Woensdag, 12 februari. Ik fiets keihard naar café Buutvrij voor mijn afspraak met Jip, ook wel bekend als Jsaya, rapper uit het Tilburgse milieu, om te kletsen over zijn nieuwe single. Het regent en ik was de tijd vergeten. Jip zit al klaar met een golden milk als ik aanschuif en een chai latte bestel.
Waar kom ik voor? Voor het verhaal van Jip. Jip is transgender, geboren als meisje, maar nu een jongen. En zijn nieuwe single Bad Girl, die is nog opgenomen voordat hij begon aan de testosteron. De laatste single met een vrouwelijke stem dus, dat is best even een dingetje. Ik heb honderd vragen in mijn hoofd, maar het lukt me niet om ze te formuleren. “Begin maar bij het begin,” zeg ik.
“Toen ik drie jaar was, besloot ik dat ik een jongen wilde zijn,” begint Jip. “Maar tijdens mijn puberteit had ik een beetje een crisis. Ik had drie zussen, veel vrouwelijke invloeden om mij heen. Ik ben heel mijn middelbareschooltijd eigenlijk vrouw geweest. Toen ik 17 was, ben ik wel uit de kast gekomen als transgender. Ik voelde me veel vrijer, deuren openden echt.”
Na de middelbare school besloot Jip zich aan te melden bij de Rockacademie. “Ondanks dat ik wist dat ik een jongen wilde zijn, deed ik de auditie als meisje. Op mijn eerste dag kwam ik wel aan als jongen. Haar kort, andere kleren. Ik heb het wel meteen verteld en ben ook meteen gaan experimenteren met mijn stem en met mijn liedjes. Ik schreef altijd vanuit vrouwelijk oogpunt, maar nu kon dat ook ineens uit mannelijk oogpunt. Dat is superinteressant.”
Een nieuwe start, nieuwe kleren, zelf bepalen waar je begint. Verlies je jezelf dan niet? “Ja,” zegt Jip. “Misschien een beetje. De eerste anderhalf jaar had ik een hele stevige houding en een flinke attitude. Andere rappers zijn heel mannelijk - en dan kom ik. Ik kreeg ook mannenvrienden, veel mannelijke energie, dat maakt wel onzeker. Ik was ook bang. Door de testosteron zou mijn stem gaan veranderen. Straks kon ik niet meer zingen. Soms wilde ik wel terug, ik had echt last van koudwatervrees.”
Maar Jip ging niet terug en begon aan de transitie, die hij wel een half jaar uit heeft gesteld. “Ik vond het echt eng om de controle te verliezen. Ik stelde muziek maken uit, was bang. Ik maakte echt vet veel trieste muziek, was onzeker. Ik schreef wat ik zelf nodig had, wilde mezelf continu dingen bewijzen. Nu voelt het anders.”
Jip heeft veel gepraat met mensen om zich heen. “Ik realiseerde me dat ik mijn vrouwelijke kant ook best bij me mocht houden. Ik voel me 70% man en 30% vrouw en op dat gebied heb ik een heel uniek perspectief. Daarnaast hoor ik bij de LGBT community, die niet echt aanwezig is binnen de hiphop, dus dat zorgt eigenlijk voor een derde perspectief. Ik ben ook niet bang om mijn vrouwelijkheid te uiten, dat hoort ook bij mij.”
Vorig jaar juli begon Jip aan de testosteron, twee weken voor hiphopfestival Woo Hah!. Gelukkig gaat het met testosteron allemaal niet zó snel en kon Jip gewoon knallen op Woo Hah!. Daarna kwamen er wel veel veranderingen. “Ik was de eerste drie maanden echt geen leuker mens. Ik was emotioneel, had de neiging om me terug te trekken. Maar sinds november gaat het zoveel beter. Alsof het allemaal is geklikt. Ik weet zoveel beter wie ik ben en waar ik sta.”
En die stemverandering waar je zo bang voor was? Is dat niet spannend? “Ja,” zegt Jip weer. “Maar mijn stem heeft me zoveel zekerder gemaakt. Ik kan er ineens veel meer mee. Of ja, iets nieuws. Ik voelde altijd mannelijke energie, maar mijn stem sloot niet aan. Nu ineens wel. Ik heb mezelf als man een hele lange tijd niet serieus genomen, maar nu doe ik dat wel.”
De nieuwe single van Jsaya is vanaf 1 mei te beluisteren op alle streamingdiensten.