In de wereld van Atom Punk is de Koude Oorlog voor eeuwig, bestaat het internet niet en is de splitsing van de atoom reden voor iedereen om een naiëve glimlach te koesteren. Men leeft als de famillie Jetson en doet de dagelijkse boodschappen met levensgrote robots terwijl de televisie bericht over aliens, maanlandingen en het rode kwaad. Langs de Enschedese cultuurmijl kan het publiek kunstinstallaties, exposities, lezingen en films beleven. Bij dergelijke kunst hoort natuurlijk ook een goede dosis gepunkte atoom-muziek. De muzikale invulling van het Gogbot festival is voor het derde jaar achtereen in handen van Alles Los Agency. 3voor12 ging in gesprek met Jeroen van den Bogert die samen met zijn collega’s van PlanetArt verantwoordelijk is voor de muzikale invulling van het festival.
Waarin onderscheidt Gobot zich van andere media-kunst festivals?
Gogbot is wat scherper, het is meer op het randje. We zijn absoluut experimenteler en rauwer dan het gemiddelde Nederlandse media-kunst festival. Het sterke van Gogbot is de kunst en tweederde van het aanbod van het festival bestaat dan ook uit kunst. De kunst is waar veel mensen voor komen en dan is er daarnaast een interessant muziekprogramma. Je kunt de verschillende media-kunst festivals in Nederland in een soort van contimuum plaatsen. Aan de ene kant heb je dan een festival zoals STRP dat meer voor het grote publiek is met mooie en toegankelijke installaties en aan de andere kant het Dutch Electronic Arts Festival(DEAF) dat zeer experimenteel is. Gogbot neigt meer naar de vernieuwing en trekt publiek aan dat geïnteresseerd is in nieuwe dingen. Het thema dit jaar is Atom Punk en dat is eigenlijk uniek en nooit eerder ter wereld gedaan. De jaren 50 en 60 van de vorige eeuw vormen het uitgangspunt. Het is een interessante periode gezien de ontwikkeling van atoomenergie en de Koude Oorlog. Er heerst een sterk positivisme ten op zichte van technologie. Deze jaren zijn de hoogtij dagen van de science fiction en er heerst de immense gedachte dat we over tien jaar op de maan wonen. Tegelijkertijd is er ook de angst voor de Koude Oorlog, de jacht op de communisten en het verkrampte wat daar uit voorkomt.
De oude markt is normaliter vrij braaf. Eens per jaar staan er met Gogbot dingen op de oude markt en in de grote kerk die het reguliere publiek daar niet verwacht. Veel kunstinstallaties en muziek zijn best confronterend voor de gemiddelde Enschedeër. Hoe wordt daar op gereageerd?
De manier waarop Gogbot zichzelf presenteert is toegankelijk, aangezien veel van het aanbod gratis is en het voornamelijk in de Enschedese binnenstad plaatsvindt. Tegelijkertijd maakt dit het festival juist weer in your face. Dit is toch ook het confrontende waar Gogbot naar zoekt. Dit biedt de mogelijkheid voor de muzikale programmering om acts aan te bieden waar mensen normaliter niet snel naar toe zouden gaan. In mijn programmering zoek ik toch wel naar iets van een confrontatie. Je moet mensen prikkelen, maar uiteraard niet zo ver gaan dat je ze wegjaagt. Het moet een beetje schuren, ook in Enschede. Kijk, ik vind Salsa niet leuk en dat is er ook op de oude markt. Dat vind ik ook niet erg en dat is ook maar een keer per jaar dusseeh.... Het is ook niet zo dat we elke week breakcore en noize op de oude markt doen. Het is ook maar drie dagen toch?
Was het lasting om de juiste muziek bij dit thema te vinden?
Het is lastig om de balans te vinden. Je moet de raakvlakken van de muziek met de kunst weten te vinden. De industriële achtergrond van muzikanten zoals van Otto von Schirach en Alec Empire is de feel die we zochten. Post-apocalyptische dingen zoals het burlesque circus van Bonaparate past ook goed binnen het thema. Muzikaal gezien hebben we drie heel verschillende avonden. Op donderdag op de oude markt openen we met een lezing van professor nano-technologie, Dave Blank. Deze lezing wordt van speciale visuals voorzien door vj The C-men. Aansluitend heb je dan op de oude markt Alec Empire die optreedt met Russische Burlesque dansers. Daarna is er feest in Atak met Bonaparte, Missll en Huoratron. Ik verwacht op de donderdag de grootste doorloop tussen de kunst en de muziek en ook de grootste menging van het kunst-publiek met het muziek-publiek. De vrijdag is qua muziek vaak de wat spannender dag van Gogbot en zit naar mijn mening programmatechnisch het beste in elkaar. Op de vrijdag gaan we mensen wat meer prikkelen met Clark, DMX Krew en Otto von Schirach. Clark is mijn persoonlijke favoriet en maakt muziek die in mijn optiek de dichtste benadering is van wat atoom-muziek zou kunnen zijn. Ik verwacht dat voor de vrijdag mensen uit het hele land komen. Op zaterdag hebben we dubstep in Atak met de Londonse dubstep grootheid Caspa en de live dubstep van Jazzsteppa. Als afsluiter is er die avond een speciale set van Nederlanse drum and bass trots Black Sun Empire, die onder de naam Shadows of the Empire een duistere schurende variant van dubstep gaat draaien. Voorheen kon een avond met dubstep alleen in het westen, maar ik denk dat het nu ook in het oosten van het land kan werken. Op de zaterdag komt ook Dead Elvis And His One Man Grave op de oude markt. Dit is een one-man rocknrolltrashband compleet met Las-Vegas kostuum en zombie masker om zijn eigen interpretatie van de rock ‘n roll uit die periode te geven. Op de zaterdag is er ook visueel vermaak door de Vage Gasten. Ze gaan in Atak tijdens de show op het podium grote doeken schilderen met spuitbussen en kwasten. Dat hebben ze ook op Lowlands gedaan en doen ze ook veel in Amsterdam op dubstep feesten. Ze komen in twee busjes uit Amsterdam met veel spullen hierheen. Op vrijdag doet VJ V-King zijn werk in de kleine zaal van Atak en op donderdag VJ Hummer. Op vrijdag staat in het café van Atak talent. Bijvoorbeeld het uit Rotterdam afkomstige Malorix, die een mix maakt van dubstep en breakcore met veel Oosterse en Afrikaanse elementen. Wat we ook in hebben staan is X-Vektor. Een talent ontwikkelingsprogramma van het Haagse State-X new forms festival.
Je kunt je qua programmering dus uitleven op Gogbot?
Ja, ik kan me behoorlijk uitleven. Vaak zou ik me nog wel meer uit willen leven, maar dat is lastig.
Komt dat omdat je vast zit aan het thema?
Je zit vast aan het thema, maar wat nog meer van belang is, is dat het festival in Enschede plaats vindt. Artiesten zijn natuurlijk prijzig en je moet ze wel kunnen betalen. Kijk, je moet wel publiek trekken uiteindelijk, dus kun je niet elke artiest boeken. Het programma dat er nu staat lijkt voor veel mensen obscuur, maar is in mijn optiek nog redelijk mainstream in de electronica. Het hele weekend staan er wel acts die spannender dan gemiddeld zijn, maar die wel ondergebracht zouden kunnen worden bij de Woofur of Donderslag dansavonden in Atak. In Enschede is er wel een voedingsbodem voor spannende muziek, nieuwe media-kunst en dat soort dingen, maar het is niet zo dat hier zoveel mensen wonen dat je 800 kaarten à twintig euro verkoopt. We houden bewust de prijs laag door niet meer dan een tientje te vragen voor het programma in Atak. Voor twintig euro kun je alles bezoeken. Hetgeen een heel nette prijs is. Daarbij komt nog dat de exposities en de kunst op de Oude Markt en het Balengebouw gratis zijn.
Jullie hebben veel partners hoe gaat die samenwerking?
Het festival wordt georganiseerd door PlanetArt. Daar ligt ook de creatieve visie en artistieke verantwoording. Alles los agency neemt het grootste gedeelte van de muzikale programmering voor haar rekening. Daarnaast hebben we inderdaad veel partners. Het aantal partners is bijna ontelbaar en ze passen ook niet allemaal op de poster. We krijgen natuurlijk veel support vanuit diverse stichtingen en provincies die dergelijke evenementen zoals Gogbot financieren. In het geval van State-X new forms is het zo dat ze een talent ontwikkelingsprogramma hebben waarbij ze nieuw talent een kans geven om in aanloop naar hun eigen festival op andere festivals te staan. Dat betekent dat de ze die productie vorm bij ons neerzetten zonder dat we daar tijd of geld aan kwijt zijn, dit is erg prettig. De samenwerking met State-X new forms verloopt eveneens prettig mede omdat dit festival in het verlengde ligt van Gogbot. Ik zelf ben veel op zoek naar de verbindingen tussen festivals. Naast X-Vector hebben we ook kleine Nederlandse labels als Ketacore en Antilounge op de vrijdag in de kleine zaal van Atak geplaatst. Deze labels brengen samplers en losse 12 inches uit van jong aanstormend Nederlands talent. Mensen van deze labels ken ik al heel lang omdat ik ze op verscheidene festivals telkens tegen kom. Mensen die veel energie steken in hun eigen muziek, maar ook in de scene waarin ze zich bevinden.
Ik zie dat er naast je op de bank een metalen helm staat. Is die van een van de artiesten van dit jaar?
Nee, die zijn van ArcAttack, die Tesla coil jongens die op de vorige editie van Gogbot hebben gestaan. Die zijn net weer in Nederland geweest en ik heb ze afgelopen maandag op het vliegtuig terug naar Amerika gezet. Ze hebben als gevolg van Gogbot vorig jaar dus weer twee weken in Nederland kunnen touren.
Is Gogbot voor sommige buitenlandse artiesten de entree naar Nederland of de rest van Europa?
Ja, het kan een soort springplank zijn. Het hangt er vanaf waar je vandaan komt. Voor sommige artiesten is het de eerste keer.
Is die kennismaking met Enschede voor artiesten prettig?
Ja, dat denk ik wel. Kijk, omdat Kees en Viola van PlanetArt zelf kunstenaars zijn staat Gogbot heel dicht bij de kunstenaar. Er zitten niet het hele jaar vijftien mensen op het kantoor om dit te organiseren. Wat misschien praktisch zou zijn, maar ook tot gevolg heeft dat de relatie tussen alle kunstenaars, performers en muzikanten heel down to earth is. Er is sowieso weinig afstand tussen kunstenaar en publiek maar ook tussen kunstenaar en organisator. De helft van alle kunstenaars slaapt bij Kees en Viola thuis en ook bij mij thuis zit het vol met artiesten tijdens Gogbot.
Klinkt heel gezellig al die artiesten over de vloer?
Dat is het zeker! Maar tegelijkertijd zie ik ook uit naar het moment dat het maandag de 14e is, dan is het rust.... Ja, want dit is een hele drukke periode.
Gogbot 2009 vindt van 10 tot en met 13 september plaats op diverse locaties in Enschede.