De Kleine Zaal wordt geopend door Binkbeats: de solo-act van de Utrechtse vocalist/producer/multi-instrumentalist Frank Wienk. Voor een solo-act heeft Wienk een ontzettend grote werkplaats ingericht op het podium. Met meer dan vijftig instrumenten en effectapparaten maakt hij bijzondere en mysterieuze muziek. De effecten zijn daarbij van groot belang, en Wienk maakt dan ook goed gebruik van licht, rook en spiegels. Zijn muziek werkt haast hypnotiserend, wat soms de aandacht wel wat doet verslappen. Af en toe is het nog wat braaf en sommige effecten lijken onnodig. Desondanks laat Wienk zien dat hij een multi-talent is en veel in zijn mars heeft.
Cross-linx 2015: waar blijft het cross-over gedeelte?
Grenzen worden in De Oosterpoort nauwelijks geraakt
Het Cross-linx festival is een rondreizend muziekfestival in Nederland dat de verbinding legt tussen indie klassiek en avant-garde popmuziek. Tenminste, dat is de bedoeling. Bij het festival wordt elk jaar gewerkt met een hoofdact. Vaak is dit een bekende popact die aangevuld wordt met indie acts. Bij elke editie worden meerdere compositieopdrachten gegeven om artiesten te laten samenwerken. De samenwerking tot stand laten komen is vaak het probleem niet, hoe de samenwerking tot uiting komt is echter een ander verhaal. Dit jaar is het de beurt aan het Metropole Orkest, in samenwerking met Mark Lanegan en Squarepusher. 3voor12 groningen doet verslag van de hoofdprogrammering.
Binkbeats
Mark Lanegan + Metropole Orkest
Mark Lanegan werd gepresenteerd als dé headliner van de avond. Alle Cross-linx-bezoekers zitten in de Grote Zaal om deze bekende figuur uit de muziekwereld te aanschouwen. Verwonderlijk is het echter niet dat iedereen er zit, er is op dat moment namelijk niks anders geprogrammeerd. Dat is wel jammer, want echt boeiend is het concert van Lanegan met het Metropole niet. Het is te gemaakt en te netjes ingestudeerd. Lanegan heeft een diepe en geleefde stem die mooi in harmonie is gebracht met het orkest, alleen maakt dat het concert zo braaf. Lanegan staat statisch op het podium, het orkest zit - zoals altijd - op stoelen en ook het publiek blijft zitten. Lanegan had met zijn rockachtergrond iets nieuws kunnen neerzetten, maar laat zich vormen door het orkest. Muzikaal technisch is het een goed concert, maar de cross-over waar Cross-linx voor staat is nergens te bekennen.
Dessner, Sirota & Kuusisto
Waar vooraf ook veel over gesproken werd, is de act van Bryce Dessner. Bekend van de indie-rockband The National, maar daarnaast ook een klassiek geschoolde componist. Vanavond is hij componist voor de violisten Pekka Kuusisto en Nadia Sirota en geeft hij van te voren een korte uitleg over de compositie die komen gaat. Kuusisto speelt eerst een nummer solo en maakt dan plaats voor Sirota, die twee composities laat horen. Vervolgens worden twee muzikanten van het Metropole Orkest uitgenodigd om een kwartet te spelen. De composities zijn behoorlijk zwaar en worden niet door iedereen even goed begrepen. Het wachten is vooral op Dessner zelf, die als afsluiter een eigen gitaarcompositie speelt. De compositie Garcia Counterpoint is gebaseerd op de gitaarsolo’s van de frontman van The Grateful Dead en op het stuk Electric Counterpoint van de componist Steve Reich. Dessner laat horen dat hij zowel een goede componist als muzikant is. Het was interessant geweest als hij ook samen met de violisten een stuk had gespeeld, maar deze grens wordt niet opgezocht.
Squarepusher + Metropole orkest
In tegenstelling tot Lanegan laat Squarepusher zich niet leiden door het orkest. Dit is een samenwerking die niet zo gelikt is en juist de rauwheid van klassieke instrumenten zoekt. Haast valse noten vormen een bijzondere toevoeging op de drum ’n bass producties van Squarepusher. Daarnaast wordt het concert bijzonder door de videokunsten van Squarepusher, die de zaal een magisch gevoel geven. Het orkest lijkt de beelden te volgen en de toeschouwer wordt in de visuele en muzikale effecten gezogen. De Grote Zaal is niet zo vol als bij Lanegan, terwijl dit het betere werk is. Hier worden grenzen gezocht en treedt het orkest buiten haar comfortzone. Het publiek is laaiend enthousiast, en alle lof gaat naar Squarepusher die iets nieuws durft te proberen.
Aufgang
In de foyer van de Grote Zaal danst een act op de muziek van Bach. Een cirkel mensen verzamelt zich om de dansers die begeleid worden door een celliste. De dansact maakt vervolgens plaats voor Aufgang: een duo op drums en piano. Dit is een heel ander soort dansact, waarbij het publiek meteen aangestoken wordt om te bewegen. Elektronica en techno worden gecombineerd met klassiek, waarbij niks te vreemd is. Exotische invloeden worden er makkelijk ingegooid en vreemde zangeffecten verrassen de luisteraars. De foyer is opeens heel druk en vanuit alle hoeken van De Oosterpoort worden mensen aangetrokken tot de energieke act. De twee mannen zoeken zelf de grenzen van muziek op, met succes. Een geslaagde cross-overact dus, die niet snel vergeten zal worden.
Music Mining
Naast de hoofdacts is er ook nog een speciaal onderdeel in het programma, genaamd 'Music Mining'. Vooral veel nieuwe muziek wordt geprogrammeerd bij dit onderdeel. Tijdens 'Music Mining' gaan kleine groepjes bezoekers onder begeleiding naar miniconcerten op ongebruikelijke concertlocaties. Denk hierbij aan kleedkamers, ketelruimten, kelders en andere plekken backstage waar bezoekers normaal gesproken niet komen. Dit verslag heeft zich gericht op de hoofdprogrammering, maar wil daarmee niet ontkennen dat 'Music Mining' een bijzonder onderdeel van het festival is.
Cross-linx: cross-over festival
De programmering van het festival blijkt een belangrijke factor voor succes. De hoofdact bepaalt daarin veel, aangezien een headliner een trekker moet zijn. De randprogrammering moet niet bijzonderder zijn dan de hoofdprogrammering, maar wel een goede toevoeging geven. Bij deze editie is de randprogrammering beter geslaagd dan de headliner. Wellicht moet Cross-linx zich dan toch meer focussen op kleine en bijzondere acts (op speciale locaties), dan een ontzettende gewaagde samenwerking willen neerzetten in de Grote Zaal. Een experiment kan niet altijd slagen. Als iedereen zich daarbij neerlegt, de uitdaging durft aan te gaan en met een open blik de avond in gaat, kan het Cross-linx festival hopelijk weer verrassen.