Charles Bradley is een verschijning die je niet snel meer vergeet. Gehuld in een donkerblauw fluwelen trainingspak zit hij onderuit gezakt in een leren stoel in het Amsterdamse Lloyd Hotel. Zijn vingers, polsen en nek zijn behangen met goudkleurige sieraden, om hem heen zweeft een aura van kruidig parfum. Hij is toe aan zijn een na laatste gesprek van deze lange persdag, waarop hij volgens zijn manager al zo'n zeven kroketten soldaat heeft gemaakt. De Amerikaanse soulzanger is dol op kroketten, en op interviews, ook al leest hij ze nooit. Hij vindt het prachtig om nieuwe mensen te ontmoeten. 'Wees niet bang om me vragen te stellen. Ik ben een open boek. Ik vertel de waarheid zoals ik 'm ken. Soms zeggen ze tegen me: “Charles, je hoeft niet elke vraag te beantwoorden,” maar als het goed voelt beantwoord ik die vraag.' Na het gesprek kan de manager deze opmerking beamen: 'Waar heeft hij het over gehad? Toch niet alleen maar over zijn familieproblemen hè? Ik heb hem gezegd dat hij daar niet over hoeft te praten maar je houdt hem niet tegen.' Als Bradleys hart ergens vol van is, praat hij er graag over. 'I try to keep it real,' zegt hij, 'want wat voor goeds kan ik eraan over houden als ik jou pijn doe?'
DTRH16: Charles Bradley: 'Je blijft rennen voor de duivel'
Openhartige soulzanger over liefde, woede en de dood van zijn moeder
Het levensverhaal van soulzanger Charles Bradley is wonderbaarlijk: in zijn jeugd leefde hij op straat en sliep hij in metrostations, als volwassene verdiende hij zijn brood als James Brown-imitator. Een album bij het Daptone label en een documentaire zetten alles op zijn kop, en op 62-jarige leven brak hij alsnog door. Nu is hij toe aan zijn derde soloalbum Changes, en dit weekend staat hij op Down The Rabbit Hole. Maar met de komst van het succes zijn de sores nog niet voorbij. 'Als ik stilsta, dan val ik. En ik weet niet of ik sterk genoeg ben om weer op te staan.'
Changes
Ondanks zijn bereidwilligheid is hij vandaag vermoeid en terneergeslagen, maar open, oprecht en vriendelijk als altijd. Hij spreekt veel over zijn moeder. In de documentaire Charles Bradley: Soul of America (2012), over de productie van zijn eerste album bij Daptone Records, zien we de tumultueuze relatie met zijn moeder. Toen hij acht maanden oud was liet ze hem achter bij zijn grootmoeder. Op zijn achtste kwam ze hem weer halen om samen in Brooklyn, New York te gaan wonen, waar zijn slaapkamer niet meer was dan een kelder met een zandvloer. Vier jaar later liep hij weg van huis, als tiener leefde hij op straat. Hij zag zijn moeder jarenlang niet, tot hij ver in de veertig was. Ze wilde hem leren kennen, zei ze. Vanaf toen heeft hij voor haar gezorgd. Ze had hem nodig, ze was ziek, en Bradley wilde graag bij haar zijn in haar laatste jaren. Twee jaar geleden overleed Inez Bradley, en het viel Charles zwaar.
Hij vernoemde zijn nieuwste album naar zijn intense, emotionele cover van Changes van Black Sabbath, wat voor hem het verhaal van zijn moeders dood vertelt: 'Changes is pijnlijk voor me. Ik weet dat het van iemand anders is, maar de tekst voelt alsof ik hem zelf heb geschreven. Ik was bij mijn moeder toen ze overleed, dat is wat Changes voor mijn leven betekent.' Met een verpletterend verdriet op zijn gezicht citeert hij de tekst: '”It took so long to realize, I can still hear her last goodbye. Now all my days are filled with tears, I wish I could go back and change these years.” Dat laatste couplet raakt me echt. Mijn moeder en ik, we waren lang weg van elkaar en we hadden zo veel om over te praten. De laatste twaalf jaar van haar leven waren met mij.'
'Jij weet niet hoe moeilijk het is in deze wereld'
'Toen mijn nichtje me naar boven riep, en ik mijn moeder zag, en ik wist dat ze weg was... Ik werd gek. En ik had een uitverkocht concert diezelfde avond. Ik wist niet wat ik moest doen, ik rende het hele huis door, ik rende naar buiten... Ik stond op het punt om mezelf fysiek pijn te doen. Ik wilde de show afzeggen. Toen zei ik tegen mezelf, “Charles, het is een uitverkocht concert. Waarom ga je nu hier zitten en jezelf pijn doen, als je ook op het podium kunt gaan staan en de mensen kunt laten zien dat je pijn hebt?” Ik heb de show gedaan, en ik zeg het je, het was moeilijk. Maar op het moment dat ik mezelf open stelde en real werd... Mensen vonden de show fantastisch, ze keken naar me en na een minuut of twee zagen ze het gewoon. Er was zoveel liefde in de zaal die avond.'
Mijn moeder zei altijd: "Zoon, haat me niet om de dingen die ik deed. Jij weet niet hoe moeilijk het is in deze wereld. Je weet niets van de tijd en de plek waarin ik leefde. Luister naar wat ik zeg: ik deed wat ik moest doen.” Ik ben blij dat ik de kans heb gehad om echt naar haar te luisteren, en heb terug ben gekomen om mezelf te vinden. Mijn broer probeerde me bij haar weg te trekken. Ik ben blij dat ik de kracht heb gevonden om weg van hem te gaan en uit te vinden wie ik echt ben.'
Als hij over zijn broer begint, raakt hij gefrustreerd. Pogingen om het gesprek een andere kant op te sturen slagen niet, hij wil dít verhaal vertellen. Bradleys moeder wilde hem het huis nalaten, maar dat bleek juridisch nog niet zo makkelijk. Nu wil zijn oudere broer geld voor het huis zien, hoewel Charles al jarenlang de rekeningen betaalt en alleen voor zijn moeder heeft gezorgd. 'Ze blijven maar pushen en pushen. Dus ik vraag ze: “Hoeveel willen jullie hebben? No way, jullie hebben geen cent in dit huis gestopt.” Mijn moeder heeft hard voor dat huis gewerkt.' Het is een ingewikkeld verhaal met veel juridische procedures waar hij zelf ook niet veel vat op heeft. Er waren advocaten en notarissen, stapels papierwerk die hij moest ondertekenen. Op het laatste moment heeft zijn moeder nog een testament laten optekenen waarin staat dat ze alles aan Charles nalaat, maar de andere partij claimt dat ze toen niet meer goed bij zinnen was. 'Ik wilde het huis graag houden, maar als ze blijven pushen... Daarom wil ik bij ze weggaan. Als je weg gaat, ben je jaren later weer blij om elkaar te zien, maar als ze constant in de buurt zijn en alleen maar zeuren, zeuren, zeuren...'
'Als ik stop, val ik'
Charles Bradley heeft een hoeveelheid pijn te verduren gekregen die je niemand zou gunnen. Zijn ontmoeting met Gabriel Roth, mede-oprichter van platenmaatschappij Daptone, veranderde zijn leven voorgoed, waardoor hij op zijn 62e alsnog doorbrak als zanger. 'De honden die me achterna zaten zorgden ervoor dat ik bleef rennen. Als ik stop, val ik. En ik weet niet of ik sterk genoeg ben om weer op te staan. Dus je blijft rennen voor de duivel. God weet dat als ik gestopt was ik nu diep in de problemen zou zitten. Ik wilde iemand worden dus ik bleef het proberen. Ik ben blij dat ik het heb gedaan, maar zelfs nu ik in de schijnwerpers sta en het heel goed met me gaat... Weet je, je slaat je ergens doorheen en dan verschijnt er weer iets nieuws. Nu heb ik te maken met afgunst en jaloezie. Het begon met mijn familie, en nu zie ik het ook in de buurt waar ik woon. Ik zie ze denken: “Oh, hij is alleenstaand, hij heeft dat huis, en verder is er niemand...” Toch weet ik dat er ook mensen zijn die om me geven, die blij voor me zijn. Mijn zus... Zij is een lieverd. Als ik niet thuis was zorgde zij voor mijn moeder en paste ze op mijn huis. Ze is een goede zus. Mijn broer probeerde haar vroeger te bedriegen, dan leende ze vijftig dollar van hem en wilde hij ineens honderd dollar terug. Dus daar heb ik snel een stokje voor gestoken.'
Ik vraag hem naar zijn album Changes, waarop hij zingt over Amerika, over de woede en hoop die hij voelt voor zijn thuisland. Hij vertelt dat hij gaat stemmen op Hillary Clinton: 'Het is tijd om te zien wat een dame kan doen. Zal ze sterk genoeg zijn om het te redden? We hebben een zwarte president gehad, we hebben gezien wat hij kan. Ik denk dat hij meer had kunnen doen, maar hij was bang. Ze hebben Kennedy doodgeschoten omdat hij een straight-forward president was. Als hij sprak, sprak hij de waarheid.'
'Soms ben ik ook bang. Maar vaker voel ik woede, als ik kijk naar mijn verleden... Maar ik houd het in.' De frustratie komt terug in zijn stem zodra hij terugkomt op het onderwerp van zijn woede. 'Gisteravond, toen ik hier aankwam, was ik erg boos op mijn broer. Ik had mijn nichtje aan de telefoon, die zei “Oom Charles, ik wil dat je weet wat Willy over je zegt.” Dus ik luisterde mee met hun gesprek, maar Willy had geen idee. Dus hij heeft een hoop dingen over me gezegd, hele slechte dingen. En ik zat daar, en ik luisterde. De woorden die hij gebruikte... Ik wilde iets tegen hem zeggen, maar ik deed het niet. Ooit, op het juiste moment, ga ik hem ermee terug pakken: “Dit zijn de dingen die je over me zei.” “Oh, hoe weet je dat?” “Omdat ik geluisterd heb.” En dan zeg ik heel rustig tegen hem: “Cool, jij volgt jouw levenspad, ik volg het mijne. Ik wens je geen kwaad. Maar ik wil dat je uit mijn buurt blijft.”'
Spirit
Bradley is uitgeput. Moe van deze persdag, moe van mensen die iets van hem moeten, moe van zijn broer en het leven zonder zijn moeder. Je kunt het hem niet kwalijk nemen, maar het zorgt voor een lastig gesprek. Hij zit hier eigenlijk in het Lloyd Hotel om zijn album te verkopen, maar zelf wil hij vooral zijn hart luchten. Zelden legt iemand zijn leven zo open op tafel, zowel face to face als op het podium. 'Ik sta liever on stage, want op dagen als deze word ik slaperig. De hele dag interviews, sommigen duren ze wel veertig minuten...' Hij slaakt een enorme geeuw. 'Maar als ik op het podium sta zit ik er helemaal in. Dan weet ik wat ik moet doen. Als ik iemand zie, ergens op de wereld, en ik zie in zijn gezicht dat hij pijn heeft... Dan stop ik de show gewoon! En dan zeg ik: “Hey, hoe heet je? Hey man, hoe heet je? Kom hier...” En dan zie ik de pijn op zijn gezicht en weet ik dat het echt is. “Hoe zie je dat?" vragen ze dan. Because it's in your spirit. Because I've been through it.'