Dat vinyl nog lang niet uit de gratie is, blijkt niet alleen uit deze Vinylofielenrubriek. Eén van de initiatieven die de liefde voor vinyl in Nederland een mooi platform geeft is Vinyl50. Ik word door de bedenkers en initiatiefnemers Peter Funcke en Mariska Tuinier bij hen thuis in Grou hartelijk ontvangen. Samen runnen zij het muziekmanagement- en communicatiebureau Tone Of Voice. Aan de keukentafel hebben we een mooi gesprek over de heropleving van vinyl, de vinyl album top 50 en uiteraard hun favoriete albums.
De vinylofielen: Mariska Tuinier en Peter Funcke van Vinyl50
“Onder de geluidsdragers is de cd in vergelijking met de lp een lulletje rozenwater”
Het proces van een lp beluisteren kan een ritueel zijn, het verzamelen van zeldzame parels een obsessie of in bakken vol tweedehands vinyl zoeken een hobby. In de wekelijkse rubriek ‘De vinylofielen van Friesland’ gaat 3voor12/Friesland op zoek naar mooie verhalen over lp’s, platenhoezen, dat ene bijzondere album en meer. Marije Heida spreekt met de initiatiefnemers van de Vinyl50, Peter Funcke en Mariska Tuinier.
Kort nadat ik de eerste slok thee op heb en een zeer enthousiaste hond weer in haar mand ligt steekt Peter van wal. Uit zijn verhaal blijkt dat de beleving van muziek, de liefde voor het proces en het respect richting de artiest groot is: “Ik heb de conversie van vinyl naar cd zeer bewust meegemaakt. Het vinyl werd verketterd en het nieuwe wereldwonder ‘de cd’ kon niet stuk volgens de uitvinders. Dat bleek achteraf niet waar te zijn. Het is al bewezen door wetenschappers (en gebruikers) dat het schijfje vergaat. In vergelijking met het vinyl is de cd achteraf het ‘lulletje rozenwater’ onder de geluidsdragers gebleken. Maar ja, in die tijd was het revolutionair. In 2002 kwam voor het eerst de man met de hamer voorbij. De hele boel zakte toen al in elkaar. Digitaal, digitaal, digitaal...ik heb me er altijd volledig over verbaasd en tevens geërgerd. Ik vind de muziekcultuur - waar ook de geluidsdrager in thuis hoort - onlosmakelijk verbonden met de belevenis. Ook al wordt Spotify nog zo groot, het gaat er bij mij niet in dat muziek luisteren op die manier een belevenis is. Je gaat toch ook niet de Nachtwacht digitaliseren? Je wilt er naar toe, het schilderij van dichtbij bekijken, ruiken, aanraken. Dat geldt ook voor muziek. Het gaat om het complete plaatje: het artwork, de volgorde van de liedjes, het opnameproces, de hele rambam. Een digitaal bestandje is dat niet. Het is een wegwerpartikel en mensen worden niet meer opgevoed om te luisteren. Op die manier krijgt een hoop artiesten niet eens de kans om hun muziek aan de man te brengen. Veel mensen luisteren iets online, vinden het na twee minuten niks en gaan weer naar de volgende.”
“Maar”, zegt Mariska, “ik ken ook heel veel mensen die vinyl trouw zijn gebleven. Op een gegeven moment merkten we dat er veel meer vinyl werd uitgebracht en dat vond ik super interessant. Ik werd ook weer enthousiast en gelukkig had ik de oude platenspeler van mijn vader nog. Helaas werkte hij niet meer en heb hem ter reparatie weggebracht. Maar jammer genoeg was de reparatie wel te doen, maar zou het zo veel tijd kosten dat het erg kostbaar ging worden. Maar ja, ik moest en zou een platenspeler hebben, dus toen maar een goede tweedehands gekocht.”
“Een platenspeler is eigenlijk een onthaastingsapparaat”, zegt Peter. Mariska vult aan: “Een album luisteren doe je met aandacht. Je gaat niet zo snel naar een volgend nummer. Die neiging heb ik met een cd nog wel eens. Even snel doorklikken naar dat ene leuke liedje. Dat doe je niet met vinyl, je bent bijna verplicht de hele plaat te luisteren. Je ontdekt dan ook de essentie van een plaat maken. Ik heb dat proces ook meegemaakt met artiesten waar ik mee werkte die een album gingen opnemen. Je moet heel erg nadenken over de volgorde van de nummers en waarom je iets op een bepaalde manier laat beginnen of eindigen.”
“Een platenspeler is eigenlijk een onthaastingsapparaat”, zegt Peter. Mariska vult aan: “Een album luisteren doe je met aandacht. Je gaat niet zo snel naar een volgend nummer. Die neiging heb ik met een cd nog wel eens. Even snel doorklikken naar dat ene leuke liedje. Dat doe je niet met vinyl, je bent bijna verplicht de hele plaat te luisteren. Je ontdekt dan ook de essentie van een plaat maken. Ik heb dat proces ook meegemaakt met artiesten waar ik mee werkte die een album gingen opnemen. Je moet heel erg nadenken over de volgorde van de nummers en waarom je iets op een bepaalde manier laat beginnen of eindigen.”
Mariska vertelt enthousiast verder over het ontstaan van de vinyl album top 50 en de lancering daarvan. “We zaten op een avond weer een elpee te luisteren op de bank met een wijntje erbij. Opeens vraagt Peter: ‘Bestaat er eigenlijk een lijst uitsluitende gebaseerd op de verkoop van vinyl?’ Peter is na die avond gaan bellen met een aantal landelijke journalisten en eigenlijk was iedereen enthousiast en verbaasd dat nog niemand op dat idee gekomen was. Ook de retail en de platenmaatschappijen waren enthousiast. Een paar maanden na het idee zijn we losgegaan in oktober vorig jaar. Elke week worden alle gegevens aangeleverd, in het weekend verwerkt en wordt de lijst op woensdag gepubliceerd. Maar ja, een lijst is ook maar een lijst. Vandaar dat we een ruimere redactionele invulling geven aan de site. Deze is uitgebreid met artikelen van journalisten die recensies voor ons schrijven, we bloggen zelf nieuws en we vragen wekelijks een artiest/interessant relevant persoon om een column te schrijven. We hadden bijvoorbeeld een column van Typhoon. Lobi da Basi is een album dat vanaf het begin in de lijst staat en er dus nog niet uit is geweest. Zijn column was een ode aan de vormgever van de hoes.”
Op de vraag welk album uit hun eigen collectie voor hun persoonlijk favoriet is, moet er door beide wel even nagedacht worden. Peter heeft eerder op de avond al eens het album Hand. Cannot. Erase. van Steven Wilson aangedragen als voorbeeld van een totaal en creatief product. “Het is een prachtige plaat. Alles klopt gewoon en die man is zo geniaal. Hij komt uit de progrock, maar deze plaat is wat symfonischer. Vaak wordt het dan wat kitscherig, maar bij deze plaat niet. Alles is fantastisch. Verder kom ik altijd weer terug bij John Hiatt en Fleetwood Mac. Een andere bijzondere plaat in de collectie is die van The Who. Dat is een speciale persing en is zeker zeventig euro waard. Dat album kwam uit een doos met allemaal elpees van een mevrouw waarvan de man was overleden. De albums zagen er na dertig jaar nog als nieuw uit.”
Mariska vertelt: “Ik heb niet per se één favoriete plaat, maar ik heb van Peter onlangs een tweedehands album gekregen van Kate & Anna McGarrigle. Dat vind ik ontzettend mooie liedjes. Ik zette hem op en was gewoon helemaal ontroerd. Wat ik ook een hele toffe plaat vind, is heel iets anders dan Kate & Anna. Die plaat stond in de top drie van de allereerste Vinyl50 en is Lazaretto van Jack White. Wat ik zo fantastisch aan hem vindt - en dat hoor je ook aan zijn muziek - is oorspronkelijkheid en ambacht. Hij gebruikt gewoon een oude barpiano en maakt ook wel eens zelf instrumenten. Dit album heeft ook allemaal gekke dingen. De grap is dat je altijd de naald aan de buitenkant zet en dan gaat hij naar binnen. Bij deze plaat gaat het op een kant van binnen naar buiten. Toevallig kwam ik erachter, want ik ging iets schrijven over Jack White. Ik kwam een filmpje op YouTube (zie ook onderaan artikel) tegen waarin hij als een blije schooljongen laat zien wat er allemaal met de plaat kon. Je kan ook door het label heen nog een nummer luisteren, maar dat durf ik niet. Eigenlijk is het heel freaky, maar dat vind ik dus gewoon helemaal te gek.”
Wekelijks is er een nieuwe Vinyl50. Ga naar www.vinyl50.nl of naar Facebook/vinyl50nl voor meer informatie. Roosmarijn Reijmer besteedt wekelijks aandacht aan de Vinyl50 en draait een track van het album wat op nummer 1 staat bij 3voor12 Radio. Daarnaast belt Mariska elke vrijdag met Wouter van der Goes van Radio2 en bespreken ze de lijst.
Wekelijks is er een nieuwe Vinyl50. Ga naar www.vinyl50.nl of naar Facebook/vinyl50nl voor meer informatie. Roosmarijn Reijmer besteedt wekelijks aandacht aan de Vinyl50 en draait een track van het album wat op nummer 1 staat bij 3voor12 Radio. Daarnaast belt Mariska elke vrijdag met Wouter van der Goes van Radio2 en bespreken ze de lijst.
Album: Hand. Cannot. Erase.
Band/Artiest: Steven Wilson
Label: Kscope
Uitgebracht: Februari 2015
Album: Lazaretto
Artiest: Jack White
Label: Third Man Records
Uitgebracht: Juni 2014