Kyteman's Kytopia verhuist zeer waarschijnlijk naar Tivoli Oudegracht

Kyteman sluit Tivoli, maar wil de sleutel graag houden

Atze de Vrieze ,

Als iemand de sleutel van Tivoli verdient, dan is het wel Kyteman. De trompettist en bandleider sloot deze week het pand aan de Oudegracht met maar liefst zes uitverkochte shows. Zondag volgt ook nog een evenement voor medewerkers. Daarna zou Kyteman de sleutel het liefst houden, omdat hij en zijn collega-muzikanten hun Kytopia aan de Zeedijk ook moeten verlaten. De optie werd al vaker genoemd, maar nu blijkt het voor het eerst concreet. "De gemeente heeft al gezegd dat ze het willen, wij eigenlijk ook. We zijn nu als een gek alles aan het doorrekenen."

Zo valt alles ineens bijzonder samen. Na jarenlang vergaderen en bouwen verhuist poppodium Tivoli dit weekend officieel naar Tivoli-Vredenburg, het grote verzamelgebouw pal naast het station. Het Utrechtse icoon Colin Benders - op zoek naar onderdak - ziet zijn kans schoon. De eigenaar van zijn huidige onderkomen aan de Zeedijk lost zijn anti-kraakconctract in, Benders en co hebben tot 18 juli de tijd om het pand te verlaten. Tivoli werd tot nu toe vooral gekscherend genoemd, maar werd pas ongeveer een week geleden concreet, zegt Benders. "We hebben het tot nu toe een beetje afgelachen. Dat gaat toch nooit werken, dachten we. Maar op een gegeven moment zijn we toch maar eens gaan praten. Waanzinnig is het. Het is de Tivoli, ik heb daar mijn halve jeugd doorgebracht."
 
Zo komt er dus mogelijk toch een nieuwe bestemming voor het pand dat meer dan dertig jaar het hart van het Utrechtse popleven vormde. Urban Dance Squad rook er aan zijn eerste succes, bands als Pearl Jam, R.E.M., Nirvana en Red Hot Chili Peppers speelden er, Prince voorspelde er tijdens een nachtconcert de aanslagen van 11 september 2001. We hebben de 'legendarische' momenten de afgelopen weken uitentreuren langs horen komen. Vanavond staan heel wat mensen nog even een foto van de voorgevel of de zaal te maken. "Wat goed, ik hoor dat je ook meegaat", klinkt het in de hal tegen de toiletjuffrouw, die inderdaad ook tot het meubilair van de zaal behoort. 

De sluiting van Tivoli leeft in Utrecht, en dat is ook niet zo raar. Het werd altijd beschouwd als een van de kroonjuwelen van het Nederlandse podiumcircuit. Lange tijd was het een van de weinige zalen met een capaciteit van duizend man. Maar Tivoli, hoe charmant ook, is hopeloos achterhaald geraakt. Het pand - dertig jaar geleden een kraakpand in een voormalig klooster - is veel te klein, het voldoet niet aan de geluidseisen, je kunt er geen tourbus voor de deur parkeren. Kortom: het kon gewoon niet meer. En dus gaat Tivoli nu over naar het ambitieuze muziekpaleis aan het Vredenburg, met behoud van naam. De afgelopen weken werd het pand stiekem al in gebruik genomen door onder andere Lorde, Mister & Mississippi en de RAUW crew, nu is Tivoli Oudegracht definitief verleden tijd.
Als hij het al niet kende, kent Kyteman het na deze week echt door en door. De reeks afscheidsconcerten van de zaal breidde zich maar uit, en dat terwijl niemand wist wat te verwachten van de kleine dirigent. "Dit is met voorsprong het beste dat we ooit hebben gedaan", verklaart Colin Benders over zijn jam sessies. Ze worden volgens hem elke dag beter, beweert hij vrijdagmiddag, een dag voor de allerlaatste jam. "Jammer dat het alweer bijna afgelopen is. We spelen letterlijk alles voor het eerst. Voor onszelf is het net zo nieuw als voor het publiek. Alles kan gebeuren, en het ergste scenario is dat het saai wordt. Dit project gaat niet om het vastleggen van muziek, het gaat om anticiperen in het hier en nu. Je moet verrast worden tijdens het spelen. Donderdag belandden we zomaar in een waanzinnig dubstep/trap ding. Geen idee waar dat precies vandaan kwam, maar Bink startte het met een 808 kick en een nietpistool."
 
Zaterdagavond speelt Kyteman en zijn waanzinnige orkest natuurlijk ook op de traan. Iedere keer dat hij zelf zijn trompet oppakt, voelt het als een soort last post, een eresaluut aan de zaal. Langzaam zie je de meer dan twintig man om hem heen zich aansluiten, een voor een. De grote blazerssectie (maar liefst twee trombones, waar zie je dat?) links, rechts de strijkers. In het midden de kern van de band: toetsenisten Niels Broos en Pieter de Graaf, en dan opgestapeld richting het plafond percussionist Bink (die tegenwoordig meer met elektronica bezig is dan met de grote trom), twee drummers en een bassist. De jams zijn lang, meestal een minuut of tien, en ze variëren in alles. De ene keer vol op het sentiment, met een lange vioolsolo of daverende teksten over het naderende einde. Veel spannender wordt het als het tempo opgevoerd wordt, drummer en bassist in een groove gaan hangen, rapper/zanger Pax zichzelf door een apocalyptisch effect terug hoort (dank je Bink), of Niels Broos met het schuim op zijn mond over zijn toetsen hangt, de waanzin in zijn ogen. Ineens klinkt het alsof de muren van Tivoli al op ons neer zullen storten. 
Dat is uiteraard niet de bedoeling. Niet meer. Kyteman en zijn gang kwamen hier de boel afbreken, maar nu zullen ze het pand juist een nieuw leven geven. Als alles doorgaat. Benders heeft deze week het gebouw nog eens helemaal door gelopen, en kwam tot de conclusie dat het ongelofelijk veel mogelijkheden biedt, en ook dat er nog meer ruimtes zijn dan hij al kende. "En dat terwijl ik al vijftien jaar in die zaal kom", zegt hij. "Met het Kyteman Orkest, maar daarvoor al met Voicst, met Relax en zelfs met mijn eerste hiphopbandje Six Of Your Best Friends, waarmee we elk jaar een feest gaven. Maar het gaat niet alleen om de publieksruimte en de kantoren boven, er is nog meer. Zo zit er een tuin achter het pand, een zolder boven de Spiegelbar, en er zit een verdieping verstopt in het balkon. Erik (Benders, vader) kwam van de week helemaal verwilderd thuis. Hij had een torentje boven ontdekt. Dat zijn allemaal dingen die niet op de plattegrond staan."
 
De problemen van Tivoli - met name de geluidsoverlast - denkt Kyteman niet te hoeven erven. "Het probleem was niet zozeer de zaal - die is potdicht - als wel die duizend man die elke avond na afloop van een concert collectief de straat op ging. De geluidsvolumes van een concert zullen wij ook niet halen. Als ik een paar blazers op moet nemen, heb ik natuurlijk geen 103 dB nodig." De komende week moet duidelijk worden of Tivoli voor Kytopia een reële optie is. "Het moet niet zo zijn dat voor iedereen de meterprijs verviervoudigt. Maar ik denk dat het een historische fout zou zijn om nee te zeggen tegen Tivoli. Die zaal gaat nooit meer leeg komen. Straks zit er een badhuis in."