De Noorse band Mayhem wordt gezien als één van de belangrijkste bands in de vorming van het genre black metal. Het in 1993 uitgebrachte album 'De Mysteriis Dom Sathanas' is één van de meest invloedrijke black metalalbums. In het voorprogramma van Mayhem's uitvoering van dit album op 28 maart in Patronaat stonden de Nederlandse band Yaotzin en het Engelse Dragged Into Sunlight.

Yaotzin

Yaotzin begint de avond in een nog half gevulde zaal. De complexe akkoordstructuren in combinatie met de bijna onmogelijk snelle drums maken de band een passende opwarmer voor Mayhem. De band doet zijn best qua performance en de nummers zijn prima, maar halverwege de show beginnen de nummers en show te repetitief te worden. De essentiele "atmosferische" sound en show waar Mayhem in uitblinkt, ontbreekt bij Yaotzin. De zanger staat regelmatig met zijn rug naar het publiek toe en de band lijkt zich geen goede houding te kunnen geven op het podium. De band heeft veel gerepeteerd, dat is goed te horen aan de duidelijke songwriting en sound, maar een goede performance en muzikale hoogtepunten ontbreken.

Dragged Into Sunlight

De band heeft grote kandelaren op het podium. Al bij de soundcheck maken ze hierdoor indruk, maar bij de knal waarmee ze opkomen springen de nekharen overeind. De zaal is volledig donker, op een met kaarsen bekleedde microfoonstandaard na. Een loeiharde drone speelt af, die een grote spanning oplevert. Er is een gesynthetiseerde stem te horen, waar de band overheen speelt. De knallende intro heeft een grote impact op het publiek.

Gedurende de show wordt de virtuositeit in het genre van de bandleden duidelijk. De gitarist klinkt als een met amfetamine geladen mug en de drummer stort al zijn energie in het drumstel. De band speelt in het donker, afgewisseld met stroboscooplichten. De nummers van de band sluiten perfect bij deze belichting aan. Zware songs die worden afgewisseld met soundscape- en vooraf opgenomen spraakopnamen, zijn vaak gehoord in het genre. Dragged Into Sunlight doet dit wel op zijn eigen manier; de nummers wisselen van toonsoort en tempo waardoor het verfrissend blijft. De band is virtuoos binnen het genre en bewijst de luisteraar te kennen door hier op in te spelen. Langzamere stukken ontbreken in de set: het komt bij de band veel voor dat je denkt, "dat zou nog wel even zo door mogen gaan", waarna de band meteen weer over schakelt naar een veel sneller tempo. De spanningsboog had beter gekund met meer afwisseling in rustige- en snelle stukken.

Mayhem

"De controverse was bij ons bekend, maar het album is in de muziekgeschiedenis zo belangrijk geweest dat het een goed idee was ze te programmeren", vertelt Patronaat programmeur Jeroen Blijleve. Mayhem draagt een welbekende smet over zich heen van kerkverbrandingen en moord. De zanger heeft zelfmoord gepleegd, een gitarist is vermoord door een ander bandlid en de band heeft kerverbrandingen op zijn naam staan. Dit geeft de band en het album dat ze uitvoerden, De Mysteriis Dom Sathanas, een cultstatus.

Mayhem opent met een soundscape net als Dragged Into Sunlight, maar dan met enthousiast geschreeuw van het publiek eroverheen. Door het snelle tempo, de onbeschrijfelijke heksenzang en de dissonante leadgitaar melodieën tijdens het openingsnummer, doet de band denken aan een ritje door het spookhuis. Mayhem speelt in op een soort nostalgische angstfactor tijdens de show, sterker dan op het album te horen is door de ondersteuning van vreemde soundscapes. De legendarische track Freezing Moon brengt de zaal na het openingsnummer naar een nucleair landschap en maakt dit direct het hoogtepunt van de show.

De sound van de gitaar is ontzettend rijk aan textuur, waardoor het onmogelijk wordt niet in de muziek gezogen te worden. De vocalen zijn on-point uitgevoerd en vormen een mooie wedstrijd met de instrumentatie. De dynamiek van de songs, van atmosferische sounds tot double time drumnummers, zijn in deze uitvoering meer dan perfect. De performance versterkt dit absoluut: wanneer er een rustig stuk is, wordt de zanger zichtbaar die iets inleidt waarna de muzikale chaos weer losbarst.

Mayhem stopt halverwege de show plots met spelen en het licht valt uit. Kaarsen worden op het podium aangestoken en er wordt weer een dissonante soundscape afgespeeld. Daarna valt een synthesizerachtige gitaar riff, dat in combinatie met de drumsound doet denken aan de jaren 80. Het speelt in op een soort nostalgisch donker gevoel. De zanger toont daarop zijn talent met zeer lange uithalen. Mayhem toont haar eigen roots, lijkt het wel, met een eigen theatrale stijl.

Het tweede deel van de set werd ingeleid met een, typisch Mayhem, blauw licht. Het publiek ziet nu de bandleden als bewegende schimmen met vier kaarsen op de voorgrond. Dit soort afwisselingen in beeld houden de constante spanning vast.

De band loopt af met onheilspellende kerkorgelmuziek en de zanger, inmiddels gehuld in een soort pausenpak, dooft ritualistisch de kaarsen uit. Het statement is gemaakt: de performance is absoluut niet ondergeschikt aan de muziek voor deze band. De fans druppelen na het grijpen van de setlist de zaal uit. Mayhem heeft de black metal atmosfeer waar het hele genre eigenlijk om gaat, fantastisch te pakken.