Zeitgeist 2025: eclectisch in stijlen, uniform in geest Zeitgeist 2025: eclectisch in stijlen, uniform in geest

Het Schotse SOAPBOX is een kleurrijk kwartet – de vier leden lijken stilistisch ieder uit een andere band te komen. De snelle, traditionele punk rammelt precies waar het hoort en zanger/sympathieke ouwehoer Tom Rowan wint ondanks zijn vrijwel onverstaanbare accent met zijn energieke enthousiasme al snel het publiek voor zich. Hij springt over het podium en door de zaal, prijst bij ‘Private Public Transport’ nog even het Nederlandse OV (tja, weet hij veel) en de ‘free Palestine’-chant konden we met de vlag over de versterker al aan zien komen. Het publiek van Zeitgeist is nu, op dit relatief vroege tijdstip, al definitief los.

Terug in de kleine zaal is het de beurt aan het Engelse electro-punk trio CLT DRP. Aanstekelijk strakke beats met edgy gitaren komen lekker hard uit de speakers. De goedlachse zangeres Annie Dorret bedankt Shaemless nog even voor het uitlenen van de backline. Gitarist Scott Reynolds’ brede scala aan creatieve gitaargeluiden doen al snel vergeten dat er maar twee muzikanten op het podium staan.

Bij Adult DVD is het met zes man daarna op het grote podium aanzienlijk gevulder. Hun combinatie tussen melancholische postpunk en retrosynths werkt vanavond echter niet zo goed als op papier zou moeten. Kraftwerk meets Fontaines D.C., maar het mist de minimalistische directheid van de eerste en de emotie van de laatste. De stoïcijnse podiumhouding - de zanger steevast half gedraaid met de arm op de rug - lijkt ook wat formulematig. Wanneer de synths af en toe aanzwellen in een luider crescendo zijn de mannen uit het Engelse Leeds op hun best. Maar dat valt net te vaak weer terug in een muzikaal niemendal.

Ondertussen is het podium van de kleine zaal in witte gewaden gedrapeerd voor Pain Magazine, het samenwerkingsproject van Franse post hardcore-band Birds in Row en techno-duo Maelstrom & Louisahhh. De even agressieve als dansbare industrial, aangevuld met gruizige gitaren en akoestische drums, staat vanavond als een huis. De Amerikaanse zangeres en centrale blikvanger Louisa Pillot doet qua stem en presentatie herinneren aan Jehnny Beth (o.a. postpunkband Savages). Even lijkt het nog of ze door de afzegging van het navolgende Mandy Indiana (die worden vervangen door het hyperdreampopwave duo SERVICE, deelnemer aan Popronde dit jaar) wat extra speeltijd toebedeeld krijgen, maar helaas. Nu al een van de hoogtepunten van deze Zeitgeist-editie.

Stond Alan Duggan-Borges twee Zeitgeist-edities terug nog op het grote podium als gitarist van Gilla Band, vanavond staat de Dubliner solo met zijn zijproject The Null Club in de kleine zaal. Met een batterij gitaarversterkers aan rechts en zijn booth met elektronica aan links, richting de coulissen, oogt het bijna alsof hij bij de podiumopbouw de plattegrond een kwartslag gedraaid hield. Met de gitaar om zijn nek rent hij heen en weer tussen de laptop en versterkers, geluiden creërend over een digitale basistrack. Buiten de pulserende achtergrond projecties is het podium verder grotendeels in het duister gehuld. Het lijkt een hoog improvisatiegehalte te hebben en vaak nergens heen te gaan. De beste momenten zijn wanneer af en toe de luide gitaarfeedback even dooft en de onderliggende beat boven komt drijven, maar die momenten zijn helaas te schaars om de aandacht drie kwartier lang vast te houden.

Voor aanvang van het Engelse DEADLETTER zien we voor het eerst dat het publiek zich ruim van te voren voor het podium heeft verzameld. Net als wij hebben velen waarschijnlijk de energieke optredens tijdens het Valkhof Festival en Down The Rabbit Hole nog vers in het geheugen. Vanavond klinkt hun postpunk echter vooral gezapig en gecontroleerd. Ook de karakteristieke saxofoon, die in onze herinnering voor zoveel extra rauwe schuring zorgde, geeft deze keer meer een lounge-vibe. Spel en geluid zijn verder uitstekend en aan het enthousiasme van het publiek ligt het ook niet. Wanneer zanger Zac Lawrence zich even tussen het publiek begeeft, lijkt het optreden op te gaan leven, maar daarna keert de rust betrekkelijk snel weer terug. Onbekendheid met enkele nieuwe nummers van een komend jaar te verschijnen album helpt waarschijnlijk ook niet. Jammer dat we niet de energie-explosie kregen die we stiekem hadden verwacht, maar tegelijk laat DEADLETTER hier ook zien dat ze zich met een eigen identiteit los aan het weken zijn van de inmiddels wel wat verzadigde postpunk-revival van bands als Idles en Shame.

‘You are Feeling New Freedom Now' drukt de lichtkrant vooraan het podium ons cryptisch op het hart als Litronix, Alter ego van Kevin Litrow uit Los Angeles, in een nog grotendeels lege, kleine zaal de planken betreedt. Hij is omringd door symmetrisch opgestelde lichtinstallaties en oogt als een wat seniore man in passend wit-grijs (‘is dat Netanyahu’ vraagt iemand in het publiek naast ons zich af, en we kunnen het niet meer ont-zien). Zijn futuristische eenmans-synthpop begint met elektronische ambientklanken, aangevuld met stemeffecten, geluidssamples en fingerpicking gitaarspel. Als de beats erbij komen wordt het catchy. Litrows robotische motoriek completeert het licht bizarre geheel. Het is misschien niet aan iedereen besteed en hoewel de zaal maar half gevuld blijft, weet Litrow de aandacht van die helft wel aardig vast te houden. Velen zullen zich echter al opgesteld hebben voor de afsluiter in de grote zaal.

Want ook Lambrini Girls hebben we in Nijmegen groot zien groeien. Vanaf het legendarische optreden in de modder op een verregend Valkhofpark in 2023, tot de energieke afsluiting in de kleine zaal op de Zeitgeist-editie van datzelfde jaar; het werd steevast een feest. Vele internationale festivaloptredens en een eerder dit jaar verschenen debuutalbum later mag het trio uit het Engelse Brighton deze keer headlinen in de grote zaal. Hun boodschap van feminisme, inclusiviteit en socio-politieke gelijkheid zit verpakt in snelle, agressieve punk die zich het beste laat omschrijven als Bikini Kill on speed.

Vanaf de eerste noten is het duidelijk dat een optreden van Lambrini Girls een collectieve aangelegenheid is. Zangeres/gitarist Phoebe Lunny is met regelmaat schreeuwend en speechend tussen het publiek te vinden en al blijkt stagediven vanaf  het balkon op het laatste moment iets te pretentieus, ze crowdsurft nog wel even makkelijk vanaf de bar terug naar het podium. Even is er een licht awkward moment wanneer Lunny in de veronderstelling lijkt dat Wilders onze prime minister is (en wie kan haar dat na de afgelopen anderhalf jaar kwalijk nemen), maar dat weerhoudt het publiek niet van een zaalbrede wall of death. Bij ‘Cuntology 101’ wordt men op het podium nog even vergezeld door Valentine Caulfield, zangeres van Mandy, Indiana, die hun eigen optreden eerder vandaag moesten cancelen. Ondanks de kleine bandbezetting en de minimalistische punk voelde de grote Rode Zaal van Doornroosje in tijden niet meer zo klein als vanavond.

Wie na afloop nog energie kwijt moet, kan dat onder andere nog even prima in de kleine zaal bij de beats van Another; Country $$$$. Het duo uit Manchester mixt live-drums met elektronica en abstracte videoprojecties. Een perfecte afsluiter voor iedereen die nog geen trein hoeft te halen na wederom een fijne Zeitgeist-editie. Een Zeitgeist waarbij de tijdsgeest niet exclusief de ‘waves’ en postpunk van de vroege jaren tachtig representeert, maar waar evengoed ruimte is voor uitgesproken hedendaagse geluiden.