„Watskebeurt” is in 2005 een monsterhit in Nederland. Is dit een eendagsvlieg of kunnen ze ook een album maken? Ze geven het antwoord in oktober van dat jaar met Parels Voor De Zwijnen, dat Album Van De Week wordt bij 3voor12. Ja dat kunnen ze dus. Ik werk in die tijd nog niet bij 3voor12, maar toevallig ben ik die week wel bij de redactie op bezoek. Toenmalig eindredacteur Leonieke Daalder had de cd omgekeerd op haar bureau liggen. Haar kinderen waren groot fan van De Jeugd Van Tegenwoordig, Leonieke kreeg een promo-cd, leuk voor thuis. Maar dan die hoes. Drie meiden in string die op hun knieën uit een varkenstrog eten, hoe leg je dat nou uit aan je kinderen?
„Niks intro, shit begint als het begint”. Dat is de eerste zin van het album en zo begint De Jeugd vanavond ook in de Pandora-zaal van TivoliVredenburg, met Happen Naar De Baas. Leuk idee om al die albums in chronologische volgorde live te spelen, maar de opbouw van een album is wezenlijk anders dan de opbouw van een concert. Dat speelt de Jeugd vanavond enigszins parten. Want met de tweede (Voorjekijkendoorlopen) en derde (Watskebeurt) track heb je meteen al twee grote feestnummers te pakken en die zorgen voor een goede stemming in de zaal, maar het publiek is nog niet helemaal klaar voor de grote climax. Die zal de rest van de avond ook uitblijven.
10 Jaar De Jeugd van Tegenwoordig deel 1: Parels Voor De Zwijnen
De eendagsvlieg die rechtstreeks je bek in vloog
„We zijn een eendagsvlieg, maar we vliegen wel rechtstreeks je bek in.” Met die woorden opent Willie Wartaal het concert van De Jeugd Van Tegenwoordig op Lowlands 2005. Nu is het 2015 en viert De Jeugd zijn tienjarig bestaan met een serie van vier concerten in het Utrechtse TivoliVredenburg, waarbij de groep iedere keer een van zijn albums helemaal speelt. 3voor12 is er iedere avond bij. Gisteren was deel 1: Parels Voor De Zwijnen.
Sexgod
De rest van het album bevat minder van zulke grote knallers, maar nog wel aardig wat bijzonder memorabele nummers. Bijvoorbeeld ’t Gaat Te Fur, waarin Vjeze Fur als een sexgod wordt toegezongen door special guest zangeres Sofie Winterson. Nou ja, sexgod, uiteindelijk blijkt hij hem toch niet omhoog te kunnen krijgen.
En dan zijn er nog de interludes. Korte tracks, eigenlijk meer gimmicks, waarvan er een paar op Parels Voor De Zwijnen staan. Echte Hiphop krijgt vanavond een ander sterk verhaal mee van Vjeze Fur, voor de smartlap pastiche Ik Wil Me Lekkevoele pakt hij er zelfs een akoestische gitaar bij.
De Stofzuiger is dan wel weer een ouderwetse kneiter en publieksfavoriet. Vjeze Fur zet de stem op van Philip Bloemendaal, de nieuwslezer van het Polygoon-journaal om dit nummer aan te kondigen. Want dit is het eerste nummer dat De Jeugd ooit heeft opgenomen. „Dat is een leuk feitje, Faber,” voegt Vjeze Fur er aan toe.
Daarna bevinden we ons een beetje in de uitlopers van het album, al zitten daar nog een paar fijne nummers tussen zoals So Duits en Bekkie, dat volgens Faberyayo vol zit met woorden die hij nog kent uit Utrecht. Een beetje een mat einde voor een live show van De Jeugd Van Tegenwoordig, maar toch laten ze vandaag ook zien hoe goed dit album nog overeind staat na 10 jaar. Tekstueel sterk, gevarieerd, vindingrijk en bovenal heel erg geestig.
Boekenbal
Nog een anekdote uit die tijd van Parels Voor De Zwijnen: In die tijd werkte ik voor Lowlands, waar ik verantwoordelijk was voor het literatuurprogramma. In 2006 was het thema van de Boekenweek Schrijvers & Muziek en Lowlands werd in dat kader gevraagd om een programmaonderdeel te verzorgen op het Boekenbal. We kozen voor De Jeugd Van Tegenwoordig. Grote consternatie op de burelen van de organiserende CPNB. Dat kon echt niet, dat paste echt helemaal niet bij het Boekenbal. Het speelde op tot bij CPNB-directeur Henk Kraima, die ik aanraadde om het eens te bespreken met zijn kinderen, toen middelbare scholieren. Nou vooruit dan maar. Ik zal niet beweren dat het een heel natuurlijk match was, De Jeugd Van Tegenwoordig en het Boekenbal, maar een memorabel optreden werd het wel, in de statige Ajax-foyer van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Tien jaar later is hun status van taalkunstenaars vrijwel onomstreden en zijn hun tekststen onder de titel Handboek Der Jeugd zelfs in boekvorm verschenen bij de prestigieuze uitgeverij Nijgh & Van Ditmar.
Al die enorme lappen tekst hebben ze voor deze serie uit hun hoofd geleerd: Vjeze Fur, Faberyayo en Willie Wartaal. Alleen dat al is zeer bewonderenswaardig. En ze stuiteren nog steeds als een stel vrolijke pubers over het podium, samen met beatmaster Bas Bron. Maar intussen zijn ze stiekem wel dertigers geworden, De Jeugd Van Tegenwoordig. Ze trekken dit jaar nog eens al hun successen uit de kast om hun jublieum te vieren. Nu in TivoliVredenburg en van de zomer op de festivals, onder andere Pinkpop en Lowlands.
Dertigers
Maar dan wordt het natuurlijk echt tijd voor dat vijfde album. Het eerste van De Jeugd als dertigers. Hoe gaan ze dat oplossen? „Heeft De Jeugd de toekomst?”, die vraag wordt gesteld in de albumrecensie van Parels Voor De Zwijnen op 3voor12. Kijk hoe dit jubileum wordt gevierd en je kunt die vraag alleen maar met „Ja Natuurlijk!” beantwoorden. Er verschijnt een boek, ze stellen als gasthoofdredacteur een heel nummer van het Volkskrant Magazine samen en er is deze triomftocht over de podia.
Gisteren zagen we op NPO 1 de documentaire Ja Dat was Høken over 40 jaar Normaal. Zien we in 2045 ook zo’n documentaire over 40 jaar De Jeugd Van Tegenwoordig? Waarom niet eigenlijk? Kijk naar de ideeenrijkdom van hun teksten, kijk naar hoe ze telkens weer verrassen en hun publiek op het verkeerde been zetten. Er zit bij De Jeugd vast nog veel in het vat.
In januari speelde Kraftwerk alle albums integraal in Paradiso. Zij speelden iedere keer na de uitvoering van een album een uitgebreide selectie van hun Greatest Hits. Dat krijgen we bij De Jeugd niet. Het alleen op single verschenen Shenkie is de enige toegift. Zaterdag spelen ze De Machine. Daarover later meer.