Polderpatriotten: Ruiskamer in Haarlem is multifunctioneel cultureel thuishonk

"De platenlabels staan voor kwaliteit en exclusiviteit: zo willen we de echte liefhebber bereiken"

Jessica Koolhaas ,

Met middelen zoals het wereldwijde web en crowdfunding is het tegenwoordig minder moeilijk om eigen dromen en ideeën tot leven te laten komen. Lokale, culturele initiatieven kunnen zorgen voor nieuwe vormen van creativiteit en mogen in een tijd waarin de overheid op subsidies kort best in het zonnetje gezet worden. In de rubriek Polderpatriotten kijken we hoe het staat met de lokale initiatieven op muziekgebied in Noord-Holland. Dit keer spreken we met David van Bilderbeek, de eigenaar van het veelzijdige Ruiskamer.

In de amicale Haarlemse buurt De Vijfhoek heeft David van Bilderbeek de deuren van Ruiskamer geopend: een vinylzaak voor elektronische muziek waar je tevens terecht kan voor een bakkie slow coffee (koffie die langzaam door een filter in het kopje druppelt) en een werkplek. Ook huizen in Ruiskamer twee platenlabels die David samen met Pelle Loopik voert: label Karton en het iets jongere dochterlabel Ruis.

Wat is Ruiskamer en hoe ben je Ruiskamer gestart?
Ruiskamer is een creatieve verzamelplek, werkplek en ook het hoofdkwartier van onze twee platenlabels. Ik heb hiervoor een studie grafische vormgeving gedaan, maar ik ben al langer bezig met het label Karton en draaien. Een maand na mijn afstuderen kwam dit pand vrij, een plek waar ik al langer op aasde: ik had de vorige huurders al ingeseind dat ze mij moesten waarschuwen als ze weggingen. Omdat het snel vrij kwam, was het uiteindelijk toch een impulsieve beslissing. Ik wilde een plek creëren om te kunnen werken. Dat concept is gaan groeien en eigenlijk is dat concept nog steeds dynamisch, het kan overal heen. We organiseren ook evenementen. Eigenlijk is het een soort thuishonk en een plek waar je ideeën kunt uitwerken en presenteren. Sinds kort zit in Ruiskamer bijvoorbeeld ook een vriendin die vanaf hier haar eigen kledinglijn runt.   
 
Creatieve werkplek, horeca, vinylwinkel, platenlabel, organisatie van evenementen: is dat niet veel in één? Beschouw je Ruiskamer als een conceptstore, een winkel die verschillende producten en diensten aanbiedt voor een bepaalde doelgroep? 
Nee, Ruiskamer is geen conceptstore. Maar ik kan de vergelijking wel begrijpen. De term 'conceptstore' maakt het meer tastbaar. Je wordt tegenwoordig doodgegooid met de term. Het is ook niet meer van deze tijd om een winkel op te richten voor één doel. Je moet je ontwikkelen en meerdere doelgroepen aanspreken.
 
De conceptstore is de laatste tijd populair en hip geworden. Waarom denk je dat dat zo is? En welke doelgroep zou jij willen aanspreken?
Ik denk dat de winkel op deze manier als koffiebar, werkplek en vinylshop, laagdrempeliger en voor iedereen is. Mijn doelgroep zou superklein zijn en niet in Haarlem wonen als ik alleen elektronische muziek op vinyl zou verkopen. Voor nu zou ik zeggen dat ik drie doelgroepen heb: mensen die houden van muzikale elektronische vernieuwing, mensen die horeca gezellig vinden en personen die een werkplek zoeken. Ik heb geen bedrijfsplan, want ik vind dat Ruiskamer zich moet vormen. Het is moeilijk in te schatten hoe het zich in de toekomst gaat ontwikkelen.
 
Zou je liever willen dat dit een goedlopende muziekwinkel zou worden of een populaire creatieve werkplek?
Het hoofddoel is muziek: de labels en platen zijn heel belangrijk. Maar het kan alle kanten op. Misschien kan Ruiskamer ook wel groot worden. Natuurlijk hoop je dat het gaat lopen, maar we hebben veel concurrentie van webwinkels. Tegelijkertijd kan ik me onderscheiden doordat mensen hier fysiek de bakken met platen na kunnen lopen.
 
Zou je beide labels willen omschrijven en kunnen aangeven waarin ze van elkaar verschillen? 
Als ik het in een hokje moet plaatsen, noem ik het minimal techno. Een herkenbare soort stijl die niet heel groot is, maar wereldwijd wel bekend. Karton is een label met various artists-platen: steeds vier verschillende artiesten met ieder één track. Ik zou de muziek willen omschrijven als iets meer clubbie, meer voor de dansvloer. Ruis heeft EP’s met één artiest die de meer experimentele elektronische muziek vertegenwoordigen. Alles is alleen op vinyl verkrijgbaar, je kunt de muziek niet digitaal kopen en er is maar één oplage. Exclusief dus, op is op.
Waarom ben je de labels gestart?
Ik merkte dat mensen de muziek waar ik van houd te diep vonden, ze vonden het lastig te waarderen. Clubs en organisatoren van festivals boeken liever toegankelijke elektronische muziek, dat is veiliger. Ik wilde een eigen sound op de markt brengen, muziek waar Pelle en ik achter staan. We merkten dat deze sound in het buitenland wel aansloeg. Nu wordt het ook in Nederland steeds meer gewaardeerd. We kunnen de muziek ook digitaal aanbieden, maar vinyl is vanwege de muziekscene, de doelgroep en de kwaliteit beter en wordt serieuzer genomen. 
 
Een tegenhanger van de commerciële elektronische muziek laten zien. Best moeilijk in deze tijd lijkt me.
Ja dat klopt, maar je moet er ook niet ingaan met het idee dat je er snel veel geld mee kunt verdienen. Je moet investeren in datgene waar je achter staat, en leuk vinden wat je doet. Als je daar lang genoeg aan vasthoudt, word je vanzelf opgepikt. Dat duurt misschien wel langer, maar het is veel leuker dan een hele commerciële business waar ik niks mee heb.
 
Waarom zo exclusief, is dat niet jammer? Heb je succes daarmee?
Het succes verschilt heel erg. De tweede release van Ruis was plotseling een hype op internet en wordt tweedehands voor grote bedragen doorverkocht. Dat komt door onze keus voor vinyl en exclusiviteit, daarmee creëer je aandacht voor de release. De platen worden meer geld waard en je moet er snel bij zijn. We hebben nu een oplage van 550, dat was op het begin nog minder. Natuurlijk is het zo dat veel meer mensen de muziek kunnen horen als je de verkoop laat doorlopen. Het zou kunnen dat we in de toekomst de oplage gaan verhogen, maar we doen nu nog niet aan repress. De hype rond een laag aantal platen maakt het juist leuk.
In het Haarlems Dagblad zei je: "Ons publiek zit nauwelijks in Haarlem. Deze muziek wordt voor negentig procent via Duitse onlinewinkels verkocht." Waarom dan Haarlem?
Ik ben in Haarlem geboren en getogen, heb mijn leven hier en werk hier. Amsterdam trekt me ook, maar is een stuk duurder. Daarnaast is Haarlem een leuke stad; niet te druk en te hectisch. Ik sluit niet uit dat ik naar Amsterdam vertrek, het is maar net wat er op mijn pad komt. Voor nu zit ik hier goed.