The War On Drugs: "Lost In The Dream is mijn schilderij"

Frontman Adam Granduciel over verlies, verwerking, spot en controle

Ingmar Griffioen ,

Over de nieuwe The War On Drugs, momenteel Album van de Week en rotsvast bovenaan de Checklist, is al veel gezegd. De meningen over Lost In The Dream lijken verdeeld in 'Magistraal, Album van het Jaar' en onbegrip. Maar hoe verklaart frontman Adam Granduciel die bijzondere plaat en de keuze voor een opener van 9 minuten eigenlijk? "Het geeft de illusie van een bandplaat, maar ik wil de controle houden. Het is mijn schilderij." Hij vindt zijn band wel beter dan ten tijde van succesvolle voorganger Slave Ambient toen "iedereen in zijn eigen trip zat."

Granduciel maakt een wat verwarde, afwezige indruk aan het eind van een lange interviewdag in Amsterdam. Voor hem op tafel ligt een ouderwetse, analoge Holga-camera die met veel plakband bij elkaar wordt gehouden. Fotografie is een hobby waar de Amerikaan graag tijd voor maakt. "De hoes van Slave Ambient heb ik ook hiermee gefotografeerd." Die van Lost In The Dream is evenzeer dromerig, maar Granduciel staat er ditmaal zelf op. De foto op de achtergrond is wel van zijn hand en de compositie ook. Het is tekenend voor de artiest, die het liefst alles zelf in de hand houdt en die - band of niet - niet schroomt om de meeste partijen zelf (opnieuw) in te spelen.

LOST IN THE DREAM EERSTE ILLUSIE VAN EEN BANDPLAAT
Toch mag je Lost In The Dream van Granduciel als de eerste bandplaat van The War On Drugs zien. "Ook al is die niet zo opgenomen; het geeft wel de illusie van de band die in een kamer speelt. Het is wel de eerste volledig gearrangeerde plaat." Niet dat dat tot een andere manier van opnemen leidde. "Ik wilde een plaat die liet horen hoezeer we nu een band zijn, maar ik wilde de controle over de songs en het opnemen niet opgeven. Ik hou ervan om keyboards te doen, synths en piano te spelen en ik ben dus heel gelukkig dat mijn bandleden daar geen aanstoot aan nemen."

"Onze pianist Robbie vindt het niet erg dat ik de piano doe in veel nummers, want hij weet dat dat mijn ding is. Dat is niet alleen een controleding maar ook een kwestie van gevoeligheid. Vanaf het moment dat ik 's ochtends wakker word, werk ik continu aan mijn muziek. Ik hou ervan om te schaven; het is mijn schilderij. En ik breng graag mijn vrienden erbij, voor de stukken waarvan ik weet dat ze die uit het hart en goed zullen spelen. Bij Robbie is het een kwestie van hem de juiste song geven om een 'epic piano bit' voor te schrijven. Of we schreven het samen. Eerst speelde hij het vanuit zichzelf, dan zoals hij dacht dat ik het wilde en uiteindelijk speelde hij het uit het hart. Dat duurde wel vijf maanden." Tot een half jaar aan een nummer besteden was voor Lost In The Dream eerder regel dan uitzondering. "Ik wil de songs graag zien groeien en op reis gaan met de muziek. Een nummer schrijven en opbergen is niets voor mij." 

Uit opener Under The Pressure:
You were raised on a promise
But found that over time
You better come around to the new way
Or watch as it all breaks down
Under the pressure


De desillusie druipt er vanaf, geeft Granduciel toe. Bij het terughoren van de tekst valt hij even stil en veert dan op: "Yeah, what a fucking great line! Totaal gedesillusioneerd. Dat hele nummer gaat over 'ik ben een wrak, jij bent een wrak; we kunnen absoluut niet met elkaar communiceren omdat we ons allebei afzijdig houden.' Communicatie is zwaar, van iemand houden is zwaar. Misschien zou dat niet zwaar moeten zijn en is dat het hele punt. 'You better come around to the new way' gaat niet zozeer over de moderne tijdsgeest maar over een nieuwe realiteit in de relatie: "'Or watch as it all breaks down', ik bedoel daarmee: 'you better figure your shit out, or shit is gonna fucking blow up in your face'."

Pijn en verlies verwerken door het schrijven van teksten; Granduciel zou de eerste niet zijn. Maar zo eenvoudig is het niet: "Het kost me veel tijd om teksten te schrijven. Ik kan niet gewoon gaan zitten en schrijven, ik sla zelfs bij een e-mail dicht." Zijn methode: "Naar de microfoon stappen en improviseren. De laatste teksten van Under The Pressure kwamen pas toen we aan het mixen waren. Het echte verwerken, het echte vrijlaten begint pas als we het live spelen. Met de band achter me heb ik pas het gevoel: 'I'll sing the shit out of that song' en dan begin ik het pas goed te voelen, elke avond te voelen. Het is opwindend om te bedenken hoe alle nummers op een reis gaan en zich ontwikkelen terwijl de band zich ontwikkelt."

DRIJVEN OP GEVOEL EN ENERGIE
Lost In The Dream lijkt ook op gevoel te drijven. "Dat is wat mensen in muziek en ook The War On Drugs aantrekt: een emotionele structuur. De energie en ziel die in elke song lijken te zitten. Ik vind het belangrijk om die energie te vinden, dat is waar ik op deze plaat in elk nummer naar op zoek ben." Opvallend is de keuze voor de opener van bijna 9 minuten met een fade-out van 3 minuten. Is dat een statement? "In retrospectief eigenlijk wel ja. Had ik echt met drie minuten noise moeten eindigen? Waarschijnlijk niet. Iedereen zal het de tweede keer doorskippen, maar ik ben blij dat het er is. Het voelde gewoon goed, als een natuurlijke progressie van het nummer." Grijnzend: "En ik denk dat deze band wel weg kan komen met zo'n opener. Niet op de radio nee, daar doen we nog een edit voor. Ik doe alles om op de radio te komen, haha."

Uit de wat kortere single Red Eyes:
This time its easier to stick to the old
The road is a dark line
and the darkness coming your way.


"Voor mij is die song tekstueel meer een soundscape; draait die meer om de sound en het afgeven van een gevoel terwijl ik zing. Het gemeenschappelijke thema op de plaat is proberen te communiceren, met mensen, met wie dan ook, in een romantische relatie of vriendschap. En dan op een manier dat het... ik weet het niet... dat het voelt alsof je een menselijk wezen bent." De frase 'I won't keep you, but I can' duidt op een split. "Ja, of het wijst op overdreven zelfvertrouwen, zo van 'ik weet dat je met iets wegkomt, zie maar of het me wat kan schelen'. Het is een beetje spottend bedoeld."

INSPIRATIE IN WEIDSHEID
The War On Drugs komt uit Philadelphia, maar het dromerige en dan weer uitgesponnen, desolate Lost In The Dream klinkt juist niet als een grote stadsplaat. "Nee, ik krijg inspiratie van immense, open landschappen, de weidsheid van Amerika en de wereld, rondreizen, of zelfs door Nederland rijden. Ik herinner me mijn eerste bezoek aan Amsterdam in 1999. Ik reed van Bremen in een uur of vier naar Amsterdam, het was lente en alle tulpenvelden stonden in bloei. Een moment dat ik niet gauw zal vergeten." De opnames van de plaat ontstonden niettemin in de beslotenheid van Granduciels huis en deels in studio's in Philadelphia, North Carolina (Echo Mountain) en New York. "Ik ben toch ook een studiodier, een materiaalfreak die geniet van het fysieke deel van een plaat opnemen. Het toevoegen van lagen aan een liedje is zo leuk."

'IEDEREEN ZAT IN ZIJN EIGEN TRIP'
Sinds de goed ontvangen tweede langspeler Slave Ambient is The War On Drugs écht een band volgens Granduciel. "Het succes van die plaat dwong ons op tour te gaan en een band te worden. We werden live een hechte, dynamische groep en het was heel opwindend om de songs zo tot leven te zien komen. Omdat de band niet goed klonk genoot ik voorheen nooit van het live spelen. Ook niet bij die VPRO-sessie die we in 2009 deden. Het was cool, maar nooit de muziek waar ik van houd. Ook niet toen Kurt nog in de band zat. Het was te chaotisch, iedereen zat in zijn eigen trip."

Dat voelt nu anders, betoogt Granduciel. "De songs zijn het belangrijkste en het is alsof de liedjes deel van ons leven zijn geworden. Heel verblijdend. Met de live-band zijn we ook op een punt gekomen waarop we echt genieten. Ik heb het gevoel dat we beter worden, dat mensen krijgen waar ze voor komen en dan nog wat extra. Mensen die ons eerste album tof vonden knapten af toen ze ons live zagen, omdat het niet zoals het album was en vooral 'weird'. We waren een trio en ik probeerde erachter te komen hoe ik mijn ding live moest doen. Nu komen we met vijf of zes man." Of dat meer verschillende instrumenten of meer lagen betekent, wil hij niet onthullen. "Wie weet allebei, er staan ook blazers op de plaat. Het zal vooral professioneler zijn en grootser dan vroeger. Het doel is nu om zoveel mogelijk met deze band te spelen en te groeien. Ik kan niet wachten."

LIVE

Granduciel blikt vol zelfvertrouwen vooruit naar de Europese shows in mei als The War On Drugs onder meer op de Le Guess Who? Mayday in Utrecht, Les Nuits Botanique in Brussel en Primavera Sound in Barcelona speelt. Update: De band staat ook op Best Kept Secret en komt 28 oktober terug voor een show in Paradiso.