De voorstelling
Ongetwijfeld is voor sommige mensen alleen het onderwerp al reden om naar deze voorstelling te komen. Maar er wordt ook door een van Nederlands meest geliefde verhalenvertellers over verteld. Leo Blokhuis, de bekende popprofessor, loopt in zijn theatervoorstelling op een grotendeels chronologische wijze de belangrijkste fases van het bestaan van The Band bij langs. Hij vertelt hoe The Band ontstaat, wat de achtergrond van de leden is en wie de belangrijkste mensen om hen heen zijn. Hij gaat nauwkeurig door de geschiedenis van de groep heen. Ook laat hij in muziek horen welke culturele omwentelingen er plaats hebben op het moment dat The Band opkomt en vertelt hij waarin deze groep zich onderscheidt van andere muzikanten.
Blokhuis wordt bijgestaan door vijf topmuzikanten die, net als de leden van The Band, vrijwel allen multi-instumentalisten zijn. De muzikanten spelen tussen de verhalen van Blokhuis door een groot deel van het repertoire van The Band, volgens de verhaallijn van Blokhuis. Die band bestaat uit Wouter Planteijdt (gitaar, drums en zang), Eric van Dijsseldonk (gitaar, mandoline, piano, orgel en zang), Roel Spanjers (orgel, piano, accordeon, mandoline en zang), Hans van der Lubbe (bas) en Richard Heijermans (drums, piano en orgel). Deze artiesten komen in hun muziek dicht bij de sound van The Band in de buurt. In de loop van de avond klinkt het steeds meer alsof de groep weer even bijeen is. Klassieke Band-nummers als Acadian Driftwood, Stage Fright, Rag Mama Rag, I Shall Be Released, It Makes no Difference en Don't Ya Tell Henry worden op een prachtige wijze vertolkt.
Natuurlijk zijn er verschillen met de oorspronkelijke uitvoeringen, de bandleden spelen niet één op één de rollen na van de muzikanten van The Band. De karakteristieke stemmen van de leden van The Band kunnen ze niet evenaren. Toch is ook in het samenzingen de echo van The Band te horen. En vrijdagavond in de Oosterpoort is er een saxofonist bij, waarmee de band er nog beter in slaagt de sound van The Band te benaderen. De voorstelling van vanavond is de één na laatste van de tour van Blokhuis over The Band en is stijf uitverkocht.
Het verhaal
Het verhaal van Blokhuis is het verhaal van vijf muzikanten (vier Canadezen, één Amerikaan) die eind jaren ’50 samenkomen als ze enige jaren onder de naam The Hawks de begeleidingsband van de rockabillyzanger Ronnie Hawkins vormen. Ze komen eind jaren ’60 in de aandacht van een groter publiek te staan als ze als begeleidingsband met Bob Dylan meegaan op tour. Die tour blijkt een legendarische, Dylan brengt tijdens de tour voor het eerst elektrisch versterkte muziek ten gehore en wordt uitgejoeld door het publiek dat van hem vervreemd is. In de tijd dat Dylan die omschakeling maakt geniet ook de Britse popmuziek van bands als The Beatles en navolgers in Amerika nog ongekende populariteit. Die bands hebben ook in Amerika dan hun oude inspiratiebronnen, de Amerikaanse rock 'n roll-helden van weleer, van de kaart geveegd (de 'British invasion' genoemd).
Vanaf Music from Big Pink
Vanaf 1964, als ze Hawkins hebben verlaten, gaan de leden van The Hawks geleidelijk hun eigen weg. Ze ontwikkelen hun eigen vorm, eigenwijs afwijkend van de Britpoptraditie. Zoals Blokhuis tijdens de show vertelt: "Deze band neemt het bandjes-concept over van de Britten, maar grijpt qua muziek terug op de oude Amerikaanse muzikale genres: blues, country, gospel en soul." In 1968 brengt de groep onder de naam The Band het album Music From Big Pink uit. Het is met name dat album, samen met de titelloze opvolger, waar later een prachtige 'Classic Albums'-aflevering over gemaakt is (dat album wordt ook nog wel The Brown Album of The Band-album genoemd), dat de eigen sound van The Band zal bepalen. Een sound die tot op de dag van vandaag veel artiesten inspireert.
Van die plaat worden de nummers opvallend genoeg niet opgenomen in een studio, maar voor het overgrote deel in de kelder van een groot roze huis in de buurt van New York, dat 'Big Pink' wordt genoemd en waar Danko, Manuel en Hudson op dat moment resideren. Ze nemen in dit huis eigen nummers op en ook nummers met en van Bob Dylan, waarvan een groot aantal eerst als bootleg uitlekt en in 1976 als The Basement Tapes pas officieel uitgebracht wordt. The Band maakt nummers, af en toe zelfs een beetje obscuur klinkend, waarin ze zingen over het landschap van het Zuiden (van de VS, red.), bijzondere personages die in dat land leven, als Crazy Chester en Miss Anny, en over de Amerikaanse geschiedenis (de burgeroorlog, de verdrijving van de Acadians uit Canada naar Louisiana).
The Band onderscheidt zich onder meer door het gebruik van vier unieke stemmen. Allereerst is er de stem van pianist Richard Manuel, "die man die zo ongelooflijk hoog kon zingen,’’ zoals Matthijs van Nieuwkerk onlangs nog zei toen Blokhuis over z’n programma vertelde in De Wereld Draait Door. Manuel is aanvankelijk de leadzanger van de Hawks, zijn stem draagt het grootste deel van de Band-composities. Zijn zang lijkt enigszins op die van zijn grote idool, Ray Charles. Richard Manuel maakt zich als zanger een lied totaal eigen en daarbij lijken de noten soms haast uit z'n tenen te komen, zo vol overgave is het als hij de zanger is. Naast Manuel ontwikkelen Rick Danko en Levon Helm zich in de loop der jaren tot belangrijke zangers.
Levon Helm, in de eerste plaats drummer van de band, is een boerenzoon uit het zuiden van Amerika, uit Arkansas, en het zuidelijke accent kleurt ook z’n vocalen. Bassist Danko zingt veel emotioneel geladen nummers. Even legendarisch als de drie afzonderlijke stemmen is echter de prachtige samenzang van deze bandleden. De andere 'Band'-leden zijn Robbie Robertson en Garth Hudson. De wat grillige zang van Robertson is slechts in een klein aantal nummers te horen. Hij is in de eerste plaats de gitarist en ook de belangrijkste tekstschrijver van The Band. De muzikant die zich het laatst bij The Band gevoegd heeft is organist Garth Hudson, die zingt als enige niet, zoals Blokhuis in de show nog even benadrukt.
...tot The Last Waltz
The Band brengt na The Band nog een aantal platen uit, maar in 1976 geeft de groep er ineens de brui aan. De platen verkopen minder goed en naar dan blijkt eist het leven in een rockband zijn tol. Robbie Robertson is het enige bandlid dat nog teksten schrijft en ziet andere bandleden door overmatig drank- en drugsgebruik afglijden. Het is zijn besluit om de stekker eruit te halen. The Band geeft wel een groots afscheidsconcert, in het theater Winterland in San Francisco, waar ook muzikanten als Eric Clapton, Neil Young, Van Morrison acte de présence geven. Dit concert is prachtig gedocumenteerd in de film The Last Waltz, genoemd naar het concert en door velen beschouwd als de beste concertregistratie die ooit gemaakt is. Hierna beginnen de meeste Bandleden aanvankelijk aan een solocarrière.
Danko en Helm brengen al tamelijk snel een verdienstelijke soloplaat uit. Robbie Robertson doet dat in 1987 voor het eerst en scoort dan ook een solohit met het nummer Somewhere Down the Crazy River. Later stort hij zich op het produceren van filmsoundtracks. De andere bandleden komen na enkele jaren toch weer samen om onder de naam The Band te spelen, het niveau van de oude band wordt echter zelden nog gehaald en de groep teert echt op het oude materiaal. Robertson zal niet meer met de andere vier muzikanten tegelijk optreden, want het botert na The Last Waltz absoluut niet meer tussen hemzelf en Levon Helm. Door een ruzie over de rechten van de liedjes zullen Helm en Robertson elkaar een periode van meer dan vijfendertig jaar niet meer zien. De periode wordt pas beëindigd als Robertson Helm in 2012 op z’n sterfbed bezoekt.
Met Richard Manuel en Rick Danko loopt het echt droevig af. Richard Manuel hangt zichzelf op in 1986, tijdens een tour met zijn oude bandmaten. Rick Danko staat nog tot 1999 met Helm en Hudson op de planken, maar in dat jaar overlijdt hij, op slechts 57-jarige leeftijd. Overmatig drugsgebruik wordt hem uiteindelijk fataal. The Band wordt dan voor de tweede keer opgeheven. Helm brengt tien jaar later nog twee verrassende soloplaten uit. Hij overlijdt in 2012 aan keelkanker. Robertson en Hudson leven nog steeds en brengen af en toe nog eigen materiaal uit.
Hoewel de voorstelling Music From Big Pink To The Last Waltz getiteld is, neemt ook Blokhuis kort de tijd om te vertellen over de carrières van de afzonderlijke leden na The Band en wat er met de erfenis van The Band gebeurt. De accenten in de voorstelling liggen echter op Music From Big Pink en, duidelijker nog, The Last Waltz. De tweede helft van de voorstelling opent met het themanummer van dat legendarische concert, dat min of meer ‘het bal van de The Last Waltz’ opent. De tweede helft is geheel in de geest van dat concert en eindigt er ook min of meer mee.
In het echt is het na The Last Waltz bepaald niet afgelopen met The Band. Ook andere artiesten als Karen Dalton, Golden Earring, Little Feat en, recenter, Lisa Hannigan, Jack Johnson, Glen Hansard, Jakob Dylan, My Morning Jacket en Death Cab for Cutie hebben de nummers van The Band tot vandaag de dag in leven gehouden. Ook veel hedendaagse americana-artiesten zijn schatplichtig aan het legendarische collectief The Band, dat van Leo Blokhuis zo’n verdiend eerbetoon krijgt.
Leo Blokhuis heeft naar aannleiding van zijn theatertour een compilatiebox gemaakt van de carrière van The Band. De box, 'The Band Collected' genaamd, bevat twee cd’s met nummers van The Band en een derde cd met solomateriaal van de diverse leden. Als bonus is een dvd toegevoegd met de theatershow van Blokhuis.