3voor12award: de werkplekken van Fresku

"Ik kan wel focussen op zo'n klotecarrière, maar moest me gewoon richten op mijn échte leven"

Timo Pisart ,

Waar en hoe werden deze albums gecreëerd? Hoe droeg de werkplek van de artiesten bij aan de excellente platen die er nu liggen? Donderdag 20 september wordt de 3voor12award uitgereikt, in aanloop naar de uitreiking gaat 3voor12 langs bij de locaties waar de genomineerde albums zijn ontstaan. Vandaag: de werkplekken van Fresku.

Bijna was Maskerade, het album dat wij eerder al een bitterzoet meesterwerk noemden, er niet geweest. Fresku - geboren en getogen als Roy Reymound - had weliswaar een handvol tracks gemaakt na het uitbrengen van een zelfgetitelde debuutalbum, maar dat was puur voor de "hobby". "Ik wilde geen plaat meer uitbrengen", vertelt Fresku nu, thuis aan de keukentafel in Eindhoven. Daar werd het grootste gedeelte van Maskerade geschreven. "Ik had het rondje al gedraaid en overal gestaan, om erachter te komen dat het financieel niet veel oplevert. Dat beetje dat het kan opleveren werd ook nog eens door het management ingenomen. Bovendien had ik de problemen die ik had voor mijn doorbraak nóg steeds, en het werd alleen maar erger. Ik had er ook nog een kleine bij. Daarom dacht ik: 'Ik kan wel focussen op zo'n klotecarrière beginnen, een soort jongensdroom, maar ik moet me gewoon richten op mijn échte leven.'"

Wist hij veel dat precies deze gedachtes uiteindelijk een sleutelrol zouden vervullen op Maskerade, de plaat die er tóch kwam. Maar dat was pas veel later. Het echte leven waar Fresku het nu over heeft, dat waren zijn manager - die hem oplichtte voor te veel geld om op te noemen - en de moeder van zijn kind - met wie hij de relatie verbrak omdat het gewoonweg niet meer ging. Vervolgens belandde Fresku in een diep dal. Hij kwam niet meer buiten, mocht zijn kleine dochtertje Alisha niet meer zien en schreef amper muziek. "Ik deed helemaal niks, ik woonde in een grot, nam mijn telefoon niet op en leefde in een spiraal van slachtofferschap."

Wedergeboorte in Barcelona

Zo kan het niet langer, besloten Lieke - toen zijn vriendin, sinds de releaseparty van Maskerade zijn verloofde - en enkele vrienden van Fresku. "Ze hebben vanuit het niets een reis naar Barcelona geboekt. Ik ben een boer, ik kom nergens, dus deze reis was alsof ik opnieuw geboren werd. Dat was heerlijk, man." Daar besloot Fresku dat Maskerade er moest komen. "Ik kwam terug met zoveel positieve energie en dacht: 'Fuck, ik kan wel balen, maar mijn verhaal ligt er gewoon. Ik moet gewoon gaan.' De helft van de tracks had ik al, die had ik 'per ongeluk' gemaakt. Na Barca heb ik in vier maanden tijd de rest geschreven."

Teksten als therapeuten

Dat schrijven deed Fresku overal. Soms ontstond het in de trein, soms terwijl hij onderweg was met een koptelefoon op, maar de meeste teksten van Maskerade schreef Fresku 's nachts thuis, in Eindhoven, aan de tafel waar hij nu ook zit. Met pen en papier schreef hij de ruwe eerste ideeën op, vervolgens zijn laptop erbij om te structureren. Weer een zinnetje schrijven, dan weer ijsberen door de kamer, even op de bank ploffen om domme tv te kijken, een kop koffie zetten en verder schrijven. "Zo iemand als Kempi kan tien tracks op een dag maken", aldus Fresku, "omdat hij puur vanuit zijn instinct on the spot schrijft. Je hoort dan echt een deel van hem, en de flow waar hij in zit. Ik daarentegen moet veel meer over dingen nadenken. Dat heeft zijn charmes, maar ook weer niet. Kempi kan één zijn met de muziek, ik lig wel heel vaak óp de muziek."

Meer komische tracks als Hedde Druksop, Op de Hoogte en Lintworm schreef Fresku wanneer er vrienden bij waren - "dan heb ik toch het gevoel dat ik ze moet vermaken". De meest persoonlijke teksten ontstonden in bed, waar Fresku in het donker op zijn mobieltje ruwe ideeën opschreef, én influisterde. Zachtjes, met de koptelefoon op. "Dat waren echt mijn momenten van reflectie." Juist door het schrijven van die teksten verwerkte hij zijn problemen, als ware het een therapeutisch proces. "Een psycholoog of psychiater stelt altijd twee vragen: 'Waarom denk je dat?' en "Hoe voel je je daarbij?', dat zijn precies de twee vragen die ik mezelf stelde tijdens het schrijven. Met mijn ex Chantal heb ik echt in een dip gezeten, er is maar één manier om dat te verwerken en dat is door ermee bezig te zijn. Je bent nooit intensiever met iets bezig dan wanneer je het opschrijft, er een product van wil maken: een afgerond geheel." Dat resulteerde bijvoorbeeld in Liefdesliedje. "Daarin zeg ik: 'Je houdt van mij, meer dan van jezelf, houdt van mij veel van mij meer dan ikke van mezelf. En vice-versa maar ik moet van mezelf leren houden.' Terwijl ik dat opschreef ontdekte ik: wow, dít was onze relatie."

Het slijpen van ruwe diamanten

Wanneer hij midden in de nacht zo'n tekst afrondde, liep hij gerust onmiddellijk naar de studio bij hem om de hoek om de track direct in te zingen. Eerder op 3voor12 werd de studio een "inspiratieloos hok" genoemd, "en dat is het ook, maar dat maakt toch niet uit? Inspiratie zit toch hier, in je hoofd?"

Was de tekst ingezongen, dan begon het "echte werk" pas: het slijpen van de ruwe diamant tot een uiteindelijke track. "De ramen van de studio had ik dichtgespijkerd. Die planken gebruikten we vervolgens als prikbord. Alle concepten voor tracks, teksten en de gekrabbelde tekeningen die erbij hoorden, prikten we erop. Constant keek ik ernaar om lijnen te trekken. Ik wilde het uitdenken zoals de albums waar ik fan van ben. Uiteindelijk staarde ik er vier maanden naar, ook om te kijken wat er mist. Dan ga je in sferen denken. 'Oké, hoe komt hier balans in?' 'Hoe wordt het een beter geheel?'. Waar mijn eerste album niet veel meer was dan een verzameling tracks, is Maskerade een afgerond geheel. Daarom voelt dit als mijn echte debuutalbum. Ik ben nog steeds een hobbyist... maar het voelt als zoveel meer dan dat."