Een dag na de NAVO-top was daar dan het moment waar we in Den Haag wél op hadden zitten wachten: Pussy Riot in PAARD. De Russische feministische protestgroep deed Den Haag aan met hun show Riot Days, een productie gebaseerd op het boek dat bandlid Maria Aljochina schreef over haar activisme en detentie in een Russisch strafkamp.

Geflankeerd door een pride vlag en een Palestina vlag zet Dolly Min de toon én het tempo voor een avond van protest tegen oorlog en patriarchaat met nummers als ‘Subsidized Bombs’, over oorlogszuchtige politici. Opvallend is een nieuw nummer waarbij gitarist Casper Bekhof de microfoon overneemt van frontvrouw Ewa Minderman en zijn tekst dubbelgebogen het publiek in schreeuwt. Het gaat over mannen die actie moeten ondernemen tegen seksegenoten die vrouwen lastigvallen.

De Haagse punkers worden opgevolgd door Eric J. Breitenbach, drummer van experimenteel collectief New Age Doom en sinds kort lid van Pussy Riot. Als enige bandlid dat er vanavond bij kan zijn, zit hij met zwaaiende armen en haren in een rondtollende witte lichtkoker, terwijl er een muur aan geluid uit de speakers knalt en de zaal wordt gehuld in donkerrood licht. Een groepje toeschouwers heeft de smaak te pakken en headbangt naar hartelust mee met de indrukwekkende hoeveelheid energie die Eric in zijn eentje weet over te brengen.

Dolly Min

New Age Doom

Dan is daar eindelijk Pussy Riot. Alina Petrov betreedt als eerste het podium. De violiste stapelt met een looper melodie op melodie, terwijl de andere drie bandleden (Maria Aljochina, Taso Pletner en weer Eric J. Breitenbach) één voor één opkomen en doodstil op hun plaats gaan staan. De kleurrijke bivakmutsen vliegen af en de show barst los. Op het scherm verschijnt boven de visuals Engelse ondertiteling voor wie moeite heeft met Russisch. Het eerste van de twee delen van de show gaat over de beruchte “40 seconds of crime” waar het allemaal mee begon: de protestactie in de grootste kerk van Moskou maakte Pussy Riot op slag wereldberoemd. Als de gevangenis de activisten het zwijgen moest opleggen, is dat duidelijk niet gelukt.

De beats zijn duister en glitchy, de overtuiging en urgentie spat van het podium. Maria boort haar blik in het publiek alsof ze weigert los te laten tot haar verhaal zich in iedereens geheugen gegrift heeft. Taso stampt in verwrongen bochten over het podium en smijt de inhoud van flessen water het publiek in. Eric, van top tot teen in het wit en met zijn gezicht geheel verborgen achter zijn lange haar, staat achter de drums als een razende geest. Het overstuurde vioolspel van Alina, die overigens ook danst en zingt, scheurt door de dreunende muziek heen.

Pussy Riot

Het tweede deel van de show begint na de gevangenschap en is een “work in progress”: de oorlog in Oekraïne en mensenrechtenschendingen duren immers nog altijd voort. We zien de vrouwen op straat afgeranseld worden door een burgerwacht vanwege hun protest tijdens de Olympische Spelen in Sotsji tegen het charmeoffensief van Poetin (die een week daarvoor nog een berucht biertje dronk met onze koning). De zaal verstomt bij beelden van Irina Slavina, een Russische journaliste die zich in 2020 bij het hoofdkwartier van de politie van Nizjni Novgorod in brand stak. “Will my sacrifice be pointless?” staat op het scherm. De verschrikkingen volgen elkaar in rap tempo op: executies van homoseksuele mannen in geheime gevangenissen in Tsjetsjenië, de moord op Navalny, de oorlog in Oekraïne. Wie om zich heen kijkt ziet alle blikken gefixeerd op het podium. 

Inmiddels zijn alle leden van Pussy Riot Rusland ontvlucht. Zowel het eerste als tweede gedeelte eindigt met Maria die haar vrijheid terugwint. "You're free now”, kreeg ze beide keren te horen. “And you?” verschijnt op het scherm. De vraag blijft hangen tussen podium en publiek: neem je vrijheid niet voor lief. Maria draagt haar enkelband nog altijd als herinnering aan het land dat ze gedwongen moest verlaten. De band sluit af met een verzoek om brieven te schrijven naar politieke gevangenen: uit ervaring weten ze dat dit een licht in de duisternis kan zijn. Het daverende applaus houdt minutenlang aan.

Pussy Riot