Scritti Politti moest de popindustrie van binnenuit veranderen

Green Gartside: "Ik wil eigenlijk DJ Premier zijn"

Scritti Politti is terug. Het muzikale project van Green Gartside is voor velen alleen bekend door de hits uit de jaren tachtig. Maar Gartside heeft niet stilgezeten. Na gewerkt te hebben met uiteenlopende artiesten als Shabba Ranks en Mos Def is Scritti Politti terug bij het label waar het allemaal begon: Rough Trade. "Succes is vreselijk, het is bijna net zo erg als mislukken."

Green Gartside: "Ik wil eigenlijk DJ Premier zijn"

Terug van weggeweest, voor de derde keer. De geschiedenis herhaalt zich voor Scritti Politti, de band van Green Gartside: "Het patroon verloopt meestal zo: Ik maak een album, ik realiseer me dat ik de muziekindustrie haat, ik krijg een zenuwinzinking omdat het allemaal zo vreselijk is, en dan vertrek ik naar een huisje op de hei en maak daar weer een album." Green Gartside kan gelukkig zelf ook wel lachen om het rare verloop van zijn carrière. "Het is niet zo erg als ik het nu voorstel, maar zo ongeveer gaat het. Ik moet echt muziek maken, maar de muziekindustrie is voor mij erg oncomfortabel." Ooit begonnen in de jaren zeventig als punkband, werd de vriendengroep rond Gartside opgepikt door Rough Trade, een van de eerste onafhankelijke platenlabels. Maar de muzikant had al snel genoeg van indie en vertrok naar de Verenigde Staten. "Ik voelde me eigenlijk alsof ik geen andere kant op kon. Engeland na de punk vond ik heel saai: het was het begin van indie en de hele stijl die erbij hoort. Voor mij was punk juist een rebellie tegen het opleggen van een bepaalde stijl, dus ik wilde daar zo ver mogelijk vandaan raken." In Amerika evolueerde Scritti Politti zich tot een popband, behorend tot een kring van Engelse bands die de popmuziek van binnenuit wilden veranderen. Gartside: "Ik zat bij hetzelfde management als Talking Heads, ABC en Heaven 17. We dachten allemaal dat we een spelletje speelden met popmuziek, op een intelligente manier. We gingen naar Warner Brothers en legden ze onze theorieën voor over politiek en hoe we het dat popmuziek in wilden loodsen. We hebben veel geld van ze losgekregen, maar zodra je wordt opgeslokt door de popmuziek kun je geen ironische afstand houden." Wat Gartside er wel aan over hield: fans wereldwijd, flink wat geld, succes. Hij werd er niet gelukkig van:"Succes is vreselijk," zegt Gartside nu. "Het is bijna net zo erg als een mislukking. Ik twijfel altijd heel erg aan mezelf, dus ik ben altijd op zoek naar instemming van anderen. Toen ik dat kreeg, realiseerde ik me dat ik dat helemaal niet wilde. De jaren tachtig vond ik maar niks, al die aandacht. Dus ik heb alles achtergelaten, mijn vriendin, de band en het label en ik ben verdwenen. Het enige wat ik met me meenam was het geld, waardoor ik lang niets hoefde te doen. Maar dat was ook weer een vloek en een zegen ineen." Scritti Politti keerde terug in 1999 als soloproject. Dat wil zeggen, van de originele band was alleen Gartside over. Het album Anomie & Bonhomie kun je door gastbijdragen van Mos Def, Meshell Ndegéocello en Wendy Melvoin (van The Revolution) niet echt een soloplaat noemen. Frustraties door de promotie rond het album brachten Gartside weer in contact met zijn oude label: "Toen de plaat uitkwam belde Geoff Travis, de baas van Rough Trade. Geoff zei: 'Je hebt een fantastische plaat gemaakt, maar ik denk niet dat veel mensen het zullen horen. Je zit bij het verkeerde label en het verkeerde management.' Dus toen was ik ineens terug bij Rough Trade. Het was een verademing om weer te werken met mensen die echt van muziek houden." Gartside is blij dat hij het bij zijn oude label rustig aan kan doen: "Het mooie van Rough Trade was dat ze me nergens toe dwongen, Geoff liet me gewoon verder gaan met mijn dingetjes. Ik maakte hiphopbeats, twee jaar lang maakte ik elke ochtend een nieuwe beat. Eigenlijk wilde ik gewoon DJ Premier zijn, of The Large Professor. Dat is de muziek waar ik van houd. Maar ik wist niet of ik ooit weer Scritti wilde doen." Na wat vriendelijk porren van Travis is Gartside er weer echt voor gaan zitten in een thuisstudio. Het resultaat is het album White Bread, Black Beer, waarop Scritti Politti voor het eerst echt klinkt als een soloproject. We hebben het ook aan Rough Trade te danken dat Scritti Politti weer live speelt, met een compleet nieuwe band. Meer dan twintig jaar lang heeft Gartside zich niet op de podia gewaagd: "De laatste keer dat ik live optrad kreeg ik een paniekaanval. Daar had ik altijd last van, maar deze was heel heftig. Ik dacht dat het een hartaanval was, dus ik hield er maar helemaal mee op. Een tijd geleden vroeg Geoff of ik ooit weer wilde optreden en ik dacht: als ik het met mijn vrienden kan doen, dan is er geen echte druk en maakt het niet zo uit als het niet gaat." Die voorzichtige aanpak is succesvol geweest, zegt Gartside: "We hebben nu een paar concerten gedaan en ik vond het geweldig. Een beetje bang nog, maar voor het grootste gedeelte vind ik het echt leuk." Nergens zie je aan Gartside dat hij last heeft gehad van faalangst, plankenkoorts en andere kwalen. Sterker nog, hij lijkt volmaakt gelukkig. "I can't believe my luck. Er zijn weinig mannen van mijn leeftijd die nog steeds popmuziek maken, zeker als ze hun eigen carrière zo hebben gesaboteerd als ik."