#NFF: Pop@Film, hoe Nederlandse muziek in de Nederlandse film terechtkomt

De verhalen achter o.a. Wolf, Daglicht en &Me

Willem van Zeeland ,

Het is de droom van menige popartiest: Je muziek in een film die vervolgens een enorm succes wordt in de bioscoop. De traditionele James Bond-filmsong is natuurlijk het ultieme voorbeeld. Maar hoe staat met de filmsong in de Nederlandse film? 3voor12-eindredacteur Willem van Zeeland ging op zoek naar de verhalen achter vijf films die deze week te zien zijn op het Nederlands Filmfestival in Utrecht.

Pop@Film

In 2003 organiseerde ik voor het eerst Pop@Film, een evenement op het Nederlands Filmfestival, over Nederlandse popmuziek in de Nederlandse film, met als doel beide werelden beter met elkaar in contact te laten komen. We verbaasden ons er toen over dat een film als Van God Los helemaal geen titelsong had. Stel bijvoorbeeld dat je een titelsong had laten maken door Anouk. Zou dat niet heel goed kunnen werken voor zowel de artiest als de film? Sinds 2003 kwamen er gelukkig steeds meer geslaagde voorbeelden van samenwerking tussen muziek en film in Nederland en we lieten er op de volgende edities van Pop@Film velen van aan bod komen. Met het verdwijnen van Muziekcentrum Nederland in 2012, verdween ook Pop@Film. Toch blijft het het Nederlands Filmfestival een mooie aanleiding voor een update. Vandaar nu deze online versie van Pop@Film.

Wolf, muziek: Sjaak & Appa

Voor Wolf, na Rabat de tweede volwaardige film van Jim Taihuttu, werd gekozen voor een heel bijzondere aanpak. Productiemaatschappij Habbekrats werkte samen met het TopNotch-label in een ongebruikelijke, maar effectieve opzet. Wolf is een film over een groep Marokkaanse jongeren die steeds gewelddadiger wordt. De film speelt zich af in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Tijdens de opnames verbleef de regisseur met hoofdrolspeler Marwan Kenzari in een flat in die wijk. Direct na de opnames sloten de rappers Sjaak en Appa zich een week lang op in die flat om in dezelfde sfeer de muziek te maken voor deze film. Farid Benmbarek, A&R Manager van TopNotch, was er de hele week bij.

Hij vertelt dat de inspiratie wederzijds was. "Jim Taihuttu heeft zijn idee voor de film zelfs mede gebaseerd op de muziek van Appa & Sjaak, net name de nummers Ik Heb Schijt en Schuiven Aan De Kant. Dat laatste nummer is geschreven vanuit het perspectief van iemand die leeft in de marge van de samenleving. Over iemand die zijn school niet heeft afgemaakt, geen werk heeft en geen structuur in zijn leven. De enige post die hij ontvangt zijn openstaande rekeningen en boetes. De film gaat over hetzelfde type gasten. De hoofdpersoon heeft er al vrede mee dat hij kapot gaat. Hij probeert alleen nog zo goed mogelijk voor zijn familie te zorgen. Zulke jongens heb je in Nederland de laatste tijd steeds meer. Ze ontsporen, voelen zich afgesloten van de samenleving en nemen hun toevlucht tot extreem geweld. Ze gaan met machinegeweren zwaaien in de Staatsliedenbuurt of ze plegen gewapende overvallen. Je leest het steeds vaker op de nieuwspagina's. Niet alleen in Amerika, ook in Nederland. Ik loop nu wel heel sterk met de vraag rond of we met deze film die jongens niet juist inspireren. Zien ze het wel als een waarschuwing?"
 
TopNotch heeft in korte tijd een indrukwekkende staat van dienst opgebouwd waar het gaat om met verzorgen van muziek voor Nederlandse films. In Hollywoord heb je mensen die music director zijn van beroep. Zij houden zich fulltime bezig met het bedenken van muziek voor films. In Nederland bestaat dat beroep niet, daarvoor is de filmindustrie te klein, maar wat TopNotch doet komt aardig in de buurt. Zo verzorgden ze ook de muziek voor Rabat, Alles Is Familie en Alleen Maar Nette Mensen. Volgende maand verschijnt de filmversie van Feuten, ook al met muziek uit de TopNotch-stal, met een titelsong van Ronnie Flex. Farid Benmbarek: "Nederlandse hiphop wordt steeds interessanter om te koppelen aan mainstream films. Dat kon je je tien jaar geleden niet voorstellen. Volgens mij is het begonnen met het Schnitzelparadijs met The Party Squad in 2005. We willen het graag vaker doen. Het is een diversificatie voor ons bedrijf. Er komt heel veel op ons af. TopNotch is succesvol en producenten weten ons te vinden. Er is niet altijd een match, we vinden de films soms niet goed genoeg, maar Wolf is een perfect huwelijk. We gaan way back met al die mensen."
 

Daglicht, muziek: Moke

Daglicht is de succesvolle verfilming van de gelijknamige thriller waarmee schrijfster Marion Pauw in 2009 de Gouden Strop won. De film trok al 250.000 bezoekers in de bioscoop. Aan het slot van de film hoor je de song Opening Up van Moke. Lucas van Slegtenhorst werkt als music publisher en adviseur van de muziekindustrie. Cloud Nine, het platenlabel van Moke, is een klant van hem. Hij vertelt hoe Moke in deze film terechtkwam.

Opening Up werd niet speciaal voor Daglicht geschreven. Het is een zogenaamde sync, een bestaande song die wordt gekocht om in een film te mogen gebruiken. Lucas van Slegtenhorst: "Eyeworks, de producent van Daglicht, vroeg aan mij of er nog interessante singles aan kwamen. Wij hebben toen Moke voorgedragen en dat bleek heel goed te werken. De song en de uitstraling van de band pasten goed bij de film. Het heeft veel publiciteit in de pers opgeleverd en gaf voor de pluggers een goed verhaal bij de single, al moet ik toegeven dat het niet zo'n grote hit is geworden als gehoopt."

"Toch heeft het ons aardig wat gebracht. Mede dankzij de relatie met de film mocht de band bij Evers langskomen om de single te primeuren op 538 en er zijn veel mensen naar de film geweest, zo'n 250.000 en die hebben allemaal dit nummer gehoord. Je moet ook kijken naar de lange termijn, Deze film zal vast meerdere keren op tv gaan komen."

"Voor het geld hoeven we het niet te doen. We hebben er een kleine vergoeding voor gehad en de band ontvangt natuurlijk nog wat Buma als de film op tv komt. Als je serieus geld wilt verdienen met muziek in Nederlandse films moet je in grote Amerikaanse producties zitten, liefst in de trailer. We doen het hier vooral voor de publiciteit en om de belangen van artiest en film te versterken. Je benut elkaars kanalen, elkaars netwerk."

"We richten ons vooral op singles. Die sturen we altijd rond naar een beperkt netwerk van regisseurs en editors, ook van tv-programma's. Meestal hoor je niets terug, soms wel en dan moet er doorgaans snel gehandeld worden, want muziek wordt vaak pas uitgekozen in het zicht van de deadline."

"Je merkt wel dat Nederlandse filmmakers graag met Nederlandse artiesten werken. Dat is doorgaans geodkoper en je hebt een grotere kans om extra publiciteit te genereren."

&Me, muziek o.a. Anneke van Giersbergen

&Me is een internationale film over een driehoeksverhouding in het hart van de Europese Unie. De hoofdrolspelers zijn allemaal werknemers van de Europese Commissie in Brussel. Regisseur is Norbert ter Hall, bekend van de serie A'dam - E.V.A. Voor de muziek koos hij een ongebruikelijke invalshoek: covers van bekende nummers, gezongen door artiesten van nu. Zo zingt de Noorse Ane Brun haar versie van Stop van Sam Brown en vertolkt M Ward Let's Dance van David Bowie. Anneke van Giersbergen zingt aan het slot van de film de titelsong Please Baby Don't Fall In Love With Me van John Legend en Sergio Mendes.

Anneke van Giersbergen: "Norbert vroeg me heel specifiek om dat lied te zingen. De tekst past ook perfect bij het verhaal. In A'dam - E.V.A. werkte hij ook al met zo'n formule van bekende nummers, gezongen door Nederlandse artiesten die er hun eigen draai aan geven, daar heb ik ook aan meegewerkt. We hebben bij &Me wel in overleg gekeken naar hoe ik het zou uitvoeren. Het is een heel eigen versie met akoestische gitaar en een trompetsolo. Zo'n filmsong brengt voor mij ook extra publiciteit. We hebben voor de titelsong van &Me een videoclip gemaakt en ik ben er ook mee bij Giel in de studio geweest."

"Ik vind het super om voor film te werken. Het is een heel andere tak van sport omdat je echt gericht naar die film toe moet werken. Je hebt minder vrijheid, maar dat is gek genoeg ook tof. Je wordt hierdoor juist creatief uitgedaagd. Het lijkt mij te gek om een keer een hele filmscore te maken."

De Ontmaagding Van Eva Van End, muziek: Awkward I

De Ontmaagding Van Eva Van End is het speelfilmdebuut van regisseur Michiel ten Horn en scenarist Anne Barnhoorn. De film gaat over een Nederlands gezin dat ontregeld raakt door de komst van een Duitse uitwisselingsstudent. Djurre de Haan (Awkward I) leverde niet alleen vier songs voor de film, hij verzorgde zelfs de volledige filmscore. Hoe kwam die opdracht bij hem terecht? "Ik wil dit al lang heel graag eens doen. Michiel ten Horn had bij mijn label Excelsior een stapel cd's meegekregen en hij had zelf al vier songs van mijn cd onder de film gezet. Toen heb ik aangeboden om ook de rest van de muziek te componeren."

"Schrijven voor film heeft voor mij bijzondere dimensies. Je bent dienstbaar aan de film, maar je schrijft wel in dienst van de schoonheid. Je verkoopt geen inlegkruisjes, zoals bij commercials. Deadline en functie liggen vooraf al vast. Dat is heel anders dan wanneer je in alle vrijheid een liedje schrijft. Als je voor een film schrijft ben je ook niet alleen je eigen criticus. Er luistert een heel team van mensen mee en die hebben allemaal wat in te brengen."

"Toch is het me heel goed bevallen en ik wil het graag vaker doen. Op het Nederlands Filmfestival draaien nu trouwens al drie films waar ik de muziek voor heb geschreven. Naast De Ontmaagding Van Eva Van End zijn dat Cowboys Janken Ook, een afstudeerfilm van de Filmacademie waar ik de filmsong voor heb geschreven, en de korte film Vingers, ook van Michiel ten Horn."

"Het maken van mijn eigen albums vind ik nog steeds het belangrijkst. In een ideale wereld maak ik eens in de twee jaar een album en ieder jaar een filmsoundtrack. Zo kan ik het de komende twintig jaar wel volhouden."

De Nieuwe Wereld, muziek: Minco Eggersman

Minco Eggersman won in 2004 de eerste 3voor12 Award met zijn band At The Close Of Everyday. Filmmuziek is een specialisme van hem geworden. Hij is er de helft van zijn tijd mee bezig. Minco maakte de volledige filmscore voor de telefilm De Nieuwe Wereld.

Minco Eggersman: "Ik wil dit al heel lang, echt sinds ik muziek maak. Voor Jaap van Heusden, de regisseur van De Nieuwe Wereld, ben ik al enkele jaren een soort vaste muzikale partner. Hij hoorde een cd van me en op basis daarvan heeft hij mij gevraagd. De klik is zeker wederzijds. De eerste film waar ik de muziek bij leverde was Ooit, een film over een vrouw die met haar gehandicapte zoon in Amsterdam-Noord woont. Dat soort klein drama, daar passen mijn liedjes goed bij. De Nieuwe Wereld is ook zo'n film, over een vrouw die werkt als schoonmaakster in het asielzoekerscentrum op Schiphol."

"Ik schrijf songs voor films en ik maak ook de instrumentale muziekscore. Een enkele keer combineer ik het met het uitzoeken van werk van anderen voor de film, zoals de muziek van Woven Hand, die je hoort in de film Win Win, ook van Jaap van Heusden. Die film is echt de wereld rond gegaan, won zelfs een Gouden Beer in Berlijn. Dat levert mij ook extra aandacht en extra inkomsten op. Zo is die film in heel Europa vertoond via Arte."

"Via die films is mijn muziek onder de aandacht gekomen bij tv-makers. Tegenwoordig kun je  mijn muziek bijna iedere week wel ergens horen, vooral in tv-programma's als Zembla, Memories en Ik Vertrek. Filmmuziek is voor mij net zo belangrijk geworden als zelf albums maken. Maar mijn eerstvolgende project wordt een nieuw album van At The Close Of Everyday."

De hierboven genoemde films zijn de komende dagen nog te zien op het Nederlands Filmfestival.

Wolf

Za 28 sep, 12 uur, Rembrandt 3
Za 28 sep, 22 uur, Rembrandt 1
Zo 29 sep, 20.30 uur, City 1

Daglicht

Zo 29 sep, 19.45 uur, Rembrandt 3
Di 1 okt, 22.00 uur, Rembrandt 1

&Me

Zo 29 sep, 17.30 uur, Louis Hartlooper Complex 2
Ma 30 sep, 13.30 uur, City 1

De Ontmaagding Van Eva Van End

Zo 29 sep, 22.00 uur, Rembrandt 1
Do 3 okt, 15.00 uur, City 3

Do 3 okt draait De Ontmaagding Van Eva Van End om 20.30 uur in een pop up bioscoop in Hoog Catharijne. Gratis toegang!

De Nieuwe Wereld

Zo 29 sep, 14.00 uur, Rembrandt 2
Ma 30 sep, 22.00 uur, Rembrandt 1
Wo 2 okt, 19.45 uur, Louis Hartlooper Complex 3