De Eerste Kamerfractie van de VVD zal mogelijk de geplande BTW-verhoging op de podiumkunsten blokkeren. Dit bevestigen bronnen binnen de partij tegenover het NRC Handelsblad. De fractie is van mening dat de verhoging op korte termijn onder de noemer “onbehoorlijk bestuur” valt, en vraagt de regering deze te toetsen aan bestaande Europese regelgeving. Met het wegvallen van steun van de liberalen, bestaat er naar alle waarschijnlijkheid geen meerderheid voor het plan.

De fractie plaatst het snijden in kunst en cultuur in een bredere context van “verschraling van de maatschappij”. Vanmiddag kregen de Eerste Kamerfracties een onderzoek aangeboden dat advocaat Ruud Hermans in opdracht van theaterproducenten in de vrije- en gesubsidieerde sector verrichtte naar de juridische grondslagen van de wet.

Volgens Hermans is de verhoging in strijd met Europese regelgeving, aangezien deze concurrentievervalsing in de hand zou werken. In het voorstel wordt het BTW-tarief voor podiumkunsten verhoogd van 6 naar 19 procent, terwijl het lage tarief wel gehandhaafd blijft voor kermis, circus en sportevenementen. Het publiek kan zijn geld maar één keer uitgeven. Het ministerie van OCW heeft zelf onderzoek gedaan waaruit blijkt dat bioscopen en theaters directe concurrenten zijn. De Europese Commissie kan wegens schending van de BTW-richtlijn een procedure beginnen tegen Nederland. Dat heeft de Commissie wel vaker gedaan”, zegt Hermans tegen de krant.

Ook de termijn waarop het nieuwe tarief in zou gaan, zorgt volgens Hermans voor problemen: “Het werken wordt ondernemers onmogelijk gemaakt door op zo’n korte termijn de kosten met 13 procent te verhogen. Theaterproducenten gaan contracten aan en dat betekent dat er op de korte termijn geen mogelijkheid is om in de kosten te snijden. Het leidt ook tot nodeloze administratieve rompslomp. Er zou ten minste een deugdelijke overgangsregeling getroffen moeten worden.”

De regeringspartijen VVD en CDA hebben samen op dit moment 35 van de 75 zetels in de Eerste Kamer in handen, en zouden dus de SGP (2) en ChristenUnie (4) nodig hebben om tot een meerderheid te komen. De PVV deed nog niet mee aan verkiezingen voor de Provinciale Staten en levert dus op dit moment geen senatoren.

Ondanks de weerstand van de VVD-fractie tegen de BTW-verhoging, is daarmee niet gezegd dat deze ook daadwerkelijk tegen het plan zal stemmen. De verhoging is namelijk onderdeel van het Belastingplan 2011, dat de Eerste Kamer niet per paragraaf kan goed- of afkeuren. De meest waarschijnlijke weg is dat de Senaat de regering vraagt het plan aan te passen. De eventuele aangepaste versie kan dan, na goedkeuring van het parlement, weer terug naar de Eerste Kamer. Die stemt uiteindelijk op 20 december over het Belastingplan.