'Net na de release van het Kiasmos album ontving we weer twee langspelers van je. Je zit duidelijk in een razend creatieve fase.
"Zo gaat het eigenlijk altijd, haha. Het is daardoor wel extreem druk nu. Een beetje gek als projecten waar je al zo lang mee werkt, allemaal rond dezelfde tijd uitkomen. Met Kiasmos ben ik al sinds 2009 bezig en Broadchurch is een combinatie van de eerste twee seizoenen, waarvan het eerste in 2008 begon."
BKS15: "Kiasmos was een ongeluk in de studio"
Ólafur Arnalds wil dat mensen de tijd nemen voor schoonheid en klassieke muziek opnieuw uitvinden
Het is soms lastig grip krijgen op Ólafur Arnalds. De IJslander is een verrassend veelzijdige componist, die begin dit jaar weer twee releases uitbracht: een soundtrack voor de serie Broadchurch en The Chopin Project, met moderne bewerkingen van de componist. 3voor12 sprak Arnalds over een totaal andere uiting: diens technoproject Kiasmos, waarmee hij met Janus Rasmussen na Eurosonic ook Best Kept Secret aandoet. "Er zit geen boodschap in mijn muziek behalve dat je de schoonheid moet voelen. Mensen moeten even gaan zitten, de tijd nemen, niet naar hun telefoon staren en van de muziek genieten."
Je schreef inmiddels aan een stuk of zeven soundtracks, je muziek lijkt daar ook bij uitstek geschikt voor.
"Dat is mijn muziek inderdaad wel, die is doorgaans nogal melancholisch zonder te melodramatisch te zijn en ik denk dat dat heel goed bij films past. Mijn muziek heeft een filmisch gevoel, zonder dat ik er veel mee wil zeggen. Ik probeer het subtiel en ingetogen te houden en dat is meestal makkelijk in te passen voor films en televisie."
Sólstafir voerde dit jaar de soundtrack van een Viking-klassieker uit op Roadburn. IJsland inspireert blijkbaar tot filmische muziek?
"Je hebt Jóhann Jóhannsson, een componist die voor een Oscar genomineerd is, maar verder zijn er niet veel mensen in IJsland die doen wat ik doe. Ik denk sowieso dat het een mythe is dat IJsland tot bepaalde muziek inspireert. Uit het raam kijken naar een berg kun je in Amerika ook en daar lees ik dat nooit over. Ik raak vooral geïnspireerd door mensen. Ik zie wel steeds meer jonge mensen die geïnspireerd raken door filmmuziek en dat is geweldig! Ik vind het ook mooi om te zien hoe de 'modern klassieke beweging' groter en groter wordt."
Dat is je doel? Ik las dat je 'klassieke muziek wilt maken voor mensen die niet naar klassieke muziek luisteren'?
"Ja, ik ben blij dat veel jonge mensen nu door mijn muziek en die van mijn collega's in aanraking komen met klassieke muziek. In Nederland deed ik vorig jaar ook mee aan de Cross-Linx concertserie, waar we vijf avonden op rij met dat doel voor ogen muziek maakten. Dat was echt fun. Maar je moet die quote niet te letterlijk nemen hoor, uiteindelijk is het gewoon mijn doel om muziek te maken voor mensen die van muziek houden. Het is wel extra leuk om ermee voor een publiek te staan, dat normaal nooit naar klassieke muziek gaat. Je hoopt dat ze er iets in ontdekken, een cross-link haha, waar ze iets mee kunnen."
Steeds meer modern klassieke artiesten als Nils Frahm en jij treden op tijdens pop- en dancefestivals. Is er andersom ook de mogelijkheid om klassiek publiek met pop en dance in aanraking te laten komen door Kiasmos?
"Jazeker. Dat moet ook. Ik denk dat de klassieke wereld het nodig heeft dat klassiek opnieuw wordt uitgevonden. De meeste orkesten treden voor steeds minder publiek op. Ze zitten in de problemen en dat al een hele tijd. Ze moeten echt een manier vinden om klassieke muziek bij nieuw publiek te introduceren. Ik merk daarom ook dat klassieke orkesten steeds meer met mensen als ik willen werken. Zij hebben dringend behoefte aan wat wij kunnen toevoegen aan de klassieke wereld. Dat gebeurt niet alleen in IJsland en Nederland, maar overal. Het publiek sterft letterlijk uit."
In die zin is het riskanter om een Chopin-project te doen dan een plaat met Kiasmos.
"Ja, maar je maakt geen muziek gebaseerd op risico's, gebaseerd op hoe het aan zal slaan of verkopen. Je baseert je muziek op waar je van houdt. Ik heb geen respect voor muzikanten die zich laten leiden door albumverkopen. Dit album is ook een poging om de muziek van Chopin een beetje te moderniseren en naar een ander en jonger publiek te brengen. Zo denk ik dat een dergelijk project heel belangrjk kan zijn voor de klassieke wereld. Ik heb een stuk of honderd versies van Chopin gehoord en die lijken allemaal sterk op elkaar, dus iemand moet er iets nieuws van maken om het in leven te houden. Daarnaast is hij mijn favoriete componist en ik wilde zijn muziek eens op een andere manier horen. Dat was de belangrijkste drijfveer."
Krijg je veel kritiek van Chopin-puristen?
"Waarschijnlijk wel, maar dat is precies het doel. Er is teveel purisme in klassieke muziek en teveel angst om iets nieuws te doen. Iedereen zegt altijd hoe het hoort te klinken en daarom moeten we dat blijven uitdagen."
Daarna is het tijd voor Kiasmos?
"Ja we hebben veel gepland staan met Kiasmos. We zijn vooral druk met optreden en doen veel festivals in de zomer waaronder Best Kept Secret."
Daar staan jullie vast in een van de tenten, een betere, intiemere plek voor Kiasmos dan in de openlucht.
"We hebben nog geen open air stages gedaan, maar zijn overal voor in. Kiasmos is wel techno, maar ook weer geen échte techno. Wij denken soms dat EDM een beetje stom is als het op de main stage staat, maar misschien is dat wel niet zo? Wat als iemand dapper genoeg is om de ambient, chilled techno op het grote podium te zetten? Hoe zouden mensen reageren? Misschien zouden ze het wel te gek vinden, dus wij willen het zeker proberen. Of de promotors dat zouden willen... die zetten natuurlijk liever Tiesto daar neer, want hij heeft de flitsende lichtshow, de fistpumps en de drugs."
We zagen op Eurosonic dat Kiasmos ook niet vies is van een lichtshow.
"Klopt. We hebben best een energieke show, met veel stroboscopen en visuals om mensen bij de les te houden."
Kiasmos heeft nu één album uit, zit een volgende hoofdstuk in de koker?
"We hebben nu twee nieuwe songs geschreven (eind april, inmiddels is nieuwe single Swept uit, IG). Verder zijn we aan het uitvinden wat we willen, maar dat weten we eigenlijk nog niet. Wellicht brengen we volgend jaar weer wat uit."
Hoe en waar maak je je muziek?
"Ik heb een studio op 10 minuten van mijn huis en daar ga ik elke dag heen. Eigenlijk werk ik gewoon. Ik hoef niet echt te plannen. Zelfs als ik geen ideeën heb ga ik er nog heen, ga zitten en maak wat muziek."
Dat kan een Kiasmos nummer worden of een Ólafur Arnalds compositie?
"Ja, van alles." Lachend: "Kiasmos is gewoon het resultaat van een ongeluk in de studio. Janus en ik waren een beetje aan het hangen en klooiden wat. We besloten te proberen er een nummer van te maken en toen was Kiasmos er opeens. Het begon met een soort van jam, maar voor de plaat moesten we samen wel echt geconcentreerd in de studio werken. Nu plannen we studiotijd om nieuwe nummers te maken."
Hoe vertaal je je ideeën of emoties naar muziek?
"Voor mij komt de muziek eerst. Het is gewoon muziek voor muziek, niet om een speciale boodschap of inspiratie over te dragen."
Bijna technisch?
"Ja, bijna. Het is ook wel hele emotionele muziek, maar ik denk niet aan emoties tijdens het schrijven. Dan ben ik alleen met muziek bezig. Er zit geen boodschap in behalve dat je de schoonheid moet voelen. Er is zoveel schoonheid in de wereld en mensen zouden even moeten gaan zitten en ernaar luisteren. Neem een moment de tijd, staar even niet naar je telefoon en geniet van de muziek.
"Ik heb veel plannen en denk dat ik volgend jaar eerst weer een solo-plaat wil uitbrengen. De laatste jaren heb ik projecten gedaan, maar geen solo-werk. Het is tijd dat ik me daar op ga concentreren. Ik weet nog niet hoe het gaat zijn of klinken, maar dat vogel ik wel uit als ik in de studio zit. Uiteindelijk wil ik gewoon doen, wat op dat moment het beste voelt, dus het kan ook zomaar iets anders zijn."
Kiasmos speelt zaterdag 20 juni op Best Kept Secret Festival, om 1.45 uur op Stage 3. De groep is ook te zien op Dour en Haldern Pop.