We haken aan als de laatste koopjesjagers de garages inkruipen. Op de Esplanade – wat een dure naam voor zo’n betonvlakte – tettert de Big Band Balance voor een handjevol zoutpilaren. Echt druk is het dan alleen in de VIP tent, waar net het gratis eten wordt geserveerd. Veertien blazers kunnen deze wedstrijd niet winnen, ondanks een blakende zon en een spetterende versie van Stevie Wonders ‘I wish’. Op een – voor de geoefende werper – steenworp afstand laat de Pretty Cool Jazz Band meer ingetogen jazz horen. Vanaf het podium in de Zadelmakerstraat klinkt guitige niets-aan-de-hand-swing, in de trant van Jamie Cullum. Het meeste publiek blijft helaas buiten het zicht op de terrassen luisteren, maar zo’n dertig liefhebbers tappen hun schoenzolen toch zeer tevreden op het asfalt voor het podium. Het blijft een intiem feestje. Op dat moment is het programma al een dik kwartier uitgelopen. En zo blijft het op het Belfort-podium lang stil voordat het Roos en Thomas Kwintet mag inpluggen. Thomas Welvaadts trompet schalt tegen de glazen boarding van een halfvol terras. Getuigen ontbreken bij Roos Jonker, die de oranjevlaggetjes wegvaagt en de luisteraar meevoert naar het gedimde licht van een New Yorkse Nachtclub. Heerlijke jazzpareltjes die veel meer publiek verdienen. Op de Esplanade kietelt de vroege avondzon de nekharen terwijl Lils Mackintosh’ band een gorgelende Hammond-groove inzet. De band van deze Edisonwinnares neemt het op tegen de gratis wijntjes van de VIP tent. De halfkale diva neemt met haar ego het hele plein in beslag. Ze brult als een leeuw en glittert als een discobal. Even lijkt ze onzeker. ‘De vorige keer kregen we met dit nummer een helse plensbui over ons heen’ legt Lils uit. Om vervolgens het meeslepende ‘Stormy Weather’ in te zetten. Bobo’s klauteren hun tent uit, het zonlicht in. Het elftal jazztalenten wordt aangevuld door één vreemde eend in de bijt: Henkie & de Hufters. Deze heren brengen vuige Louisiana-blues met schurende gitaren en een gillende mondharmonica. Uitgerekend de Hufters kregen massaal de handen op elkaar bij het eindelijk toegestroomde publiek. Het ‘dansvloertje’, pal voor het podium blijft leeg. Maar dat geeft niet. De vrolijke Yankee-Doodle-rock-‘n-roll valt in goede polderklei. Terug naar de Jazz op de Espanade. 4Beat6 brengt een overtuigende hommage aan klarinet icoon Bennie Goodman en vibrafoongoeroe Lionel Hampton. Deze grondleggers van de nu zo populaire swing zouden zich in hun graf omdraaien bij zo’n akelig leeg veld. Met enige spot heet 4beat6 hun publiek welkom ‘op dit meer dan pittoreske plein. In dit meer dan mooie Almere’. De woorden echoën tegen het beton. Hogeschool jazz slaat dood als goed bier in een te vet glas. Bij afsluiter Hans Dulfer met zijn New Band wordt het plein dan eindelijk ontdekt. Met een sexy hybride van jazz, funk, house, hip hop (want MC) en popmuziek, dwingt Dulfer het publiek tot dansen. ‘Ik stel voor dat jullie gaan dansen. Sommige mensen wachten daar heel lang mee en gaan aan het einde tóch dansen,’ aldus Dulfer, ‘Dat is nou wat ik noem: a waste of time. Dus kom uit die VIP-tent en dans!’ Inderdaad werk de set behoorlijk op de heupen en Dulfer tettert bevlogen over de beats heen. Mystieke Punjabi-breaks en een stomende ‘Put your hands up for Detroit’ en Bodyroxx (Yeah! Yeah!) luiden de nacht in over Almere. De geur van verbrande kippenpootjes en zweet waait langs de Schouwburg. Dulfer sluit af met een democratisch rondje solo’s van z’n New Band. In de blessuretijd beslist Dulfer de wedstrijd in het voordeel van de Jazz. Al met al is de terugkeer van Jazz Below the Sea een genot voor de liefhebber. Een festival waar op diverse podia alle facetten van de jazz ruimde geboden wordt. Ook de muziek was van hoog niveau. Een prachtfestival dus, dat vooral pijnlijk duidelijk maakt hoe belangrijk publiek is bij een optreden: liefhebbers genieten zonder zich naar voren te hoeven dringen. Zelfs de organisatie laat het afweten en blijft liever borrelen in de VIP-tent. Hopelijk komt het publiek volgend jaar opdagen in de hoeveelheden die het festival verdient…