radio of bij bepaalde mensen, blijft het kut. Als die volle zalen er maar staan man, daar doe je het allemaal voor.” Die volle tent had Van Katoen op Lowland zeker. Zoals ze zelf eigenlijk maar willen zeggen: ze hebben niet te klagen. “Die afzeikmentaliteit – ik mag ook graag zeiken hoor – daar heb ik het zo mee gehad. Dat is zo makkelijk. We investeren onze tijd liever in wat positiefs. Samen mooie dingen maken. En we gaan echt heel ver in wat we doen. Aan alle kanten. Is het allemaal waard?” “Dan heb je alles gegeven; je relatie, al je geld en waarvoor? Om dat randje om te zoeken. Hoe ver kun je gaan ermee.” Precies dat is het spanningsveld waarin Van Katoen zit. Lak hebben aan conventies, regeltjes en dat werkt voor hen perfect. Zo goed dat niemand – zelfs Lowlands, met zijn crowdsurfverbod – meer om Van Katoen heen kan. Dat hebben ze dan maar mooi zelf voor mekaar gekregen. Of met hun eigen woorden te spreken: Kikke!!!