Crash course: 10 jaar Modulation Crash course: 10 jaar Modulation

Elektronische muziek wordt vaak geassocieerd met duisternis, rook en afstand. Met DJ’s hoog op een podium en publiek als een anonieme massa daaronder. Modulation doet al tien jaar precies het tegenovergestelde. Hier zit je met je neus bovenop de muziek. Je ziet hoe geluid ontstaat, hoe een patch faalt, hoe een idee ineens werkt. Geen zwarte muur van flightcases, maar tafels vol modulaire synthesizers in het midden van de zaal.

Tien jaar geleden was Modulation niet meer dan een idee. Een behoefte, eigenlijk. In de Utrechtse muziekscene ontbrak een plek voor eigenzinnige elektronische muziek die niet draaide om de club, de nacht of de headliner. Een avond waar je kon komen spelen zonder reputatie, en kon komen luisteren zonder voorkennis. Wat er ontbrak, aldus Aalders, was “een laagdrempelige avond voor eigenzinnige muziek. Voor vrienden die spelen en vrienden die luisteren.” Wat begon als een kleinschalig initiatief rond synthesizerstudio Sonar Traffic groeide in tien jaar uit tot een vaste waarde in Utrecht. Niet groter, niet luider, maar dieper geworteld en toegankelijk.

In 2015 vindt in het oude Tivoli, met steun van Kytopia, het eerste Modulation-evenement plaats. Het publiek is klein maar aandachtig. Vijftien man voelt al als een succes. Dat het langzaam zal groeien naar een vaste groep van rond de honderd bezoekers per editie, is geen doel maar een bijeffect. Modulation blijft bewust intiem, maar nooit gesloten. Geen podium, maar tafels in het midden van de zaal. Geen afstand tussen artiest en publiek, maar een cirkel. “Je moet kunnen zien wat mensen doen,” aldus Aalders. “Hoe ze die muziek maken met al die draadjes.” Het publiek staat niet tegenover de muziek, maar er middenin. Je ziet handen trillen, je ziet kabels wisselen van plek, je ziet ideeën ontstaan en soms ook verdwijnen – elektronische muziek als iets tastbaars, menselijks.

Datzelfde jaar, 2015, krijgt Modulation voor het eerst bredere aandacht tijdens het Stekkerfestival, waar Colin Benders optreedt met een vroege modulaire liveset. ‘’En waar is hij nu?”, lacht Pennock. ‘’Soms maak je iemand nog mee in die vroege fase en daarna gaan ze de wereld in.” Het is een moment dat achteraf symbolisch blijkt: een artiest aan het begin van een ontwikkeling, op een avond waar experiment zwaarder weegt dan reputatie.

Wat je hoort verschilt per editie drastisch. Grote muren van modular staan naast kleine zelfbouwsystemen. Die diversiteit laat zien waar modulaire synthesizers voor staan: persoonlijkheid en aanpasbaarheid. Niemand gebruikt ze hetzelfde, niemand klinkt hetzelfde. Zoals Pennock het omschrijft is een modulaire synth geen vast instrument, maar een verzameling keuzes: “Je ziet vaak echt iemands handschrift terug in het instrument zelf.” Die aandacht voor persoonlijkheid zit ook diep verankerd in de programmering. Modulation kent geen headliners. Elke editie heeft een vrouwelijke artiest op de line-up staan, iets wat niet vaak voorkomt. En die line-ups bestaan bewust uit een mix van ervaren makers en mensen die voor het eerst optreden.

In 2019 worden de laatste Modulation-events gedraaid aan de Oudegracht en stapt de avond over op de nu vaste plek in De Helling: een nieuwe fase, met betere faciliteiten, meer technische ondersteuning en de mogelijkheid om artiesten eerlijker te betalen. Tegelijk blijft het format intact. Tafels in het midden, artiesten dichtbij, publiek eromheen. Naast de vaste locatie zoekt Modulation ook af en toe andere plekken op zoals in juli 2022 bij De Nijverheid. Bezoekers genoten van zowel Pennock als Aalders die ieder een set draaiden. Voor beide orgasinatoren een van hun hoogtepunten.

In april 2025 krijgt de gebruikelijke kennisuitwisseling zelfs een internationale dimensie met Modulation x Berlin Modular Society. Wat begint als een samenwerking tussen twee scenes, voelt al snel als een logisch verlengstuk van dezelfde mentaliteit. Andere stad, andere makers, dezelfde nieuwsgierigheid. Het laat zien dat Modulation, hoe lokaal ook geworteld, onderdeel is van een bredere beweging waarin modulaire muziek draait om gemeenschap.

Dat Modulation tien jaar bestaat, voelt nog steeds niet als een vanzelfsprekendheid. Het had net zo goed na een paar jaar kunnen verdwijnen. Trends veranderen, technologie ontwikkelt zich, aandacht verschuift. Maar de behoefte om muziek van dichtbij te beleven, om te zien hoe geluid ontstaat, blijkt hardnekkig. Het jubileumjaar laat zien dat elektronische muziek niet afstandelijk hoeft te zijn. Dat machines geen barrière vormen, maar juist nabijheid kunnen creëren. En dat een paar heldere kernwaarden — toegankelijkheid, gelijkwaardigheid en inclusiviteit — genoeg kunnen zijn om een avond niet alleen tien jaar vol te houden, maar relevant te laten blijven. Of zoals Aalders en Pennock het samenvatten: “Modulation is echt een ervaring. Je kunt er woorden over schrijven, maar uiteindelijk moet je gewoon langskomen.”

Te zien: Modulation, zondag 21 december 2025 @ De Helling