Security De School reageert op ernstige aantijgingen Security De School reageert op ernstige aantijgingen

Het deurbeleid van De School; al vanaf dag één wordt erover gesproken. Het is streng, dat is duidelijk. De club is een onneembare vesting voor dronken toeristen en ballen van de Zuidas, maar ook vriendengroepen die met te veel mensen komen. De grote vraag is: waar ligt de grens? Wordt er ook etnisch geprofileerd bij De School? Is er sprake van racisme? Afgelopen dinsdag kwam daar een veel ernstiger situatie bij. Een voormalig door host van de club adresseerde vermeende incidenten uit de begindagen van de club, waarbij meerdere queer bezoekers die gepakt werden met drugs aan de deur geconfronteerd werden met een schandalig voorstel: in ruil voor seksuele handelingen zouden zij ontkomen aan aangifte bij de politie. De staf van De School had op deze ernstige aantijgingen geen antwoord, en degene die het antwoord wel kon geven was er niet: security-bedrijf ’t Kollektief.  

‘Normaal gesproken reageren wij als security nooit. Dat doe je niet, je houdt je kaarten tegen de borst. Er is altijd kritiek, maar dat hoort bij het vak’, zegt Laurens Thijssen van ’t Kollektief, een bedrijf dat beveiliging doet voor veel technoclubs in Amsterdam, waaronder de Marktkantine en Shelter en festivals als Awakenings en Milkshake. Thijssen zelf is vanaf dag 1 hoofdportier van de club. ’Maar er zijn dingen over ons gezegd waartegen we ons niet hebben kunnen verweren.’

Allereerst dat deurbeleid, waar al kritiek op is zo lang als de club bestaat. De club zou arrogant zijn, op belachelijke gronden mensen weigeren, elitair overkomen, en tot slot: etnisch profileren. ‘Het deurbeleid waar zo veel kritiek op is, hebben wij nooit uitgevoerd. Wij werken bij veel locaties, en doen daar vaak wel zelf het deurbeleid, maar bij De School wordt dat gedaan door een door host, die in dienst is van de club. Die door host beslist, al dan niet na een gesprek, of jij binnen mag, en vervolgens neemt de beveiliging het over voor visitatie, een sticker op je telefoon, het uitleggen van de huisregels. Heb je iets duurs bij je dat niet naar binnen mag, dan zetten wij dat voor je apart. Wij zijn het menselijke praatje voor je de club in gaat. Wij hebben nooit iemand geweigerd als de deur open is.’

Volgens Thijssen is de situatie bij De School anders dan bij andere clubs. Als hoofdportier probeert hij zijn handen vrij te houden. Oftewel: hij doet geen fouillering, om snel naar binnen te kunnen als dat nodig is. De rest van de tijd luistert hij min of meer over de schouders van de door host mee, om te weten op welke gronden een persoon geweigerd wordt, voor het geval daar een probleem uit voortkomt. ‘Vaak gaat het deurbeleid in samenspraak met de club, maar ik heb als hoofdportier nooit een zegje gehad in het toegangsbeleid. Weigeringen waar ik zelf niet achter stond, moest ik wel oplossen.’ 

En die problemen, die waren er, zegt Thijssen. Zo werd het eerste duo door hosts na een paar maanden weg gestuurd omdat er onenigheid ontstond en er sprake was van vriendjespolitiek. ‘Daarna kwam er een nieuw team, dat nul ervaring aan de deur had. Een van die mensen was een voorbeeldige host, die zeven talen sprak en vrijwel iedere bezoeker op een overtuigende manier kon uitleggen waarom hij er niet in mag. Want natuurlijk wordt er aan de deur geselecteerd. Zeker als er een grote internationale dj in de club staat en er vijfhonderd mensen meer in de rij staan dan in de club passen.’

De belangrijke vraag: is er in die vier jaar bij De School sprake geweest van etnisch profileren. ‘Ja en nee’, zegt Thijssen. ‘Er zijn in de loop der jaren meerdere door hosts geweest, en sommigen moesten afrekenen met hun eigen vooroordelen. Dat gaat niet alleen om huidskleur. Zo denkt bijvoorbeeld iedereen in Amsterdam dat alle Engelsen hooligans zijn, terwijl het ook vaak juist sfeermakers zijn. We hebben een aantal hosts gehad die horen bij het nieuwe Amsterdam: mensen uit het buitenland die al jaren in de stad wonen, maar geen woord Nederlands spreken. Dat leverde regelmatig conflicten op aan de deur. Als iemand zei: ‘We kunnen toch wel gewoon Nederlands praten?’, stond hij al 1-0 achter. Maakt dan nog iemand in zijn vriendengroep een grapje, dan werden ze zeker geweigerd. Ik heb dat zien gebeuren bij kaaskoppen uit Purmerend, en ook bij jongens uit Nieuw-West of Zuid-Oost. Mensen die misschien normaal wel alleen naar hiphopfeesten gaan, die in een totale miscommunicatie belanden en voor wie de eerste kennismaking met een plek buiten hun eigen scene meteen heel pijnlijk werd. Dit zagen we elke avond gebeuren.’

Het past bij het beeld van de onneembare vesting die De School geworden is, in tegenstelling tot hun uitgangspunt: een inclusieve club zijn die ook connectie heeft met de buurt. Toch was er in de podcast dinsdag ook een beschuldiging die wel degelijk de beveiliging aanging. Een beveiliger zou meerdere queer bezoekers die met drugs betrapt zijn hebben geprobeerd te overtuigen seksuele handelingen te verrichten. In ruil daarvoor zouden ze de dans met de politie ontspringen. Waarom is nooit iets met deze klachten gedaan, was de bijtende vraag uit de zaal, saillant genoeg naar voren gebracht door een oud door host van de club. De aanwezige stafleden hadden daar niet echt een antwoord op, en na flink aandringen vanuit de zaal was mede-eigenaar Jochem Doornbusch zelfs al bijna zover dat hij het contract met ’t Kollektief opzegde. Ronduit verbijsterend was het dat hij geen weet leek te hebben van deze ernstige incidenten.

Thijssen weet er wel van. Dat wil zeggen: hij kan zich één incident persoonlijk herinneren. Het vond plaats in de eerste weken van De School. De beveiliging werd door de staf vanaf het begin zeer nadrukkelijk gewaarschuwd voor het gebruik van de drug GHB. Bij voorganger Trouw was al bekend dat GHB-gebruik in de club kan leiden tot ernstige incidenten, veel ernstiger dan met andere drugs die in clubs gebruikt worden. ‘In het begin hadden wij nog niet zoveel ervaring met GHB, het was een randverschijnseldrug, we kwamen veel meer dingen als xtc, cocaïne, speed en een beetje ketamine tegen. Gaandeweg kregen we bij De School te maken met een stortvloed aan GHB. Het is een groot probleem in de scene, en wij werden geïnstrueerd hard op te treden.’

Thijssen herinnert zich het incident, omdat het de eerste GHB-gerelateerde aanhouding in De School betrof. ‘Het ging om een grote hoeveelheid van de drug. We hebben hem apart genomen. Ik, een andere beveiliger en de clubmanager. Op een gegeven moment zijn de clubmanager en ik naar buiten gestapt voor overleg. Dat heeft seconden geduurd, geen minuten. We vroegen elkaar: bellen we de politie? Het antwoord was: ja. Dat is ook gebeurd. Blijkbaar zou in die paar seconden de beveiliger iets tegen deze jongen gezegd hebben. Deze melding is destijds intern gedaan en nooit bij ons terecht gekomen, maar een paar maanden later is deze beveiliger door De School weggestuurd. De beveiliger ontkende in alle toonaarden, maar kon zich niet verweren.’

Hoe ernstig neemt ’t Kollektief dit incident? Een dergelijk voorstel, ook al gebeurt het in een paar seconden tijd, gaat alle grenzen voorbij. ‘Ik kan niet zeggen of het waar is, maar het doet ons enorm veel pijn. Ik geloof mijn collega. Voor zover wij weten is nooit aangifte gedaan bij de politie, noch door De School, noch door het slachtoffer. Wij weten dat eigenlijk 100% zeker, omdat de beveiliger in kwestie sindsdien jaar na jaar een nieuwe beveiligerspas heeft kunnen aanvragen. Loopt er een beschuldiging van seksueel wangedrag tegen je, dan mag je dat bij de politie komen uitleggen. Ik zou zelfs durven zeggen dat je met een geval als dit je pas niet krijgt.’ Thijssen is alleen bekend met dit ene incident, zegt hij. In de podcast van dinsdag zou er sprake zijn van meerdere soortgelijke verhalen, die volgens betrokkenen door De School genegeerd werden. ‘Ik raad iedereen aan om aangifte te doen bij de politie als zij seksueel onder druk gezet zijn. Dit kan echt niet, dit is juist waar wij tegen optreden.’ 

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Een slachtoffer van seksuele wanpraktijken kan talloze redenen hebben om niet tot aangifte over te gaan. Er zijn allerlei persoonlijke omstandigheden denkbaar, zeker als het een schaamtevolle zaak betreft waarbij drugs komt kijken. Even terug naar het probleem waarmee dit vermeende incident begon: GHB. Volgens Thijssen ontstonden rond die drug veel problemen in de scene, bovengemiddeld veel in De School, en dan met name binnen de queer community. De problematiek is de laatste jaren veel bekender geworden, onder meer door een tv-serie van Tygo Gernandt. Die onderzocht de problemen in doodnormale woonwijken in Brabantse dorpjes, waar sommige mensen zwaar verslaafd zijn aan het vloeibare goedje. In de clubscene is het al jaren een publiek geheim, openlijk wordt er niet over gesproken.

‘Door een goed team op de vloer hebben we gelukkig nooit doden in de club gehad, wel meerdere reanimaties en mensen die met de ambulance afgevoerd moesten worden. Daarom was de sanctie op GHB-bezit ook zo streng: een ban voor de club van minimaal een jaar en overdracht aan de politie. Die gaat in de meeste gevallen over tot aanhouding, onafhankelijk van de hoeveelheid, die uiteenloopt van een paar buisjes tot wel een halve liter. Je hebt er veel van nodig als je lange weekenden door wilt halen. De School is vaak maar een onderdeel van een weekend.’

‘Met GHB en een klein beetje viagra of speed kun je zoveel seks hebben als je wilt, je kunt doorgaan en de volgende dag en geen kater hebben. Mensen die goed weten te doseren zijn daarom heel enthousiast en verspreiden het als een soort evangelie. Maar het heeft enorm scherpe randjes, met name het G-slaapje. GHB in combinatie met bijvoorbeeld alcohol kan zorgen voor een verlaagde hartslag, en dan kun je in slaap vallen. Dat is gevaarlijk, want mensen kunnen hun tong inslikken, overgeven of hard vallen. En omdat de sancties streng zijn, melden mensen het vaak niet als een van hun vrienden in de problemen raakt. Mensen worden soms verstopt in de club. Het handhaven op GHB is in feite een vorm van zorgverlening, maar ik snap ook dat mensen dat niet zo zien en ons als de vijand beschouwen. Je hebt soms huilende mensen voor je. Maar iedereen weet: doe geen G, als je gepakt wordt moeten we optreden.’

Volgens Thijssen is het een van de complexe aspecten die komt kijken bij het runnen van een nachtclub als De School. Hij begrijpt dan ook niet dat de staf van De School de beveiliging zo openlijk afviel in de podcast. Het is volgens Thijssen tekenend voor de enorme kloof tussen de vloer en het kantoor bij De School, een kloof die door de mensen in de zaal bij het podcastgesprek ook al vastgesteld werd. Sinds de storm aan kritiek losbarstte is er volgens Thijssen geen enkele vorm van contact geweest tussen De School en het beveiligingsbedrijf, hetgeen bevestigd werd in het openbare gesprek van afgelopen dinsdag. ‘7 maart zijn we voor het laatst open geweest. Blijkbaar is het in die vier maanden ergens fout gegaan, want daarvoor was er geen sprake van kritiek vanuit het kantoor van De School.’

Wat ingewikkeld blijft in deze kwestie: er is geen bewijs, noch van wanpraktijken door beveiligers, noch van hun onschuld. ’Bij elke club hangen meerdere camera’s, bij De School bijna niet. De gedachte daarachter is: als mensen binnen niet mogen filmen, gaan wij ze ook niet filmen. Een privacy overweging dus, maar die maakt zowel bezoekers als beveiligers in dit soort situaties kwetsbaar.’ Zo is met geen mogelijkheid uitsluitsel te geven over de ernstige verhalen die geuit zijn, en ook niet over vermeend subtieler racisme aan de deur van de club. ‘Werk bij De School is altijd intens geweest’, zegt Thijssen. ‘Ik besef nu pas waarom het zo’n enorme aantrekkingskracht heeft gehad op ons allemaal. Nuchter dit mee maken als team op de vloer, in deze fijne scene was beter dan de nachtrust of welke rush van welke high dan ook.’