The Knife, Lowlands Grolsch, zondag 18 augustus 2013

De act van The Knife kun je met een gerust hart de meest spraakmakende van het jaar noemen in de popmuziek. Hier is een alom de hemel in geprezen, cutting-edge dance/pop-duo dat op voorhand overal in West-Europa zalen van het formaat Paradiso uitverkoopt. Avantgarde, ja, maar obscuur, allesbehalve. En deze groep, zus- en broerduo Karin en Olof Dreijer, besluit om het eens even heel anders te doen. Zowel The Knife (2006) als Karins zijproject Fever Ray (2009) speelden eerder al eens op Lowlands en dat waren prachtig uitgelichte, mysterieuze, zorgvuldig gecostumeerde performances. Maar ook conventioneel in de zin dat er muzikanten op het podium liedjes stonden te spelen. Je weet wel, zoals elke andere band dat in principe doet. Dat idee zet The Knife met zijn Shaking the Habitual-tournee, vernoemd naar het eerder dit jaar verschenen album, overboord. Er worden nog steeds een voor een liedjes opgevoerd, maar tijdens het derde nummer gaan ineens alle handen op het podium in de lucht en speelt de muziek gewoon door. Wat volgt is een curieuze, maar op een rare manier ook aanstekelijke, conceptuele dans- en playbackshow die er vooral op uit lijkt te zijn om rockistische verwachtingspatronen te doorbreken en een mensvriendelijk (m/v), gezellig egalitair en ideologisch verantwoord blokje vermaak neer te zetten waar je na afloop nog even fijn over kunt doorfilosoferen.

Bij het vierde nummer van de show, 'Without You My Life Would Be Boring', gaan alle instrumenten aan de kant. Wie nog dacht een 'normaal' optreden te gaan zien (niet veel waarschijnlijk, The Knife is sinds mei op tournee en de meeste geïnteresseerden zullen wel gehoord of gelezen hebben over het pantomime), weet nu dat de regels niet meer gelden. De Dreijers en zes dansers (m/v, uiteraard) springen het hele nummer in blauwe overalls over het podium. Niemand zingt of speelt iets live, of doet zelfs alsof nog. En laten we wel zijn: who cares. Alsof het zo boeiend is om een gast achter wat elektronische apparatuur iets te zien doen…

…en dat was dan ook niet mijn probleem toen ik The Knife in mei met deze show in Paradiso zag. Wat ik toen wel degelijk een aanfluiting vond. Natuurlijk had ik Karin Dreijer graag live horen zingen, ze is één van mijn favoriete artiesten. Als die komt optreden wil je graag horen waar ze goed in is. Je wilt vooral iets goeds, iets moois, iets uitzonderlijks zien en horen. Maar de show van The Knife was knullig, met de 'band' in lelijke pakjes en suffe danspasjes. Ik vond het idee van een anti-concert (tijdens een nummer bleef het podium leeg, tijdens een ander stond iedereen op het podium doodstil) eerder niet ver genoeg ging. Maak me dan echt kwaad, kom niet met zo'n semi-intellectuele, halfgare kunstacademiestudentenperformance. Ik was klaar om The Knife op Lowlands eens lekker af te fakkelen. Maar dit was niet dezelfde show als drie-en-een-halve maand geleden. Het ontbreken van de WTF-factor speelde vast ook een rol, maar: de kleding zag er oké uit, de choreografie was veel beter geoefend, en ik zou zweren dat ik Karin diverse nummers (zeker niet allemaal) echt live heb horen zingen, om te beginnen tijdens 'A Tooth for an Eye'.

Ruim voordat de show begint wordt het toegestroomde volk vakkundig, spiritueel en ideologisch klaar gemaakt door een langharige, bebaarde, fel opgemaakte, in rode panty's en een gouden glitterbroekje gestoken aerobics-instructeur. Leg je arm om de persoon naast je! Zeg: I see you! I hear you! Nu hand in hand! In de lucht! Allemaal!

Ja, er lopen wat mensen weg, maar misschien willen die wel naar Dizzee Rascal of Nick Cave. Ik had niet de indruk dat er uit protest met de voeten gestemd werd. In tegendeel, we doen lekker mee met zijn allen. Niemand heeft zich een moment verveeld. Waar het Zweedse collectief een paar maanden geleden inderdaad gedurende 'Full of Fire' stokstijf stil bleef staan (je kunt wel bedenken wat de reden voor zoiets zou kunnen zijn, maar gemakzuchtig is het ook), begon er nu halvewege de track wel een choreografie. En op het laatst konden we met zijn allen lekker mee-raven op oude kraker 'Silent Shout'.

Ja, The Knife. Ik ben toch om. Jullie hebben toch wel iets te pakken. Het is gek en raar, en inmiddels ook best goed. Ik weet niet hoe lang zoiets leuk blijft, maar blijf oefenen. De show is wel erg lief en gezellig zo. Van mij hadden de gender- en geopolitieke thema's op Shaking the Habitual wel wat scherper en confronterender voor het voetlicht mogen worden gebracht, maar als jullie dat hadden gedaan, was ik misschien een stuk minder verrast geweest. Dat is iets voor een andere keer, de grenzen zijn aardig opgerekt maar het kan nog veel gekker. Knife-fans zijn inmiddels aardig opgewarmd.