De muzikale ‘Scooter Top 51’ van Ingmar Heytze

Helmliederenlijst van Utrechtse dichter gaat van pop en hardrock naar levenslied

Sven Schlijper, ,

Helmliederenlijst van Utrechtse dichter gaat van pop en hardrock naar levenslied

Een paar weken geleden werd op een feestelijke presentatie-avond het ‘Scooterdagboek’ van Ingmar Heytze ten doop gehouden. In het boek beschrijft Utrechter Heytze zijn strijd tegen wat hijzelf ‘reiswee’ noemt. Sinds zijn vierentwintigste wordt de dichter niet zozeer gekweld door de angst te reizen, maar door de vrees niet thuis te kunnen zijn wanneer hij dat wil. We citeren uit het ‘Scooterdagboek’: “En thuis is de cirkel waarbinnen ik me veilig voel. Buiten die cirkel krijg ik last van ultieme, acute heimwee. Met een nieuw, melancholiek woord tussen reisangst en heimwee in: reiswee.” De grootte van de cirkel, Heytze’s actieradius, wordt bepaald door de snelheid van het vervoermiddel wat hem ter beschikking staat. Ooit uit handige noodzakelijkheid geboren stapte hij van de fiets over op een brommer (‘De Witte Schicht’) en Heytze’s cirkel werd vergroot. Hogere snelheid betekende dat hij verder kon komen in het half uur dat Heytze maximaal van huis weg wilde zijn. Daarom besloot hij de snelheid verder op te voeren en een motorrijbewijs te halen. Niet om een flitsend stuk staal en chroom tussen zijn benen te voelen. Nee, Heytze had al vóór de rijlessen besloten een motorscooter en wel een Vespa te kopen. ‘Het Zwarte Schaap’ nam de plaat in van ‘De Witte Schicht’ en Heytze begon langzaam groeiende concentrische cirkels rond Utrecht te rijden. Zijn actieradius was weer vergroot en binnen zijn ‘Groot Utrecht’ ging Heytze op pad. En soms probeerde hij de cirkel te vergroten, met wisselende resultaten. Zijn ‘Scooterdagboek’ houdt van dag tot dag bij hoe het de dichter aan den lijve verging op diens scootertochten. In zijn bundel ‘Schaduwboekhouding’ bezingt Heytze in het gedicht ‘Bericht aan de Reizigers’ al zijn verlangen naar de zee, hij is er evenwel nog niet geraakt. Maar in de tussentijd houdt de droom wel aan en probeert Heytze steeds verder te kijken en te komen. Waar het gedicht als motto een citaat van Joni Mitchell draagt, wordt Heytze’s ‘reiswee’ in zijn ‘Scooterdagboek’ ook in verband gebracht met muziek. Sterker nog; door op zijn tochten te zingen, bedwingt Heytze die ‘reiswee’. Op vrijdag 25 maart tekent hij op: “Een kennis is van mening dat ik geen grotere actieradius heb door meer snelheid. Volgens hem is het de helm. Er zit iets in. Een goede helm geeft je inderdaad een lekker veilig gevoel, alsof je de wereld hebt buitengesloten en je hebt teruggetrokken in het allerkleinste fort dat er bestaat. En je kunt erin zingen. De enige plek waar je er gegarandeerd, honderd procent zeker van kunt zijn dat niemand je hoort, is je eigen veilige motorhelm terwijl je op hoge snelheid over ‘s heren wegen dendert. Door vertrouwde liedjes te zingen, kan ik me in vreemde omgevingen toch een beetje thuis voelen. Zingen gaat de verveling tegen, sterkt het zelfvertrouwen en leidt af van duistere gedachten. Bovendien regel je automatisch je ademhaling: als je zingt is het nauwelijks mogelijk om te hyperventileren. Omdat ik altijd het eerste liedje zing dat in me opkomt, zou je kunnen zeggen dat het eigenlijk de angst in mij is die zingt. De neurologie zal vermoedelijk tekortschieten in een poging te verklaren waarom mijn hersenschors uitbarst in ‘Waarheen Leidt De Weg’, ‘Don’t Stop Me Now’ of ‘Ding-a-dong’ als ik tot rust wil komen tijdens het rijden. Het onderscheid tussen mooie nummers en bespottelijke kitsch is aan mijn angst niet besteed: in de besloten concertzaal van mijn helm zing ik gospel, pop, levenslied en country dwars door elkaar heen, met hier en daar een hardrock-stamper.” Later verbaast Heytze zich – na aanschaf van een nieuwe, meer geluidsdichte helm – over zijn ‘zangtalent’. Onder “Zondag 5 juni, 49 kilometer” lezen we: “Het was even schrikken toen ik uitbarstte in ‘They Don’t Know’ van Tracey Ullman, want ik kan opeens veel beter horen hoe vals ik zing.” Los van een paar verspreid door het dagboek genoemde nummers, blijft het gissen naar Heytze’s Scooterhitlijst. Maar wat blijkt? Die Top 51 was wel degelijk opgenomen in eerdere versies van het ‘Scooterdagboek’. Heytze: “Het ‘Scooterdagboek’ gaat dus over motorrijden en angst, en de bestrijding daarvan, o.a. met muziek: ik zing veel in mijn motorhelm, en wel een amalgaam van gospel, tranentrekker, hardrock-stampers en de meest vreselijke liedjes. Eén van de dingen die op het laatste moment sneuvelden in de drukproef (anders werd het ons wat al te veel Bridget Jones), was de lijst met liedjes die ik me kan herinneren gezongen te hebben terwijl ik de ritten voor het dagboek maakte.” Hieronder volgt Ingmar Heytze’s “Scooterdagboek Songbook” (door de dichter aan 3VOOR12/Utrecht ter beschikking gesteld en met permissie gebruikt) en wie zich in het uitgebreide Utrechtse muzikantenlegioen geroepen voelt, mag 3VOOR12/Utrecht verblijden met een cover van één van deze nummers (mp3’s mogen naar 3VOOR12@zomp.nl gestuurd worden). Niet alleen ligt er – na Heytze’s goedkeuring – een gesigneerd exemplaar van het ‘Scooterdagboek’ in het verschiet, als er een tweede druk verschijnt, is een live-optreden op de presentatie hierbij toegezegd. Een plek in onze Platenspeler is ook alvast gereserveerd. Het Scooterdagboek Songbook Ace Of Spades – Motorhead All Right Now - Free Annie Waits - Ben Folds Astronaut – Spinvis Born To Be Wild - Steppenwolf Break On Through - The Doors Crying In The Rain – The Everly Brothers De Telefoon Huilt Mee - Bob Bouber De Vleugels Van Mijn Vlucht - Paul de Leeuw Ding-A-Dong - Teach In Don't Stop Me Now - Queen Drop It Like It’s Hot - Snoop Dog ft. Pharrell Foto Van Vroeger - Rob de Nijs Gimme Shelter – The Rolling Stones Never Be Clever – Herman Brood Highway to Hell – AC/DC I Am A Man Of Constant Sorrow - The Soggy Bottom Boys I Can’t Make You Love Me - Bonnie Raitt I Don't Believe In Miracles - Colin Blunstone I've Never Been To Me – Charlene Landed - Ben Folds Landslide - Fleetwood Mac Love At First Light - Joe Jackson Moon Over Bourbon Street – Sting My Idea - Evan Dando No Milk Today - Hermans Hermits On The Wings Of A Nightingale – The Everly Brothers Only You - Flying Pickets Op De Camping - Ome Henk Riders On The Storm - The Doors Roadhouse Blues - The Doors Ronnie Gaat Naar Huis – Spinvis Running On Empty - Jackson Browne Save Me – Queen She Came To Win - Frederique Spigt & Herman Brood Still Fighting It - Ben Folds Sting Me – The Black Crowes Stumbling Through the Dark - The Jayhawks Surfing USA – The Beach Boys The Fool On The Hill – The Beatles The Long And Winding Road – The Beatles The Outdoor Type - The Lemonheads The Weight - The Band Tiny Dancer - Ben Folds (componist: Elton John). Veronica – Elvis Costello Video Killed The Radio Star – Buggles Waar Is De Zon - Willeke Alberti Waarheen, Waarvoor - Mieke Telkamp Who's That Girl - Eurythmics Wichita Lineman - Glen Campbell You Don't Know What Love Is - Chet Baker ‘Scooterdagboek’ van Ingmar Heytze is verschenen bij Uitgeverij Podium (ISBN 9057593017).