Terwijl de laatste restjes sneeuw aan het wegsmelten zijn en het kwik langzaam aan het stijgen is komen we aan bij de We… Are Doomed expositie in de Nieuwe Vide. We worden hartelijk ontvangen door de Haarlemse cartoonist en Kunstenaar TRIK die ons bij binnenkomst vertelt dat de expositie eigenlijk begin februari al weer weg zou zijn, maar dat ze door de huidige maatregelen wat langer gebruik konden maken van de ruimte. ‘Het plan was – en is nog steeds – om met de expositie rond te trekken door het land. We hadden data in onder andere Rotterdam, Zwolle en Groningen, maar door de coronamaatregelen zijn deze uitgesteld tot een later te bepalen datum. Gelukkig mogen we van de Nieuwe Vide voorlopig hier bivakkeren met de expositie’, vertelt TRIK terwijl hij ons een kopje koffie inschenkt.
Op 23 januari bracht de Haarlemse band The Irrational Library hun nieuwe plaat met bijbehorend boek uit in de Nieuwe Vide in Haarlem. Het viertal, onder leiding van voormalig Haarlems stadsdichter Joshua Baumgarten, heeft de handen ineengeslagen met de Haarlemse illustrator, cartoonist en kunstenaar TRIK om samen hun blik op de wereld met beeld en geluid vorm te geven. De positieve reviews doen al een tijdje de ronde en ook wij kunnen met overtuiging zeggen dat het een banger van een plaat is. Een uitstekend excuus om in deze moeilijke tijden langs te gaan bij de bibliothecarissen van The Irrational Library en te praten over verdoemenis en de wereld waarin we leven.
Wij... zijn verdoemd
Mishal Zeera van The Irrational Library en TRIK
'Dit is wat je krijgt als je Iggy Pop en Gil Scott-Heron baby’s met elkaar laat maken.'
Ruig, vies en funky
Terwijl we al wandelend door de expositie de verschillende prints van TRIK bekijken, valt direct op hoe gelaagd de verschillende kunstwerken zijn. Hoe langer je naar de plaatjes kijkt hoe meer je erin ontdekt. Hierin is een opvallende parallel te trekken met de muziek van The Irrational Library. Hoewel de band duidelijk te scharen valt onder het genre funk en spoken-word, komen de verschillende invloeden, hoe langer je luistert, naar boven drijven. De punk, rock, blues en hiphop invloeden zijn subtiel verweven in de textuur van de nummers en tegelijk onmiskenbaar aanwezig. De bariton sax en gitaarpartijen van de Haarlemse stadsdominee Tom de Haan geven het een wisselend ruig, vies en funky randje. De ritmesectie, verzorgd door drummer Lars van der Weiden en Mishal Zeera, sprenktelt een heerlijke sausje van funky 60’s/70’s detroitstijl groove over het geheel. Om het af te maken blaast Joshua Baumgarten met zijn punky keelorgel gedichten in je gezicht waar je niet omheen kan en die je uitdagen tot nadenken. Dit is wat je krijgt als je Iggy Pop en Gil Scott-Heron baby’s met elkaar laat maken.
Een audiovisuele aanval op de zintuigen
Evenals de muziek zijn de prints erg kleurrijk. Het is een ontmoeting van graphic design en populaire muziek die het audiovisuele gedeelte van je brein moet uitdagen. Op de vraag hoe de samenwerking tot stand is gekomen antwoordt Joshua het volgende: ‘Omdat we gebruik wilden maken van het Stimuleringsfonds moesten we met een goed plan komen. TRIK en ik kenden elkaar al een tijdje en zitten vaak op één lijn. Daarnaast kijken op een vergelijkbare manier naar de wereld, dus het was een natuurlijke stap om onze handen ineen te slaan. Toen hebben wij met de band het album in de steigers gezet en naar TRIK gestuurd, hij is toen de kunst erbij gaan maken’, vertelt Joshua.
“Het idee was - en is - om naast het boek en de plaat een concertreeks te gaan geven in expositieruimtes. Concertzalen zijn altijd zwart en een galerij altijd wit. Dat geeft je meer mogelijkheden om iets met de ruimte te doen’, vult TRIK aan. 'Je verliest wat aan geluidskwaliteit, omdat de ruimtes niet zijn ingericht op bands, maar daarvoor krijg je witte muren terug waar je van alles op kan gooien en een atmosfeer kan creëren van participatie. Het publiek is direct betrokken bij de show, want het is overal om ze heen’, gaat Joshua verder.
'We behandelen onze meningen als schoenen van cement en laten ons misleiden door de mensen die ons zouden moeten leiden.'
Schoenen van cement
Als we het boek doorbladeren en de teksten bekijken valt op hoe weinig meningen er terug te vinden zijn in de teksten en plaatjes, ondanks de overduidelijke politieke boodschap. Het is meer een subjectieve wandelingen door het wereldbeeld van The Irrational Library en TRIK. ‘We leven in vreemde tijden en wij zijn van mening dat het de taak van kunstenaar is om beeld en geluid te geven aan de huidige status quo,’ vertellen Joshua en Trik. ‘Er is een enorme kloof ontstaan tussen links en rechts. Ik vind mezelf iemand die in het grijze gebied daartussenin bivakkeert. Beide kampen hebben hun hakken zo ver in het zand dat de kloof alleen maar groter aan het worden is. Dat is een van de redenen waarom we op deze plaat zeggen dat we verdoemd zijn, omdat we onze meningen behandelen als schoenen van cement en we ons laten misleiden door de mensen die ons zouden moeten leiden. Ik probeer met mijn teksten mijn wereldbeeld te vertalen naar woorden. Ik wil niemand een mening opdringen, maar eerder een andere manier om naar de wereld te kijken aanbieden’, zegt Joshua.
Als we afsluitend vragen wat de band graag wil dat het publiek meeneemt na het ervaren van het We… Are Doomed totaalkunstwerk hoeft gitarist en saxofonist Tom de Haan daar niet lang over na te denken: ‘Ik hoop dat mensen hun oordeel weten uit te stellen. Het is goed om je af te vragen hoe je iets beoordeelt, maar dat is nog iets anders dan onmiddellijk stelling nemen. Luister naar elkaar en hoor wat de ander te zeggen heeft’.
Meer We… Are Doomed? Alle talks, oude optredens en soortgelijks vind je hier. Benieuwd naar de plaat? Luister hem hier op Spotify of Itunes, koop hem digitaal op Bandcamp. Liever iets tastbaars in je handen? Klik dan hier.
Door de huidige maatregelen is de expositie op dit moment niet vrij te bezoeken, maar zodra de maatregelen het weer toestaan is de band van plan om met de expositie door het land te trekken. Hou hun social media (instagram @theirrationallibraryband) dus nauwlettend in de gaten als je dit niet wil missen!