Kunstenaarscollectieven, krakers, muziekmakers en buurtinitiatieven kwamen afgelopen zaterdag samen om op te komen voor het belang van culturele en vrije ruimtes in de stad. Plekken als het betonbos, de Paradijsvogeltuin en andere vrijhavens staan onder druk of moeten verdwijnen, en dat is schadelijk voor een creatieve stad, is het credo. Bij deze manifestatie van de Groningse Onderstroom was geen gebrek aan muziek. Ook livemuziek van bands als Bosbrand, Double F, Graaflandgraaf en Shitfaced Mermaids.

Groningse Onderstroom

De dag begint op de Ossenmarkt met kraampjes van onder andere het Rode Lap, Groningen for Palestine, the Pink Cube, Beans tiny tattoos en een ‘Illegallerie’ met kunstwerken. De soundsystems zijn al begonnen dus er dreunt een harde bas over het terrein. In het midden van het plein begint een duo folkmuziek te spelen op klarinet en accordeon. In een cirkel om het plein heen staan hevig gedecoreerde karren klaar met teksten zoals “cultuur is heilig” en “protect autonomous spaces, protect your future”.

De krakersgemeenschap van het voormalige Waterskaap heeft ook een eigen kar genaamd “Roodblock”, waar eerst de speeches op worden gegeven en waar de live bands tijdens de optocht in zullen spelen. In de speeches komt een ding duidelijk naar voren: ze willen meer vrije ruimtes in de stad en een tegengeluid laten horen aan de onderdrukking van de politiek op activisten, vrouwen, kunstenaars en krakers.

Zo zegt Marieke, een van de organisatoren van het evenement: “Kijk om je heen, je bent hier niet alleen, laten we samen dansen.” Waarop luid gejoeld wordt. Voor de laatste speech wordt een groot spandoek omhooggehaald waarop in kleurrijke kleuren staat “Het Recht Groningen Circuit of Commons”. De karren beginnen te rijden met de Roodblock vooraan.

Bosbrand

“Mijn fiets is gestolen, door de mensen in Leeuwarden”, roept Rafael. De tekst wordt beantwoord met gelach en mensen weten meteen de kar te vinden en er ontstaat een stoet dansende mensen. Bosbrand bestaat uit een leadzanger/basgitarist en drummer. Met melodieuze baslijnen en een breed bereik aan drumbeats reikend van jazz tot punk en rock.

Ze maken punk met geestige teksten en goede opbouwende beats naar distorted noise met screamo uithalen en jazz intermezzo’s op z’n tijd. De basgitaar heeft het hele podium gezien, de mic stand, de kar railing en ook de grond, waar iemand in het publiek even de taak overnam en agressief op de bas speelde terwijl de zanger zich focuste op zang.

"Dit nummer gaat over vogels, want vogels zijn niet echt”, zegt de zanger terwijl hij het nummer inzet. Het nummer verwijst naar de complottheorie dat vogels robots zijn en door de overheid ingezet worden om mensen te bespioneren. “Ik zag het tuig op de grond liggen en rukte het uit elkaar en zag alleen maar blauwe en rode draden.”

De punknummers van deze band slaan goed aan. “Wij waren Bosbrand, fuck you en dankjewel”, daarmee sluit Bosbrand hun allerlaatste optreden als band af.

Double F

De volgende band op het rollende podium heeft een grotere bezetting. Met een country intro beginnen zij hun set. De vijf mannen hebben allemaal een masker op. Een gorrilamasker, een crochetmasker, een gasmasker en een soort scream masker. “Time to start jumping”, zegt de leadzanger, terwijl ze een rocknummer spelen.

De genres van de band zitten op een heel breed spectrum, want het volgende nummer wat ze spelen is ska, met vrij onstabiele zang. Het valt even stil want de band heeft moeilijkheden met het geluid. Op zich is het ook een enorme prestatie om op een bewegende kar, getrokken door een tractor te spelen. Nadat de problemen opgelost lijken te zijn hoort het publiek hun cue:“get ready to dance”.

Een groovy baslijn zet de toon voor een dansbaar nummer. De lead gitaar maakt veel schoonheidsfoutjes tijdens de loopjes, maar iedereen is toch te druk met dansen om het door te hebben. Het publiek wordt echt enthousiast op het moment dat er een solo wordt gespeeld door een van de gitaristen op elektrische saxofoon.

Hoewel Double F wat tegenslagen heeft gehad met het geluid en duidelijk nog beginnende band is, hebben ze een goede sfeer neergezet tijdens de optocht.

Graaflandgraaf

De vijf bandleden van Graaflandgraaf maken tijdens de soundcheck de demonstranten al enthousiast op het moment dat er een live saxofoon klinkt. De zanger trekt zijn broek uit en staat in een batman onderbroek, een shirt waar “Kill all rapists” op staat en met één watermeloen sok.

De band speelt punkrock met een authentieke en eigen stijl. De teksten lopen van spoken word in harde rauwe uitroepen en songteksten. “The kids all stopped crying because they’re all dead”, de teksten van de band zijn duidelijk politiek geladen. Het is rauwe punk vanuit frustraties, woede en verdriet over politieke leiders, conflicten en genocide.

De dynamiek tussen de bandleden is duidelijk sterk, ze zijn goed op elkaar ingespeeld en alles loopt vlekkeloos in elkaar over. De kar rijdt ondertussen op het Gedempte Zuiderdiep, waar veel voorbijgangers stilstaan en blij verrast of overrompeld hun telefoons uit de zakken halen en beginnen met filmen. Er ontstaat zowaar een moshpit op straat, waar mensen enthousiast naartoe rennen om aan deel te nemen.

De saxofoon voegt veel toe aan de band en de intensiteit van de nummers. Bij het laatste nummer stapt er vrouw het podium op met een trompet. “Het volgende liedje gaat over pijn, de pijn die ik voel, want Groningen zegt meer cultuur te willen, maar alle kraakplekken willen ze dicht hebben. Een reggaenummer wordt ingezet, waar de trompetist, die als verassing gastspeler is bij de band, de kers op de taart is.

Shitfaced Mermaids

De Shitfaced Mermaids sluiten de demonstratie af op de Vismarkt. Het is voornamelijk punkfolk en doet denken aan zeemansliederen. De Roodblock staat helemaal vol met mensen en verschillende instrumenten. Een klarinet, banjo, triangel, mandoline, triangel, een zingende zaag en veel zang.

Voordat de band begint met spelen, spreekt Jelte het publiek toe. Hij woonde in het Betonbos, dat onlangs is ontruimt en gekapt door de gemeente. Hij vertelt over hoe hij het ervaarde om daar weg te moeten. Over hoe veel verdriet en pijn hij en zijn gemeenschap en Groningen ervaart van het verdwijnen van de natuur en de openbare ruimtes daar en waarom het belangrijk is om je uit te spreken en in te zetten voor de gemeenschappen en vrije ruimtes.

Daarna worden liederen ingezet en mensen zingen mee. Het hoeft niet allemaal perfect te gaan, als er maar een gevoel van gemeenschap is en dat is er. De verschillende instrumenten hebben leuke inbreng en houden het interessant en er wordt na een tijdje grommend/screamo gezongen.

De menigte kennen de nummers die worden gezongen en zingen terug. Er is een gevoel van saamhorigheid en solidariteit tijdens het optreden. De combinatie van folk en punk voelt als de perfecte afsluiting van het alternatieve protest voor de vrije ruimtes en cultuur van alternatieve gemeenschappen in Groningen.