De bandleden van Friends of Dean Martinez komen met enige regelmaat in het Utrechtse. Jaren geleden was Giant Sand uit Tucson, Arizona een jaarlijks terugkerend fenomeen in Tivoli. Friends of Dean Martinez begon als één van de spin-offs van deze band. Pedalsteel gitarist Bill Elm en gitarist Mike Semple herinneren zich hun eerste Tivoli-optreden nog als de dag van gisteren (een aardige anekdote: Semple vertelt dat hij als kersvers Giant Sand-lid als eerste tourstop Utrecht aandeed, en uit de bandbus zo het fietspad opstapte waarbij hij meteen bijna van de sokken werd gereden door een roedel fietsers. Hij schrok zich wild, want hij had fietsers tot dan toe eigenlijk voornamelijk op foto’s gezien), en komen nog altijd graag in Utrecht. In de oorspronkelijke bezetting van de Friends, in 1995, zaten ook Joey Burns en John Convertino. Zij gingen in 1996 hun eigen weg door Calexico op te richten, nog zo’n band die nog steeds graag gezien wordt in Tivoli. De vorige keer dat het gezelschap Utrecht aandeed speelden de Friends in De Vloer (nu De Helling) voor pak 'm beet slechts een mannetje of vijftig. Deze keer dus in EKKO, vreemd genoeg voor wederom angstvallig weinig mensen. Het meegebrachte voorprogramma, 7 Days Awake, begint dan ook te spelen voor een vrijwel lege zaal. Niet dat er veel te zien valt, ze spelen hun instrumentale nummers weliswaar niet onaardig, maar door het ontbreken van catchy nummers of riffs doet allemaal te veel denken aan een gemoedelijke repetitie. Als de drie Friends of Dean Martinez beginnen lijkt het bijna alsof je in een filmhuis zit en er een undergroundfilm begint. Het aanwezige publiek zit op de grond, en achter de band start een projectie met beelden van landschappen, mensen, gebouwen, auto’s en dergelijke alledaagse Amerikaanse beelden. Het instrumentale repertoire van de band is niet alledaags. Als grove omschrijving komt 'postrock meets americana' in de buurt. Maar gevoelsmatig mag je veel eerder denken aan melancholische Ennio Morricone woestijntracks, gespeeld met Mogwai/Explosions in the Sky-intentie en (met dank aan de diverse tape-echo’s) veel meer psychedelica. De pedalsteel van Bill Elm speelt daarbij een hoofdrol met gierend trieste melodielijnen die je tot op het bot raken. Samen met de introverte en expressieve klanken uit de gitaar van Mike Semple, en de ondersteunende drums van Andrew Gerfers wordt de ene fraaie compositie na de andere tevoorschijn getoverd. Sommige nummers blijven ingetogen, anderen worden opgebouwd tot gierende apotheoses. In de toegift komt zelfs de Gershwin-klassieker Summertime voorbij in een uitvoering zoals je die nog nooit gehoord hebt, en die na een subtiel begin opbouwt tot een sonisch landschap. Daar kan geen Calexico tegenop. Dit is muziek die je ondergaat en die je tot tranen toe ontroert. Aankondigingen zijn er niet bij, en ze zijn eigenlijk ook helemaal niet nodig. Na elk nummer komt er van het schaarse publiek een enthousiast applaus. Zoals de vorige keer in De Vloer en de keer daarvoor in de bovenzaal van Paradiso ook al het geval was. Het geluid van de Friends heeft zich in de loop der jaren steeds verder ontwikkeld van sixties-americana richting postrock, inclusief de tegenwoordig in die kringen bijna verplichte Nord Lead synthesizer. Nu is deze droevige instrumentale muziek niet bepaald commerciëel, maar persoonlijk kan ondergetekende er niet bij dat er in 'postrock-city' Utrecht zo weinig mensen op zo’n fantastische band afkomen. Het wordt dan ook hoog tijd dat dit blijkbaar te goed bewaarde geheim eens ontdekt wordt. Calexico heeft het ook geen windeieren gelegd. Friends of Dean Martinez & 7 Days Awake. Gezien: EKKO, zondag 4 april 2004