De redactie hanteert het zwaard van Vrouwe Justitia en spreekt recht over wat rond is: de oogst van het zwarte goud en de glimmende schijfjes. Deze keer het nieuwe kerstalbum van Clean Pete: Winternacht.

De band

Het Nederlandse duo Clean Pete bestaat uit de tweelingzussen Loes Wijnhoven (zang, gitaar) en Renée Wijnhoven (zang, cello). Beiden studeerden aan het Conservatorium Maastricht. Het duo bracht in 2012 hun eerste ep uit: Niet nu, ja ook nu, maar vooral altijd, gevolgd door het debuutalbum Al Zeg Ik Het Zelf in 2014 dat verscheen op Excelsior Recordings. Daarna kwamen er meerdere albums en singles uit en stond de band op onder meer Pinkpop, het Valkhof Festival, Down The Rabbit Hole en Into The Great Wide Open.

In 2019 kwam hun kerstalbum Gloria uit dat door het Amerikaanse tijdschrift Rolling Stone op de zesde plaats van de beste kerstalbums van 2019 werd geplaatst. Sinds een aantal jaren geeft Clean Pete in december ook kerstshows in een aantal poppodia in Nederland, waaronder in Doornroosje in Nijmegen. Winternacht is hun nieuwste kerstplaat die een paar weken geleden uitkwam op Excelsior Recordings.

De muziek

Winternacht bevat 13 nummers, deels Nederlandstalige hertalingen van bestaande (kerst)nummers en deels eigen werk. Het album sluit af met 'Renée’s Ierse Droom', een live-opname van de kerstshow in 2023. Op de plaat zijn er samenwerkingen met muzikanten Remy van Kesteren, Mark Lohmann, Toverberg (Lars Kroon), Maaike Ouboter, Robin Kester, Mart Boumans, Stephanie Struijk, Tim Knol, Judy Blank en schrijver Thomas Heerma van Voss. 

Kerst en Clean Pete zijn al een aantal jaren bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden; niet alleen door hun kerstshows, de kerstsingles die het duo de afgelopen jaren uitbracht, maar ook door hun kerstalbum Gloria uit 2019. Op hun nieuwe kerstalbum Winternacht staat een aantal nummers die al eerder uitgebracht zijn als singles ('Slaap Diep, Slaap Zacht' met Robin Kester, 'Stille Nacht' met Maaike Ouboter en 'Solovlieger' met Judy Blank) en de nieuwe kerstsingle 'Samen Kerst / Liever Alleen' met Mark Lohmann van de Utrechtse indie dreampop-band Moon Moon Moon. Een aantal van die namen zal vaste bezoekers van de kerstshows bekend voorkomen, want die stonden al samen met Clean Pete op de planken tijdens een van hun kersttournees.

Over de tekst van het openingsnummer 'O kom Emmanuel' hebben ze lang nagedacht totdat het metrum klopte vertelde Renée Wijnhoven tijdens de kerstshow in Doornroosje. Die struggeling is er niet aan af te horen. Een bijna sacraal nummer, met een mooie bijdrage van harpist Remy van Kesteren. 'Stille Nacht' heeft vrijwel niets van het origineel 'Silent Night' van Joseph Mohr. Waar de laatste een christelijke hymne is, klinkt Clean Pete - samen met Maaike Ouboter - in hun uitvoering welhaast verleidelijk en sensueel. Voorbeeld? Nou dit bijvoorbeeld: 'Stille nacht, fluister me zacht / In m'n oor, hou me vast / Wij hier samen, door niemand gestoord'.

Tijdens de vorige kerstshows zagen we al de komische wisselwerking tussen Loes Wijnhoven en Mark Lohmann en dat horen we nu terug op plaat in 'Samen Kerst / Liever Alleen'. Een bijna vaudeville nummer. Stephanie Struijk werkt met Clean Pete samen op 'Ja en amen' waarop de kerst met een countrysausje overgoten wordt. (Alt)country horen we ook op 'De mooiste tijd van het jaar'. Lekker dik en bitterzoet aangezet, mede door de strijkers.

'Ondanks alles' is een melancholisch klein nummer. De kracht van de nummers op Winternacht is dat het tekstueel niet allemaal de meeste vrolijke songs zijn, maar dat je door de emotie (en soms de snik) in de prachtige samenzang meeleeft met de karakters in de nummers. Zo ook bij 'Ondanks alles' ('en zelfs wanneer je dronken onder straatlantaarns dwaalt / loop dan ook eens door mijn straat, ik loop daar zelf ook vaak verdwaald') en bijvoorbeeld ook bij 'De mooiste tijd van het jaar' ('dat ik hier sta betekent niet dat ik je mis / ik zoek naar bewijs dat het echt over is / laat mij je nog één keer zien').

'Hoor jij ook wat ik hoor' is een hertaling van 'Do You Hear What I Hear' van Noël Regney. Waar de laatste een bijna bombastisch nummer is waar de gospel de kerkruiten doet trillen en rillen, wordt 'Hoor jij ook wat ik hoor' vrijwel fluisterend en zeer ingetogen gezongen waardoor het aan kracht wint. 'Piëta' (benaming voor een afbeelding of uitbeelding van de overleden Christus bijgestaan door Maria of engelen) op slechts piano is een schitterend klein nummer door Renée Wijnhoven. Kudos voor de prachtige zinssnede ‘want dit is ook het feest / van een vrouw en haar verdriet'.

'Op 'Ik wens jou de allermooiste kerstmis', de Nederlandstalige versie van 'Have Yourself a Merry Little Christmas', vinden we Mart Boumans op saxofoon. Een jazzy kerstnummer dat niet zou misstaan in een rokerige nachtclub in Las Vegas. 'Winternacht' is een klein beetje een vreemde eend in de bijt. Geen samenwerking met een muzikant deze keer, maar met schrijver Thomas Heerma van Voss die een kerstverhaal voorleest, daarbij begeleid door muziek. Het vrolijke 'Renée’s Ierse Droom', een liveversie van de kerstshow van afgelopen jaar, sluit Winternacht af. Voor wie de plaat nog live wil horen dit jaar moet snel zijn: Clean Pete treedt vanavond nog op in Paradiso Amsterdam en morgenavond in TivoliVredenburg Utrecht. Die laatste is al uitverkocht.

Het oordeel

Op Winternacht laat Clean Pete de groei horen die het duo de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Tekstueel (nog) meer de nadruk op het persoonlijke, en muzikaal kiezen Loes Wijnhoven en Renée Wijnhoven vaker voor ingetogen maar daarmee wel krachtigere bijdrages. Op deze plaat staan minimaal weer een aantal nummers die - gelijk voorganger Gloria - nu al tot klassieker bestempeld mogen worden. Dus: dit jaar minimaal de vijfde plaats bij magazine Rolling Stone van de beste kerstalbums van het jaar? Dat moet haalbaar zijn.