Rolstoelen, krukken en andere instrumenten

Staff Benda Bilili danst zorgen weg

Tekst: Dieuwertje Kuiper / Foto's: Eddy Dibbink ,

Een rij teleurgestelde fans wacht 26 april voor het uitverkochte Burgerweeshuis. Hopend op een kaartje schrijven ze zich in op de reservelijst. Het is geen Lenny Kravitz, geen Tiësto, geen Jay-Z die ze willen aanschouwen. Nee, het zijn de mindervalide straatmuzikanten van Staff Benda Bilili.

Staff Benda Bilili danst zorgen weg

Verlamde straatmuzikanten uit Kinshasa (Congo) worden, in rolstoelen en op krukken, het podium van het Burgerweeshuis op geholpen. Geen alledaagse aanblik, al helemaal niet in Deventer. Datzelfde geldt voor één van de bespeelde instrumenten. Een melkblik met snaar en stokje, oftewel satongé, produceert het kenmerkende geluid van de band. Welke band? Staff Benda Bilili, vrij vertaald 'kijk verder dan het uiterlijk'. Eén van hun nummers werd vernoemd naar de oorzaak van dit uiterlijk; polio.

De gebruinde, oude mannetjes met hoed doen op het eerste gezicht een beetje denken aan de Buena Vista Social Club. Qua energie heeft het wel wat weg van het even exotische Manu Chao. Toch is Staff Benda Bilili zowel qua muziek als qua voorkomen uniek. Niet voor niets speelden de daklozen al eerder op Clandestino Festival en Lowlands. Met hun enthousiaste zang en dans, bewijzen ze 26 april in het Burgerweeshuis opnieuw dat de ziekte en het straatleven hen niet klein krijgt.

De band werd ontdekt door twee Franse documentairemakers, die ze in contact brachten met een platenmaatschappij. In de dierentuin van Kinshasa namen de mannen vervolgens hun eerste album Très Très Fort (2009) op. Sindsdien gaat het hard. Door tournees in Afrika, de Verenigde Staten en Europa hebben ze eindelijk een dak boven hun hoofd en een bed om in te slapen. De leden van de band zien zichzelf als journalisten, die berichten over het dagelijks leven in hun stad. Ook aan Deventer vertellen de Congolezen, deels in het Frans, hun levensverhaal:

Ik sliep op karton, bingo

Ik kocht een matras,

Dat kan jou ook overkomen,

Jou, hem en iedereen, (...)

Het is nooit te laat in het leven,

op een dag zullen we slagen

Of het verhaal ook door iedereen in de zaal begrepen wordt is de vraag. Afrikaanse talen beheersen de meesten zo te zien niet en de Franse les is ook alweer enige tijd geleden. Toch wordt er flink meegedanst. De ritmische bandleden lijken zich niet te storen aan het hoge gehalte blanke, houten klazen en blijven vriendelijk lachen. De temperatuur past zich steeds meer aan aan de tropische muziek, terwijl bandoprichter 'papa Ricky' nog een keer de zaal opzweept. "Staff Benda Bilili, très très fort!" En dat zijn ze... zeer zeer sterk.