3voor12 Gelderland pikt LAVALU aan het eind van een verrassend zonnige oktoberochtend op bij haar bovenwoning in het Arnhemse Spijkerkwartier. Een klein minuutje nadat de bel is ingedrukt komt ze naar beneden met in haar hand een banaan en een appel. Half verontschuldigend: “Vergeten te ontbijten…”. Begeleid door Aldous Harding en Nick Cave over de autospeakers rijden we naar De Vereeniging in Nijmegen, de prachtige concertzaal waar ze op 30 oktober optreedt. We nemen plaats in het café en kijken uit op de herfstkleuren buiten. Na twee koppen koffie met extra koekjes voor LAVALU beginnen we ons gesprek over het nieuwe album Midair.

LAVALU neuriet wat mee met Cocaine van J.J. Cale en tuurt uit het raam: “Die rooie boompjes jongen, daar word ik zo blij van. Dan denk ik: ‘deze week moet ik echt weer eens naar de hei’. De komende twee weken is de herfst op z’n mooist.”

Zijn dit ook gedachten waaruit zomaar opeens een nummer kan ontstaan?
LAVALU met een meisjesachtig lachje: “Nee, eigenlijk niet. Ideeën ontstaan meer at random; als ik in bed lig en aan de piano denk of bijvoorbeeld in de supermarkt als ik net met heel veel boodschappen in mijn handen sta. Tom Waits zei ooit: ‘als ik het idee niet vang dan vliegt het door naar Leonard Cohen’. Ik zing het daarom meteen in in een memorecorder want anders is het echt kwijt, weg. Of het vliegt in mijn geval door naar Lisa Morgenstern of Hania Rani, dat zijn de twee andere ladies die in Europa op deze manier met piano en zang bezig zijn.”

Als ik je teksten lees dan lijken liefde en relaties daarvan een heel groot deel uit te maken.
“Nou, en ook jezelf omarmen zoals je in elkaar zit. Zeker bij Midair is dat een heel belangrijk thema. De vraag wat je doet met gevoelens die buiten het geijkte plaatje vallen. Ik heb naar mezelf toe altijd scherpe oordelen gehad als ik me niet gedroeg conform dat vaste patroon, zowel in de liefde als op het werk of vroeger op school. Doordat ik ouder word, kan ik meer en meer toegeven aan hoe ik echt ben en echt in elkaar zit. Dat omarmen, daar zit heel veel compassie in. Ik denk dat veel meer mensen worstelen met het spanningsveld tussen de verwachtingen buiten en je echte binnenwereld.”

© Eric Veltink

In de bio bij Midair staat: ‘Vanaf het moment dat ik besloot van mijzelf te zijn, is alles een avontuur’. Is dat gestart met voorganger Solitary High?
LAVALU denkt kort na: “Kort daarvoor had ik een soort nulmeting gedaan. Ik speelde altijd met bandjes en was druk met popmuziek, radio, singles maken en produceren. Op een gegeven moment merkte ik dat ik dat allemaal wel deed maar dat het gevoel ontbrak. Al dan niet ongemerkt gaf ik toe aan de druk die de maatschappij je oplegt. Ik vroeg me af hoe ik mijn leven zou invullen als ik afstand zou doen van alles wat ik gewend was te doen. Die nieuwe lijn begon met het maken van muziek voor enkel piano en zang, wat uiteindelijk leidde tot Solitary High.”

Ze vervolgt: “In mijn muziek heb ik alle bouwstenen uit elkaar getrokken en opnieuw in elkaar gezet. Hetzelfde doe ik met de liefde. Ik had het ook een beetje aangenomen; trouwen, een kind krijgen, dat was ‘m dan. Maar het leven is meer dan dat, groter dan dat. Ik heb geen antwoorden en oplossingen, maar vind het voor mijzelf wel interessant om de vraag te stellen wat er nog meer mogelijk is buiten de geijkte paden.”

Kennelijk is er in je leven dus iets heftigs gebeurd dat aanleiding is geweest om dit soort zaken opnieuw te gaan ontdekken…
“Zeker, absoluut. Maar ik vind mijn persoonlijke ervaringen hierin minder interessant. Wat ik daarover wil zeggen zit in de teksten zelf en als je die goed leest kun je een heel eind met me meegaan. Ik heb dus geen behoefte om mijn privézaken hier uit de doeken te doen, het is juist fijn als mensen zélf gaan bedenken wat ze ervan vinden en wat hun behoeften hierin zijn. Mijn persoon is maar één persoon. Ik denk dat deze teksten iets veel universelers aanraken.”

Na de ontdekkingen die een plaats kregen op Solitary High heb je een nieuwe ontwikkeling doorgemaakt die terugkomt op Midair. Wat kun je daarover vertellen?
 “Ik denk dat mijn songwriting beter is geworden en dat dat een heel sterk onderdeel is op Midair. Na dertien jaar schrijven dacht ik bij Solitary High dat ik het te pakken had. Door het vele live spelen en leren wat de nummers daar voor piano en zang nodig hebben ben ik enorm doorgegroeid. Daar ben ik heel erg trots op. Ook de pianoarrangementen, zoals bij Birds, Rise en Daybreak, zijn breder en rijker dan ooit. Ik heb heel veel Bach gespeeld de laatste jaren en dat hoor je ook zeker terug.
Verder is mijn stem beter geworden en ben ik vooral eerlijker geworden op deze plaat. Ik kijk eerlijker naar mijzelf als mens, ben eerlijker in mijn muziek en ga weer een laagje dieper.”

LAVALU neemt een slok koffie en zet haar kopje terug. “Omdat ik in de muziek zo diep ga moet ik mijzelf ook beter beschermen, ergens een grens leggen bij wat ik naar buiten breng.” Ze maakt een beweging alsof ze haar ribbenkast openscheurt. “Anders heb je geen huid meer. Door die begrenzing kan ik zo persoonlijk in mijn werk zijn. Op Solitary High droomde ik nog over bepaalde zaken, nu waag ik de stap en omarm ik het. Ik omarm mijn eigen blauwdruk. Je kunt vechten tegen homoseksualiteit, met de dogma’s uit religie en familie of met de succesdrang die de westerse maatschappij je oplegt, maar ik heb besloten dat dit is hoe ik in elkaar zit en daarvan uit ga ik leven. Dat is ook de kracht van Midair. Ik hoop dat de plaat daarin inspirerend en troostrijk is.”

Lees hier het opiniestuk 'Meiden, laat je niet afremmen', dat LAVALU eerder dit jaar schreef voor NRC.

© Eric Veltink

Na Solitary High en Midair verwacht je haast dat deel drie van de reeks de diepte gaat brengen. Zit die gedachte in de juiste richting?
LAVALU, lachend: “Ik heb er wel allerlei gedachten en gevoelens bij maar om dat balletje creatieve energie te laten groeien kan ik het er nu nog niet over hebben. Dan verdwijnt die energie namelijk.” Met een twinkeling in haar ogen: “Maar ik denk dat we allemaal wel voelen dat dit ergens naartoe gaat…”.

Even naar de albumtitel: Midair. Vrij zweven in de lucht, een gewichtsloze toestand… Waar staat Midair voor jou voor?
 “Even volledig blij zijn en volledig opgaan in het moment. Midair is blauwe lucht om je heen, helemaal in de magie zitten en dat er even niets is dat je naar de grond trekt.” Met een brede lach: “Dat ene moment van magie voordat je weer keihard op je bek gaat!”

De teksten zijn niet alleen maar positief, ook als de grond onder je vandaan wordt geslagen kun je even midair zijn…
LAVALU: “Dat klopt maar dat is niet waar deze plaat over gaat. Je kunt je wel afvragen waarom ik zo’n ongelooflijke behoefte heb om midair te zijn. We kennen allebei de zwaartekracht en het zweven en Midair gaat over het moment dat je wél even loskomt van het aardse.”

Tijdens ons interview naar aanleiding van de release van Solitary High gaf je aan dat de inspiratie voor dat album voor een belangrijk deel kwam van klassieke componisten als Debussy en Satie. Heb je deze mannen voor Midair aan de kant gezet voor nieuwe namen?
 “In deze nieuwe plaat zit opvallend veel Bach. Daybreak, Fool, Midair; allemaal hebben ze flinke Bachinvloeden. Een nummer als Birds is dan weer meer geïnspireerd door Chopin en Debussy en in Anthem vind je Russen terug; Sjostakovitsj en Rachmaninov. Satie is wel exit. Hij heeft dat dromerige waar Solitary High over ging en deze plaat is juist een stuk concreter en daadkrachtiger.”

© Eric Veltink

Kun je kort iets zeggen over hoe je nummers tot stand komen?
“Ik ga vaak achter de piano zitten met een heel sterk gevoel van binnen dat nog niet naar mijn hoofd is gegaan. Ik voel iets in mijn lijf, begin een thema te ontwikkelen en begin die song te schrijven vanuit dat innerlijke gevoel. Maar ik weet dan nog niet waar het over gaat. De melodieën vul ik in met nep-Engels en later lees ik pas terug waar het eigenlijk over gaat. Mijn onderbewustzijn neemt het over van mijn kop waardoor de teksten vaak veel eerlijker zijn dan wat ik zelfs maar durf te denken.” Lachend: “Als ik het dan terug lees denk ik nogal eens: ‘Vind ik dat? Wil ik dat? Oh, oh…”.

Het laatste nummer van het album is Star Tied. Het enige lied dat niet uit een enkel woord bestaat en een lied dat qua tekst net iets ruimtelijker en fantasierijker lijkt te zijn dan de voorgaande nummers. Is dit het scharnier en de doorkijk naar de afsluiter van de trilogie?
“Het is zeker een scharnier, dat kan bijna niet anders. Maar waar dat vervolgens heen leidt is nog helemaal niet vormgegeven. Het is in ieder geval een uitnodiging om je blik naar boven te richten, ins Blaue hinein.”

De album release was op 12 oktober in Tivoli, hoe kijk je hierop terug?LAVALU met een brede lach: “De avond in Tivoli was magisch, ik voelde dat de mensen in de zaal echt met mij mee omhoog trilden in de muziek. Die magie waarbij je de wereld kunt loslaten en met elkaar in dat moment bent, daar doe ik het allemaal voor.”

En hoe ziet deze tournee eruit?
“Aankomende zaterdag [19 oktober 2019, red] speel ik op het Garden Wonder Festival in Budapest, dat is georganiseerd door een groep jongeren die zelf optredens organiseren en artiesten boeken die zij interessant vinden. De komende maanden speel ik van Assen tot Rotterdam en van Franeker tot aan Breda en in het voorjaar speel ik shows in Duitsland en Portugal. Verder gaat het op 14 december heel vet worden om voor het eerst door de artiesteningang te lopen van het Concertgebouw. Daar kijk ik heel erg naar uit. En in alle eerlijkheid, mijn lievelingsshow is altijd de eindshow in Musis Arnhem. Dit is het derde jaar op rij dat ik ga afsluiten in mijn eigen stad. Ik ben dan heel goed ingespeeld en eindig het avontuur van de tour met een vast publiek en heel veel vrienden.”

© Eric Veltink

Je hebt deze albumtrilogie Rise genoemd. Waarom vat deze titel deze reeks zo goed samen?
“Tijdens het schrijven van Midair bedacht ik me dat ik een overkoepelende naam moest hebben. Hiervoor hoefde ik het alleen maar over Solitary High te hebben, maar dat is veranderd. Thematisch zit er natuurlijk een link tussen Solitary High, Midair en de titel Rise; hoogte, opstijgen, je ruimte nemen en je niet laten beperken… Je kunt zelf associëren. Stiekem zit er best veel poëzie in en zijn ook mijn duidelijke teksten niet per sé makkelijk te duiden. Soms weet ik zelf niet eens waarom ik twee zinnen achter elkaar zet. Het gaat erom dat de luisteraar zijn of haar eigen verhaal uit de muziek haalt. Dat is voor mij het mooie en het magische dat songwriting is.”

Tijdens de autorit terug naar Arnhem klinkt er weer muziek en geeft LAVALU onze lezers ter afsluiting graag de volgende luistertip mee: James Blake - Barefoot in the Park.

Midair is verkrijgbaar op cd en vinyl en te vinden via de gebruikelijke streamingdiensten. LAVALU speelt op 30 oktober in De Vereeniging in Nijmegen en op 27 december in Musis Sacrum in Arnhem. Tourschema en verdere info vind je op www.lavalu.nl.