De beste Nederlandse videoclips volgens 3voor12

Een overzicht op het Nederlands Filmfestival 2012

Willen van Zeeland/Stephan van Peursem ,

Mr. Luisterpaal Stephan van Peursem en eindredacteur Willem van Zeeland toonden donderdagavond 27 september op het Nederlands Filmfestival de beste Nederlandse videoclips volgens 3voor12. Het werd een Beavis and Butthead-avond met veel halve nummers en veel gepraat door de muziek heen. Daarom hier, zoals beloofd, de clips in hun geheel in een verzameling video embeds met onderschrift.

We beginnen met twee historische clips uit de jaren '80. Allereerst natuurlijk Anton Corbijn, de Nederlandse fotograaf, die vervolgens clipmaker werd en uiteindelijk ook filmregisseur. Dit is een van zijn eerste clips, uit 1984, en het werd toen als heel bijzonder ervaren dat een Nederlandse regisseur een video maakte voor zo'n grote Engelse band. Het bleek uiteindelijk nog maar het begin te zijn. In de jaren 90 volgden video's voor onder andere U2, Depeche Mode, Nirvana, Nick Cave en Henry Rollins. Absoluut hoogtepunt van Corbijn is natuurlijk de film Control, over Joy Division, die eruit ziet als een langgerekte, bewegende Anton Corbijn-foto.

Misschien wel de meest iconische clip uit de Nederlandse geschiedenis. In 1984 was dit een nummer 1-hit en was de clip vooral bijzonder omdat de grootste Nederlandse band van die jaren, de Golden Earring, in zee ging met de hotste Nederlandse filmmaker van dat moment, Dick Maas. Die was een jaar eerder doorgebroken met de thriller De Lift. De Earring en Maas hadden al eerder succesvol samengewerkt voor de video van Twilight Zone, een nummer 1-hit in 1982. Zo'n kruisbestuiving tussen pop en film kan dus heel goed uitpakken. Des te opmerkelijker dat dit voorbeeld in de jaren daarna nauwelijks is nagevolgd. Mede om die reden is in 2003 op het Nederlands Filmfestival Pop@Film opgericht, een jaarlijkse middag die werd georganiseerd om samenwerking tussen popartiesten en filmmakers te bevorderen.

Een ijzersterk concept waarbij eigenlijk heel netjes (met hoge kraagjes) in eenzelfde frame damesborsten in T-shirt te zien zijn met daarop teksten en beelden die synchroon lopen met wat je in de track hoort. Klikt simpel en dat is het ook, maar heel erg goed uitgevoerd en bedacht. Wordt in de volksmond ook wel "de tietenclip" genoemd, maar is meer dan dat. Eén van de eerste clips die aantoonde dat een goed idee belangrijker is dan een groot budget. Clipmaker Sander Lanen heeft na deze video nog vele ander clips gemaakt voor o.a. Le Le en Rimer London. Bastian alias Bas Bron alias De Neger Des Heils brak later door als producer en beatmaker bij De Jeugd van Tegenwoordig.

Dit was de eerste Nederlandse video die heel erg hard ging op YouTube. Prachtig gestileerd met heel originele animaties en met bijzondere opnames van de stad Utrecht, waarin een paar van de meest onooglijke plekken van het Utrechtse centrum er ineens uitzien als The Bronx. Mooi ook hoe muziek en beeld een paar keer totaal van sfeer veranderen. En herkennen we daar Colin Benders alias Kyteman en Olivier Tuinier (Het Zakmes) in het breakdance groepje?

Een clip die al viral ging tijdens het maakproces. Fans werd gevraagd een foto van zichzelf te maken in een bepaalde pose en deze te uploaden naar de C-mon & Kypski-website. Onder het motto One Frame Of Fame ontstond zo een razendsnelle serie beelden waardoor vele fans van de groep een plekje kregen in de clip, hoewel het vrijwel ondoenlijk is hier individuen te herkennen. Duidelijk voorbeeld ook van een videoclip die gefinancierd is door het in 2006 opgerichte Tax Videoclipfonds dat ervoor heeft gezorgd dat zowel de budgetten als het ambitieniveau van de Nederlandse clip hoger werden.

Deze video is live in één take geschoten tijdens de feestelijke opening van een tentoonstelling over videoclips in het Stedelijk Museum in Den Bosch. Helemaal aan het einde zie je dat er publiek bij aanwezig is. En let ook even op de tijdbalk onderin beeld. Het concept hebben ze later verkocht aan Fiat en zij hebben het weer gebruikt in een commercial voor de nieuwe Fiat Punto.

Met de veren van de hanen uit dit hanengevecht werd ook de albumcover van Running With The Beast gemaakt. Het is zo'n afgewogen compositie geworden dat het net lijkt op een schilderij van Jackson Pollock. Bijna niet te geloven dat de hanen dit hebben gemaakt. Vast niet goedgekeurd door de Partij voor de Dieren. Werd destijds ook van YouTube verwijderd.

Een clip met een groot gevoel voor esthetiek, design en humor. Makers Lernert Engelberts & Sander Plug weten de slimme kant en de het gevoel voor humor van De Jeugd van Tegenwoordig in een clip te vatten die vol zit met objecten die je zo in een museum zou kunnen plaatsen. Niet voor niets won de clip de Dutch Design Award 2011 voor Best Motion Design. De objecten hebben natuurlijk alemaal een sexuele lading, maar zoals in de beste horrorfilms wordt en meer gesuggereerd dan er getoond wordt. Check ook vooral de site van Lennert en Sander voor veel meer mooie (art)videos.

De jongens van Habbekrats zijn een mooi voorbeeld van clipmakers die zich vervolgens aan een speelfilm waagden. Vorig jaar verscheen van hen Rabat. Nasrdin Dschar nam daarvoor een Gouden Kalf in ontvangst op het Nederlands Filmfestival in Utrecht en de rest is geschiedenis. Deze clip is ook een mooi voorbeeld van hoe je een heel heftig nummer toch toegankelijk kunt maken. Storytelling in een gabberclip, wie had dat gedacht?

Ook de jongens van 100% Halal begonnen als clipmakers en maakten vervolgens een gigantische blockbuster-film met de New Kids. Die personages werden met deze video al neergezet. Je ziet hier ook voor het eerst Gers Pardoel in een gastrol.

Gers Pardoel scoort vervolgens zelf een gigantische hit met Ik Neem Je Mee. Deze video is inmiddels 13 miljoen keer bekeken op YouTube. Het nummer slaat enorm aan bij kinderen en deze animatie is in dat licht een heel slimme zet. Tegelijkertijd is deze clip heel vernuftig gemaakt door drie studenten van de Eindhovense Design Academy.

Ze maakten al eerder een dergelijke clip voor Job Roggeveens eigen band Happy Camper. Dit is een nummer in een totaal andere sfeer, maar toch is de stijl van Job, Joris en Marieke meteen uit duizenden herkenbaar. Ze hebben bijna net zo'n nadrukkelijk handschrift als de Amerikaanse kunstenaar Keith Haring.
 

In de designwereld zie je de afgelopen jaren duidelijk een terugkeer naar ambachtelijkheid en handwerk. Dat zie je ook terug in deze clip. Figuurzagen is zo ongeveer wel de meest uncoole creatieve uiting die je kunt verzinnen en toch maken ze er hier een übercoole clip mee. Dit is ook een goed voorbeeld van een clip die er zonder de financiële steun van het Tax Videoclipfonds waarschijnlijk nooit was gekomen.
 

Normaal gesproken denk je bij figuurzagen niet aan een opzwepende en energieke hiphop clip. HOAX & Nick Liefhebber kregen het toch voor elkaar. Door de basiselementen van het Zwart Licht-album No Juju en het nummer Galtar Riddim samen te smelten komt het dieper liggende thema van het nummer tot leven. Juju is een verzamelnaam voor West-Afrikaanse religies die beelden en amuletten gebruiken met bovennatuurlijke krachten en tevens de titel van het laatste album van Zwart Licht. Galtar and the Golden Lance is een tekenfilm uit de jaren 80 en vanuit een "sample" de basis voor de gelijknamige track van Zwart Licht.

Een videoclip die eigenlijk is ontstaan doordat de Duitse computeranimatie-student Alexander Lehmann het Nederlandse producerstrio via Myspace een berichtje stuurde dat hij een video bij één van hun nummers had gemaakt. Omdat Noisia zo enthousiast was over deze spontaan gemaakte clip besloten ze Alexander te vragen de video voor Exodus te maken. Die fungeerde ook meteen als Alexanders afstudeerproject. De video bestaat compleet uit CGI (Computer Generated Images). Alexander werkte, soms met hulp van Noisia-lid Nik Roos, naast zijn andere projecten waaronder de film District 9, drie jaar aan de clip. De clip was als eerste exclusief te zien op de Playstation 3 via Vidzone en haalde daar een record aantal views (180.000 binnen drie dagen).

Nu komen we bij de wat meer verhalende clips. Fresku zet heel slim zichzelf als personage neer door zijn clips, zijn teksten, zijn interviews en zelfs een heuse Twitter-ruzie met zijn platenbaas Kees de Koning, die later in scène bleek te zijn gezet. Dit is een extreem, gewelddadig en absurdistisch verhaal en toch slaagt hij er tegelijkertijd in zichzelf te presenteren als een lieve jongen, heel knap gedaan. De mysterieuze clipmaker Teemong, niemand weet precies wie hij is, is dan weer een personage op zich. Mensen zien net zo hard uit naar de nieuwe Fresku-video als naar de nieuwe Teemong-video.

Misschien wel meer een mini-speelfilm dan een clip, maar door de sfeer, de rust en de melancholie zeer goed bij het nummer. Daarnaast is het een verhalende clip, maar zijn de beelden sterk genoeg om ook zonder dat je het verhaal volgt overeind te blijven. Niet voor niets won de clip in 2011 de prijs voor Beste Video tijdens het Nederlands Film Festival 2011 (NOFF Music Video Award). De oplettende kijker herkent in één van de rollen onder andere acteur Olivier Tuinier, ooit als kind te zien in Het Zakmes. Mirka en Nina werken samen onder de naam Kimmo Films en maakten ook clips voor Blaudzun en de korte film Manitoba die op het International Film Festival Rotterdam te zien was.

Dit is een clip die eigenlijk helemaal niet kan. Het begint als een mini-documentaire van 6 minuten en dan begint de muziek pas. Toch is hij juist heel goed omdat ze spotten met alle wetten en er nog mee weg komen ook. Het lijkt een trend te worden om clips uit te bouwen tot een soort mini-speelfilms of mini-documentaires. We zagen dit ook al bij Tika, een side project van Marien Dorleijn van Moss.
 

Hij is natuurlijk de koning van de viral videoclip en mag derhalve niet ontbreken in dit overzicht. Als Zanger Rinus een nieuwe videoclip op YouTube zet is hij binnen no time trending topic op Twitter. Zanger Rinus bestaat eigenlijk alleen op YouTube. Iedereen heeft daar wel eens een video van hem gezien, niemand heeft muziek van hem in huis. Let vooral ook even op hoe elegant hij een glas bier vasthoudt. En neem er zelf ook een.