#NZON14 Heimwee naar het verleden bij Mark Kozelek

Sun Kil Moon komt technische problemen te boven en zorgt voor gedenkwaardige avond

Tekst: Tsjomme Dijkstra Foto's: Jan Westerhof ,

Zondagavond speelt Sun Kil Moon in de Spiegeltent van Noorderzon. De band rondom singer-songwriter Mark Kozelek uit San Fransisco bracht in februari van dit jaar het album 'Benji' uit; dat album is tot nu toe het meest aangeslagen in Nederland. Slechts een paar keer speelde Sun Kil Moon in Nederland. Hopelijk heeft 'Benji' voor een verandering gezorgd; ook live blijkt hier veel belangstelling voor Sun Kil Moon te zijn.

"Goedenavond." - Kozelek draait zijn hoofd van gitaar naar publiek - "Zijn er überhaupt ook jonge mensen in deze stad?" Dat is het eerste wat Mark Kozelek vraagt als hij vanavond het podium opkomt en zich samen met zijn bandleden opmaakt voor het eerste nummer. Kozelek pakt zelf de akoestische gitaar op. Hij wordt begeleid op drums, elektrische gitaar en piano (bas & melodie). "We will keep it mellow, for the 55 and over here," (we houden het kalm, voor de 55-plussers hier) zegt hij na de eerste twee nummers nog met een lach.

De Spiegeltent was lang van tevoren uitverkocht voor het optreden van Sun Kil Moon. Ten eerste laat dit zien hoe goed zijn laatste album Benji eerder dit jaar in Nederland ontvangen werd. Tel hier nog bij op dat Mark Kozelek, die al ruim twee decennia mooie muziek uitbrengt, slechts een paar keer eerder in Nederland was en het is duidelijk waarom het toegestroomde publiek wist dat het hier bij wilde zijn. De gemiddelde leeftijd bij het optreden is nog wat lager dan Kozelek in het begin denkt.

Bij de eerste twee nummers luistert het publiek al geruisloos toe. De heldere zang van Kozelek bereikt ook de mensen achteraan met gemak. Lichte pianoklanken dwarrelen om de lang aangehouden klanken van de stem heen. De teksten van Kozelek, lange verhalende coupletten, drenken in nostalgie en melancholie. Niet zelden komt de dood daarbij voorbij als thema, zoals in Truck Driver ('my uncle died in a fire on his birthday') en Micheline ('my grandma, my grandma. Before she passed away we'd go and visit her at my aunt's house when I was small.')

Een kleine smet op het concert is dat de band in het begin geplaagd wordt door aanhoudende piepen in de versterker en te veel echo in de microfoon. Kozelek vraagt of er iets aan gedaan kan worden, maar het duurt een poos voordat de geluidstechnici het podium betreden en de problemen opgelost zijn. Kozelek raakt daar hoor- en zichtbaar geïrriteerd door. In de volgende nummers komt de band wat slordig en onwennig over.

Vanaf het nummer Dogs lijkt de band het wel weer op de rit te hebben. Kozelek zet het nummer alleen in, maar het eerste snelle nummer in de set wordt vervolgens flink door de band in gang getrokken. De band speelt een krachtigere en strakkere versie van het nummer dan op het album. Het wordt gevolgd door nog een paar van de beste nummers van het laatste album. Het tien minuten lange I Watched the Film "The Song Remains the Same" bijvoorbeeld. Daarin beschrijft Kozelek de gedachte aan dingen van vroeger vanuit één specifieke herinnering die hem helder voor de geest staat: toen hij een film over Led Zeppelin zag. Kozelek memoreert veel op die manier in zijn teksten, vanuit één belangrijk moment. Als extra betekenis refereert die songtitel ook nog aan de alsmaar terugkerende thema's in zijn muziek.

Kozelek speelt deze avond nummers van de laatste twee Sun Kil Moon-albums Benji (2014) en Among the Leaves (2012) en daarnaast een aantal tracks van Perils from the sea, dat hij vorig jaar onder eigen naam uitbracht, samen met zijn vroegere bandlid Jimmy LaValle. Nummers uit de Red House Painters-tijd komen dus niet voorbij, enkel nummers die op zijn vroegst twee jaar geleden zijn uitgebracht, wat misschien ook wel zijn beste werk is. Hij brengt de muziek al jaren onder eigen beheer uit, zodat hij geen last meer heeft van vertragende factoren van platenlabels om de muziek uit te brengen. En dat lijkt te werken voor hem. Vorig jaar bracht hij in een jaar tijd maar liefst drie nieuwe platen uit. Het aantal muzikanten dat meewerkt aan een nieuw album verschilt per keer. Af en toe leveren ook vrienden als Steve Shelley (Sonic Youth), Ben Gibbard (Death Cab for Cutie, The Postal Service) en Will Oldham (Bonnie 'Prince' Billy) gastbijdragen.

Na een paar mooie nummers verontschuldigt Kozelek zich voor zijn eerdere reactie op de geluidsproblemen. Hij lijkt er dan alweer veel plezier in te hebben. 'Ramire,' zegt hij zachtjes tegen zijn drummer als ze aan Richard Ramirez died today of natural causes toe zijn. De band begint meanderend wat te spelen, voordat het het nummer echt instart. Wat volgt is een blakende versie van het spannendste en meest dreigende nummer van de laatste plaat. Daarna verlaat Kozelek zijn stoel en gitaar en loopt hij met de microfoon naar het midden van het podium. 'Ga je stagediven?' vraagt iemand uit het publiek. 'Ik wil jullie mijn mooie atletische lichaam even laten zien', reageert de zanger met een grap.

Hij zingt het nummer Micheline van de laatste plaat en Ceiling Gazing, een mooi kalm nummer in een Sparklehorse-achtig arrangement. 'Hoeveel nummers mogen we nog spelen?', vraagt Kozelek - ze zijn dan al ruimschoots over de officiële eindtijd heen. 'Ik hoor ergens vier nummers. Dat is goed hoor. Ik blijf zingen tot ze me van het podium duwen', zegt hij. Ze doen er nog één voordat ze het podium aflopen, maar komen na aanhoudend applaus ook nog terug voor een toegift. 'We're such rebels,' grapt Kozelek aan het einde van een gedenkwaardig bezoek aan Noorderzon.