Het sneeuwt in Zwolle. Witte daken glinsteren langzaam in maanlicht door de glanzende ramen van de foyer van Hedon wanneer het eerste voorzichtige applaus door de gang schalt. Een klein feestje wordt hier gevierd. Een Oosters feestje, gekenmerkt door bescheiden dankwoorden en een glunderende gedeputeerde Jan Kristen, die als voornaamste financier het kleinood waar het deze avond om draait in ontvangst mag nemen. In zijn handen houdt hij de DVD 'Uutsprèken', waarop elf Overijsselse artiesten (dat Urk niet meer in Overijssel ligt is de organisatie vergeven) hun muzikale roots in hun moerstaal laten horen.
Het initiatief van de IJsselacademie kostte Albert Bartelds en Rob 'Muppet Stuff' Bults dik een jaar om voor elkaar te boksen: artiesten benaderen, die aan het werk zetten om het hun vaak zo vertrouwde Engelse repertoire aan de kant te zetten en vervolgens in de Xplosief studio aan de bak om alles op plaat en video vast te leggen. De presentatie staat garant voor gloedvolle Overijsselse 'soul', waarin de muzikale gemoederen soms zo verhit raken dat het dak van Hedon aan het eind van de avond zo’n beetje sneeuwvrij is.
Het podium wordt bevolkt door een prima verzameling van ouwe rotten als bluesknakker Bert Vrieling en gelouterde rockers als Erwin Nijhoff, afgewisseld met lokale helden als Harm Jan Wilbrink (waarschijnlijk wereldberoemd in Dedemsvaart). Het opmerkelijke van alle optredende artiesten is juist niet het verschil in stijl en spraak (hoegenaamd is er in de verschillende dialecten voor het ongeoefende oor al geen verschil te horen), maar juist de opvallende overeenkomsten tussen de vertolkte liederen. Als er al sprake is van een Overijsselse sound, dan kan die nooit ver weg liggen van het ingetogen, kaalgestripte en liefdevol, bijna folky vertolkte repertoire van deze DVD.
Absolute uitschieters zijn de kinderen van troubadour Gerard Rutger Buisman, Sarah & Arak en Erwin Nyhoff, die zich steeds beter vanachter zes stalen snaren en een microfoon staande weet te houden. 'He-j 't we goed ezeen', klinkt standvastig uit zijn strot, hoewel de Dalfser boerenzoon nooit eerder in 'het plat' zijn nummers ten gehore bracht. Enige onwennigheid lees je misschien in de strofes wel terug, maar zinnetjes als deze roepen toch een apart beeld op: 'He-j 't wel ies tut oe deur laoten dringen, ie zagen toen dat zwarte jochie met bloed an de kop, ie zagen toen ook een moslim, en die kreeg een rotschop'.
Zo mooi en integer als de liedjes zijn, zo afgeraffeld en goedkoop oogt de DVD na afloop 's avonds in de speler. Een snel in elkaar geflanst product, dat ook nog eens pretendeert de oorsprong van het Nedersaksisch uit de doeken te doen, vormt helaas niet de kroon op het werk van het project van de IJsselacademie. Aangevuld met enkele weinig terzake doende interviews van Mark 'Leidsekade' Stakenburg en kleine voorleessessies door een blikkerig klinkende Frouk Alice Weijs. Een gemiste kans, want de uitstekende vertolking en productie, samen met de zeer smaakvolle vormgeving van Peter Dees, doen uiterlijk geen afbreuk aan de DVD. Lekker afdraaien met de tv uit en je hebt nergens last van.
Bluesrocker Bert Vrieling riep voor zijn tekst van 'Meziek' de hulp in van streektaalschrijfster Minke Kraijer, die elke week in de Peperbus al een aardig staaltje streektaal, of beter gesteld 'Nedersaksisch' volgens de maker van de DVD, ten beste brengt. En eigenlijk vat dat refrein de avond met dat overvolle podium Overijsselse oerrockers nog het beste samen: 'Zunder meziek kan'k agèès niet lèven, bin'k as een skippien zunder kiele. Veur de meziek za-k alles gèven want de meziek zit in mien ziele.'
Uutsprèken: een uitgesproken sfeertje in streektaal
Hedon in het teken van Overijsselse oerrock
Streektaal swingt. En hoe! In Hedon wisten de artiesten op 3 maart wel raad met hun Nedersaksische ballades, die echter vergezeld gingen van een teleurstellende DVD. Het initiatief van de IJsselacademie smaakt in elk geval naar meer.