Er wordt dagelijks heel wat geschreven over muziek en internet. Een greep uit de artikelen van de afgelopen paar dagen: Nederlandse jeugd meest verknocht aan internet (nu.nl), Sociale netwerken veel gebruikt om muziek te ontdekken (muziekenbeeld.nl) en "Dance-Tunes groeit harder dan de markt" (muziekenbeeld.nl). Hoewel de berichten elkaar nogal eens tegenspreken, is een ding duidelijk: De ouderwetse platenmaatschappij gaat dankzij internet een ongewisse toekomst tegemoet. De grootste downloadverkoper is vooralsnog een computerbedrijf: Apple.
Waar webwinkels voor kleding, boeken, cd’s, dvd’s en tweedehands goederen op het ogenblik goed zaken doen, blijven de verkopen van digitale muziek in Nederland ver achter. Wouter Rutten, van branchevereniging NVPI: “In de rest van de wereld zijn die al naar 10% gestegen. Bij ons is het nog geen 4% van de totale verkoop. Het probleem is dat de groei er al uit is. Je kunt niet concurreren met het illegale, gratis aanbod.”
Toch wordt die concurrentie wel aangegaan en met succes. De site Dance-Tunes sloeg zichzelf deze week op de borst als de bekendste downloadwinkel van Nederland. Opvallend, want je zou toch denken dat de iTunes winkel eerder komt bovenborrelen. Het onderzoek naar de dance-winkel, in opdracht van Dance-Tunes mede-eigenaar ID&T, blijkt gebaseerd op de bevindingen van een panel bestaande uit bezoekers van ID&T-evenementen. En hoe dubieus het onderzoek misschien ook is, het toont op zijn minst aan dat dansliefhebbers hun tracks in een gespecialiseerde downloadwinkel kopen.
En zo zijn er meer gespecialiseerde winkels. Minco Eggersman is een van de mensen achter YouMakeMusic.com, een webwinkel die zich probeert te onderscheiden met een duidelijke ‘eigen smoel’. “We zijn met downloads begonnen als extra dienst voor onze klanten en bieden alleen aan wat wij zelf tof vinden. Keurmerk is een zwaar woord, maar onze selectie moet credible zijn.” Eggersman beaamt dat de verkoop flink groeit. Maar voegt daar aan toe dat ‘de verkoop flink achterblijft bij die van de cd’. Wouter Rutten van branchevereniging NVPI: iTunes heeft als nadeel dat je er niet terecht kunt voor Nederlandstalig repertoire. Dan moet je weer naar Woonwagenmuziek.nl.”
Specialisten gaan naar specialistische sites. De iTunes winkel wordt juist geroemd om het brede aanbod. De Consumentenbond test al een paar jaar download platforms. In de laatste rapportage van januari 2007 is de iTunes-winkel als beste (cijfer 6.6) getest. De iTunes-winkel werd ook op Downloadwinkels.nl verkozen tot beste winkel. Downloadwinkels.nl probeert, zoals oprichter en webmaster Pieter Voogt zelf zegt, orde in de chaos te scheppen: “Op onze site hebben we een verkiezing gehouden voor de beste downloadwinkel. Daar kwam de iTunes store als winnaar uit de bus. Daarnaast hebben we een populariteitspoll gehouden. Daarbij won Simuze. Waarschijnlijk omdat zij veel gratis downloads aanbieden,” zegt Voogt. Hij is positief gestemd over de toekomst van de betaalde download: “Wij kunnen zien wat mensen in webwinkels kopen als ze er via onze site terechtkomen. Die cijfers blijven stijgen.” De GfK Megacharts houdt sinds een paar jaar rekening met verkochte downloads. Een woordvoerder van GfK laat weten: “Via iTunes en OD2 wordt het meeste verkocht.”
Ondertussen zien grote platenmaatschappijen met lede ogen hoe computerfabrikant Apple de grootste downloadsite ter wereld runt. En zelfs al blijft de verkoop van downloads ver achter (4% in Nederland in vergelijking met 10% in de rest van de wereld), zal Apple goed beuren. iTunes werkt zonder dure artiesten met dikke contracten maar wél met de populaire iPod. En die kijkt niet op een illegaal bestandje meer of minder.
Betaalde download blijft in Nederland ver achter
Rutten (NVPI):“Je kunt niet concurreren met het illegale, gratis aanbod”
Consumenten kopen steeds vaker producten op websites. Kledingsites schieten in Amerika als paddestoelen uit de grond. Ook boeken, cd’s en dvd’s worden massaal online besteld en afgerekend. En ook de handel in tweedehands spullen floreert op websites al eBay en Marktplaats. Één product vindt de consument maar mondjesmaat: de muziekdownload.