Roberto Fonseca, persoonlijker dan ooit

“Onderschat je publiek niet, mensen zijn niet gek; ze voelen of je het meent of dat het een truc is”

Mark Bink ,

In Amsterdam vind je meer verschillende culturen dan in New York. Muzikanten van over de hele wereld komen naar onze stad om te laten horen wat ze in huis hebben. In de rubriek Mokum Melting Pot aandacht voor een keur aan stijlen, van jazz en funk tot niet-westerse muziek. Dit keer een gesprek met de Cubaanse pianist Roberto Fonseca. Als twintiger mocht hij mee op tour met de Buena Vista Social Club en inmiddels heeft hij drie solo-albums op zijn naam staan. Een mix van Cubaanse en Afrikaanse muziek is de basis, de jazz is nooit ver weg. Aanstaande zondag 15 november treedt Fonseca op in de North Sea Jazz Club.

Klopt het dat je oma een belangrijke rol heeft gespeeld bij jouw introductie tot Afro-Cubaanse muziek?
Ja, mijn oma leerde me over het santeriageloof en zo kwam ik in aanraking met Afrikaanse en Afro-Cubaanse muziek. Je hoort dit duidelijk terug in mijn muziek, vooral op mijn laatste album Yo.

Waarom heb je je laatste album Yo genoemd (‘Ik’ in het Spaans, red.)?
Ik zocht een titel die mijn muzikale wereld uitdrukt, maar dat lukte in eerste instantie niet. Plotseling bedacht ik dat Yo de lading dekt. Op dit album komt alle muziek samen die mij heeft gevormd en nog steeds inspireert. Dat wil ik graag delen met mijn publiek.

Je werkt veel samen met andere muzikanten. Gaat het je puur om de lol van samen muziek maken, of heeft dat ook een andere reden?
Het gaat me altijd om de muziek. Ik wil iets overbrengen op het publiek en ik wil daarbij dicht bij mezelf blijven, dicht bij wat ik voel. Samenwerken met iemand als Fatoumata Diawara inspireert en verrijkt me. Zij heeft een unieke manier om iets over te brengen via muziek.

Waarom kies je ervoor om bijvoorbeeld met haar samen te werken in plaats van met een Cubaanse zangeres?
Omdat zij, met haar achtergrond, iets toevoegt aan mijn muziek; in dingen die ik niet zelf had kunnen bedenken of kon vinden op Cuba - prachtige melodieën, heel bijzonder. En om terug te komen op je vorige vraag: ik wil de boodschap uitdragen dat muziek geen grenzen kent. Het maakt mij niet uit waar iemand vandaan komt. Ik werk graag samen met iedereen waar ik een muzikale klik mee heb.

Waar komen je ideeën voor nieuwe muziek vandaan?
Ze kunnen overal vandaan komen, ik ben een heel gevoelig persoon. Ik moet wel zeggen dat ik het bij Yo anders heb aangepakt dan op mijn eerdere albums. Het voelde als een wedergeboorte.

Wat is het verschil met de werkwijze op je vorige platen?
De wijze waarop ik componeerde, de manier waarop ik speelde, alles was anders. Yo is persoonlijker en intiemer dan mijn eerdere werk; ik wilde mijn muzikale filosofie veranderen.

Waarom?
Mijn muziek is een weerspiegeling van hoe ik me voel, wat ik denk, hoe mijn leven eruitziet. Ik ben natuurlijk niet de enige pianist die Afro-Cubaanse muziek maakt, maar niet al die anderen hebben net als ik als doel deze muzikale traditie voort te zetten en te verrijken. Sommigen hebben anderen belangen.

Welke belangen?
Ik heb de laatste jaren muzikanten gezien die goed zijn, heel goed zelfs, maar weinig gevoel in hun muziek leggen. Het lijkt ze vooral om het geld te gaan en dat vind ik teleurstellend. Ik realiseerde me dat ik een ander doel nastreef; ik wil dichter komen bij wie ik ben. Yo voelde als een stap in de juiste richting. Ik merk ook aan het enthousiasme van het publiek dat ik op de goede weg ben. Begrijp me niet verkeerd; er is niets mis met geld verdienen. Maar de vraag is dan: waar is de soul? Onderschat je publiek niet: mensen zijn niet gek, ze voelen of je het meent of dat het een truc is. Ik voel me zekerder over mijn muziek dan vroeger, het is persoonlijker; ik heb mijn eigen weg gevonden. Dat is belangrijk, want als je zelf geen vertrouwen hebt in datgene waarmee je bezig bent, zullen anderen er ook niet in geloven.

Werk je op dit moment aan nieuw album of project?
Ik werk op dit moment aan drie projecten. Begin 2015 verschijnt er een live-album van Fatoumata Diawara en mij samen. Ik zal ook weer met haar gaan touren volgend jaar. Daarnaast komt mijn volgende studioalbum uit - ik verwacht eind volgend jaar - en breng ik ook nog een hip hop-album uit.

Kun je al iets vertellen over hoe je volgende studioalbum gaat klinken?
Ik wil graag dat het een verrassing blijft, maar wat ik wel kan zeggen is dat er brass en blazers op te horen zullen zijn. Ik heb nooit eerder met blazers gewerkt, dus daar kijk ik naar uit.

Roberto Fonseca, 15 november 2014, 21:00 uur, North Sea Jazz Club