De beeldvorming rond Buma/Stemra is belachelijk. Het is de taak van de organisatie om op te komen voor de rechten van auteurs en dus een downloadverbod te steunen. Dat vindt Hein van der Ree, algemeen directeur van collectief beheersorganisatie Buma/Stemra. Met dat downloadverbod moeten vooral tussenpersonen aangepakt worden, maar ook individuen die grootscheeps illegaal downloaden. Van der Ree blikt tevreden terug op zijn eerste Algemene Ledenvergadering. "Buma/Stemra moet een open organisatie zijn."

Buma/Stemra, de grootste Collectieve Beheersorganisatie (CBO) van Nederland, was de afgelopen maanden veelvuldig in het nieuws. De kritiek was niet mals, leidde meer dan eens tot kamervragen en het onbegrip tussen directie en bestuur enerzijds en de achterban leek alleen maar toe te nemen. Dat resulteerde in een op voorhand geruchtmakende Algemene Ledenvergadering.

Wat zijn voor u de meest positieve punten uit de vergadering?
"De moties waren verstandig: de weg naar vernieuwing en een onafhankelijke bestuursvoorzitter is nu open, als de leden dat willen. We zijn veel transparanter aan het worden. We hebben de bezoldiging en nevenfuncties van de bestuursleden en de directie gepubliceerd, we staan open voor discussies, vragen en kritiek van de leden. Ook is duidelijk geworden dat de leden erg hechten aan het collectieve belang. Een van de statutenwijzigingen – FlexGo is afgewezen, een voorstel voor het zelf mogen beheren van eigen en online rechten.”

Veel auteurs vinden FlexGo, Flexibel rechtenbeheer online, juist heel belangrijk. Toont dat niet het probleem van een brede collectief beheersorganisatie: dat er verschillende groepen onder de paraplu vallen, waardoor het lastig is het belang van losse groepen te vertegenwoordigen?
"Dat is niet het probleem, dat is juist de kracht van één collectieve beheersorganisatie! Twee jaar geleden is FlexGo ingezet, omdat een deel van de leden die flexibiliteit ingebouwd wil zien. Daar is begrip voor. Dat is uitgewerkt in dit model, dat komt weer terug bij de leden en dan moet er worden gestemd. Dat is een heel democratisch proces."

U sprak bij de vergadering van een 'belachelijke beeldvorming' over Buma/Stemra en deed een oproep om de rijen gesloten te houden. Wat is er zo belachelijk aan?
"Buma/Stemra is totaal onherkenbaar in alles wat ik heb gelezen. Ik heb in het verleden zelf ook wel eens kritiek gehad, maar nooit getwijfeld aan de integriteit en aan het belang voor het auteursrecht en de maatschappij. Hier wordt elke dag hard gewerkt om geld uit te keren aan de leden. Er wordt net gedaan of hier heel veel geld naar binnen wordt geharkt en dat het er niet meer uit komt. Dat is volstrekte onzin. Ik heb middels een presentatie op de vergadering duidelijk laten zien om hoeveel geld het gaat en waar het naartoe gaat. Ik heb tegen de leden gezegd: ‘Ik kan me voorstellen dat er verschillen van mening zijn onder de groeperingen in de achterban, maar het gezamenlijk belang is vele malen groter dan wat ons zou kunnen verdelen.’ Als we proberen aan politici uit te leggen dat we wetgeving voor het auteursrecht nodig hebben, helpt dit natuurlijk niet."

Is het in het kader van de beeldvorming niet beter om - zoals Erwin Angad-Gaur van Ntb suggereerde - je niet te mengen in gevoelige discussies, zoals het downloadverbod?
"Buma/Stemra is de bekendste collectieve beheersorganisatie met 20.000 leden, dus het móet zich uitspreken over dat soort belangrijke zaken. Het zou volstrekt vreemd zijn als we dat niet zouden doen. We komen op voor de belangen van de auteurs. Ik vind het juist heel belangrijk dat er meningen worden gevormd en dat die worden besproken met gebruikers en de politiek."

Dit jaar zijn voor het eerst de salarissen van de directie naar buiten gebracht. Die blijken boven de Balkenende-norm te liggen. U heeft daarover op de vergadering gezegd dat het marktconform was? Bedoelt u dan marktconform naar de normen van het zakenleven, binnen Nederland of binnen Europa?
"Dat heeft bestuursvoorzitter Konrad Boehmer gezegd. Dat zijn vragen voor Konrad."

Veel mensen vinden het opmerkelijk dat uitgever Tony Berk, al jaren in het bestuur en momenteel zeer succesvol bij Talpa met The Voice Of Holland, niet herkozen is. Dan denk je toch terug aan zijn speech op het Harpengala. Vond u het verstandig dat hij zich uitsprak over de media?
"We leven in een vrije maatschappij. Mensen uiten zich zoals ze doen. Ik heb al wat gezegd over de beeldvorming in de media en ik denk dat hij eigenlijk min of meer hetzelfde heeft gezegd."

Van de twintigduizend leden waren er ongeveer tweehonderd op de algemene ledenvergadering, ongeveer één procent. Als dan ook nog veel jongere leden niet komen en de zaal voor een groot deel met grijze mannen gevuld is, kun je dan wel van een goede vertegenwoordiging spreken?
“Er waren succesvolle auteurs, maar ook beginnende auteurs, multimedia-componisten, mensen van de GeNeCo (klassieke componisten) en mensen van de PALM (moderne componisten). Ik denk dat het best een goede afspiegeling van de achterban was, maar ik adviseer iedereen om te komen."

Er kan nu een onafhankelijke voorzitter worden benoemd, wat iemand typeerde als 'kleine revolutie'. Wanneer zou het daadwerkelijk zover kunnen zijn?
"Dat hangt af van het bestuur en de leden. Deze statutenwijziging is in elk geval aangenomen. Daarnaast is een motie aangenomen voor bestuurlijke vernieuwing, daar gaat het bestuur zich over buigen. De eerste mogelijkheid om erover te praten is de volgende bestuursvergadering op 6 juli. Een onafhankelijke voorzitter is niet ongebruikelijk, SENA heeft er al een. Het is goed dat de mogelijkheid is gecreëerd. Vervolgens is het aan het bestuur om uit te voeren als zij dat wensen. Voor een vereniging als Buma is het heel belangrijk dat je een goed bestuur hebt en een goede voorzitter. Dat kan een onafhankelijke zijn, maar ook een betrokken auteur die bekend is met het muziekveld en weet wat er speelt."

U pleit voor handhaving van een downloadverbod jegens tussenpersonen, maar sluit ook niet uit dat individuele gebruikers die veel downloaden aangepakt worden?
"Gewone consumenten kunnen gerust zijn, maar ‘mega-gebruikers’ krijgen geen vrijbrief. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die dat niet sympathiek vinden, maar wij zijn er om de rechten van auteurs te beschermen en die vinden het redelijk dat ze betaald krijgen voor het gebruik van hun materiaal op het internet. Als iemand willens en wetens 24 uur per dag een pijplijn vult met muziek en films, dan vind ik dat ze daar op aangesproken moeten kunnen worden.”

"De focus moet liggen op tussenpersonen. Die verdienen al het geld. Ze zijn het digitale equivalent van de vrachtwagens met dvd’s die vroeger uit Oost-Europa kwamen voor de marktverkoop hier. Inmiddels zijn er in Nederland een stuk of dertig legale online mogelijkheden, maar je kunt niet concurreren met iets dat niks kost. In landen als Italie en Denemarken is het als consument niet mogelijk om bij The Pirate Bay te komen. In Nederland mag het wel, want als je mag downloaden uit illegale bron, dan mag je het ook aanbieden, organiseren en faciliteren.”

Hoe moet dat aanpakken van individuele gebruikers gebeuren? U heeft het in uw presentatie over 'graduate response' in Frankrijk. Three strikes out?
"Inderdaad, de geleidelijke aanpak. Je krijgt in Frankrijk eerst een waarschuwing, van het Hadopi-agentschap: 'je bent aan het downloaden uit een illegale bron en daar moet je mee ophouden'. Ga je daar gewoon mee door dan krijg je na een maand nog een e-mail, dat je er nu echt mee op moet houden. Doe je dat niet, dan loop je het risico dat je voor een bepaalde periode wordt afgesloten van het internet. Als je dan nog doorgaat is het 'three-strikes'."

Hoe zit het met privacy van gebruikers?
"Voor het blokkeren van sites als de Pirate Bay, zoals ze in Denemarken doen, is geen Deep Packet Inspection nodig. Dan kom je gewoon niet op die site."

Maar in het geval van Hadopi zul je toch mensen moeten controleren?
"Ja, maar Hadopi is dan ook een door de overheid opgericht agentschap. De eigenaar van de rechten heeft geen gegevens van de downloader, hij weet alleen dat er illegaal wordt gedownload. Hadopi heeft die gegevens wel en schrijft die persoon aan. Op die manier proberen ze in Frankrijk de privacy te beschermen. Hadopi heeft daarvoor een instituut in Parijs ingericht, waar geloof ik al honderd mensen werken. Er gaan tienduizenden e-mails de deur uit met waarschuwingen. We zullen zien of dat werkt."

Zangeres Janne Schra vindt dat Buma/Stemra eerst een campagne moet starten om legaal downloaden te promoten in plaats van te zeuren over illegaal downloaden.
"Ik ben het daar mee eens. Tegelijk met de wetgeving willen we een campagne beginnen om de legale alternatieven te promoten. We moeten als industrie investeren in het verleiden van de consument naar de legale markt. Dat stukje over 'zeuren' vind ik niet terecht, want de waardevernietiging voor auteurs is gigantisch. Dat kun je geen zeuren noemen, dat is een feit. Het auteursrecht zou met de hele digitale revolutie meegegroeid moeten zijn in waarde."

De laatste weken kondigden Apple, Google en Amazon nieuwe streaming diensten aan, waarvoor de laatste twee geen licenties sloten met major labels. Is dat geen veeg teken?
“Dat wordt een interessante discussie. We zullen zien hoe zich dat ontwikkelt, want de rechten van de makers moeten beschermd worden. Ik ben ervan overtuigd dat daar nu gesprekken over plaatsvinden in Amerika."

U bent ervan overtuigd dat het auteursrecht kan meegroeien met de opkomst van streaming muziek-modellen?
"Zo zou het moeten zijn. Aan de groei van Spotify en iTunes zie je dat mensen er wel voor willen betalen. Uit onderzoek is gebleken dat de belangrijkste motivatie om te blijven downloaden bij Limewire en Pirate Bay is dat het simpelweg gratis is. Die mogelijkheid moet je dus afsluiter, en die gebruikers moeten ook naar de legaliteit. Voor 10 euro hoge kwaliteit streamen en opslaan op je iPad, dat is toch geen geld?"