Iron Sky staat op het derde album van Paolo Nutini, Caustic Love, dat dateert van april 2014. Begin augustus brengt de Schot het nummer - met een korte film als videoclip - uit als single en sinds die tijd draait 3FM het nummer ook. Gemiddeld zo'n anderhalve keer per week. "We hebben hem toen inderdaad wel gedraaid, maar het werd geen hit. Er gebeurde niks mee", vertelt Basyl de Groot, muzieksamensteller bij 3FM. "Dan draai je zo'n nummer een week of vier, vijf, maar daarna ga je weer verder."

Aanslag
Dan, op 7 januari 2015, is in Parijs rond het middaguur de redactie van Charlie Hebdo doelwit van een aanslag. Er vallen 12 doden, maar de aanslag op het satirische weekblad wordt vooral beleefd als een aanval op de vrijheid van meningsuiting, waardoor de impact voor veel mensen enorm is. "Die aanslag was op woensdag, op die dag kiezen we in de dj-vergadering altijd de Megahit. We hadden ook al een andere Megahit gekozen (The Book of Love van Gavin James, red.) toen bij ons het nieuws binnen kwam. Toen hebben we gelijk Iron Sky in de playlist gegooid. Daar was op dat moment verder niks mee aan de hand, hij werd niet meer gepromoot als single of zo, maar hij voelde zo ontzettend passend bij het moment."

Toch valt het kwartje dan nog steeds niet helemaal. "In het begin draaiden we hem vooral omdat hij gewoon wel okee voor dat moment voelde, maar ik kan me nog herinneren dat ik op donderdag een lyricvideo op YouTube keek. Je luistert normaal wel naar een tekst, maar niet heel letterlijk. Ik was wel nieuwsgierig naar wat hij nou echt zong, en toen ik dat las, kwam bij mij het besef: 'Holy shit, dit is zó enorm wat er op dit moment aan de hand is.' Tegelijkertijd kregen we heel veel reacties van luisteraars, maar ook van onze eigen jocks."

Megahit
Een dag later is Iron Sky, die ballad waarmee het eerst maar niet wilde lukken, 3FM Megahit. "Vrijdagochtend hebben we een rondje gemaakt en iedereen bij 3FM had hetzelfde gevoel: 'Dit biedt mensen zoveel steun, dit is de plaat waar het om gaat.' Niet met het idee 'we gaan nu een hit creëren', maar meer 'deze plaat willen we nu aan zoveel mogelijk mensen laten horen'. En wat ik zelf heel tof vind, is dat veel luisteraars al zelf met dit nummer kwamen voordat wij het draaiden. Het is niet iets dat wij zelf alleen hebben bedacht. Dat versterkt elkaar dan heel erg."

Giel Beelen is op dat moment nog op vakantie. "Het was dus ook niet mijn megahit, maar ik vond het fantastisch om te horen dat dat was besloten. Toen ik op maandag weer begon, wilde ik aan mijn luisteraars even duidelijk maken waarom hij zo goed is. Ik ging ervan uit dat mensen doorgaans niet zo goed naar teksten luisteren en ik wilde in de eerste uitzending die ik weer maakte toch iets met dat onderwerp doen. Dus heb ik een Nederlandse vertaling ervan gemaakt."

Het fragment waarin Giel in snikken uitbarst tijdens het voorlezen van die vertaling, roept veel reacties op en haalt de landelijke nieuwsmedia. "Ik had op vakantie zelf de impact van die aanslag wel door, maar toen ik weer terugkwam in m'n werkritme en de actualiteit, en die tekst zo voordroeg op de radio, toen viel het kwartje pas echt."

Met de aanslagen in Parijs van 13 november, moest Beelen gelijk weer terug denken aan Iron Sky. "Ik heb hem meteen weer even gedeeld toen dat nieuws heftig aankwam. Dan merk je dat hij weer, of nog steeds, pijnlijk toepasselijk is."

Troostanthem
Maar waarom lukte het met Iron Sky pas na die bloedige aanslagen? Het nummer kreeg in het jaar van release weliswaar de meeste vrijekeuzestemmen voor de Song van het Jaar, maar redde het niet op de radio. En hoewel die Charlie Chaplin-sample uit The Great Dictator natuurlijk wel op die manier politiek geladen is, gaf Paolo Nutini zelf in september van 2014 al desgevraagd aan dat het nummer niet over Schotse onafhankelijkheid, of de conflicten in Oekraïne of Palestina gaat, maar vooral over de automatisering van de samenleving.

"Het gekke is dat als er een ramp of juist iets heel leuks gebeurt, dat mensen altijd op een bepaalde manier gaan reageren op wat je draait", vertelt De Groot. "Die liedjes krijgen dan een lading door je eigen emotie, terwijl die helemaal niets met het nummer te maken hoeft te hebben. Bij Parijs werd het bijvoorbeeld Imagine, dat was min of meer met elkaar afgesproken. Maar omdat dat soort nummers al voor meerdere situaties is gebruikt, zijn het vaak nieuwe liedjes die heel erg plakken bij zo'n gebeurtenis. Die zijn nog niet zo emotioneel beladen. Misschien is het daarom ook wel het mooiste als het één liedje is dat zo sterk bij die situatie hoort. Dan heeft niet iedereen zijn eigen liedje, maar dan verbindt het echt mensen met elkaar."

Dat is bij Iron Sky het voornaamste geval, denkt De Groot. "Hij zat natuurlijk wel ergens in een achterlaatje in je geheugen. Het was zo'n plaat die je kende, die je mooi vond, waarvan je dacht: 'wat jammer dat het toen niet gelukt is'. Maar ik denk dat niemand op dat moment dat nummer écht gevoeld heeft. Door die gebeurtenissen begon de lading van dat nummer pas echt te leven bij iedereen en werd het van een goed nummer een soort van legendarisch nummer."

Beelen beaamt dat. "Ik vond het altijd al een fantastische track, ook omdat ik sowieso fan ben van Paolo Nutini, maar zo'n plaat moet wel een verhaal hebben. Wij hebben als 3FM besloten om hem Megahit te maken op het moment dat de wereld even van slag was, dat gaf die plaat de impact die hij nodig had. Ook bij mij kwam hij toen harder aan, het was gewoon de perfecte week om hem Megahit te maken. Dus hulde voor de ploeg die dat gedaan heeft."