Controverse rond clip van Daryll ‘grootste komkommer van Nederland’

Jochem de Jong (MTV): “De discussie moet breder worden gevoerd”

Door de gewelddadige videoclip Rellen en Rennen van de 18-jarige rapper Daryll, die lange tijd ongecensureerd op internet te zien was, is de discussie rond geweld in clips weer aangezwengeld. Aanleiding voor de controverse is dat de clip van Daryll werd geproduceerd door TMF zelf, in het kader van het project Kweekvijver. Voor actualiteitenrubriek TweeVandaag reden om geweld in clips weer aan de kaak te stellen.

Jochem de Jong (MTV): “De discussie moet breder worden gevoerd”

De actualiteitenrubriek TweeVandaag van Nederland 2 doet verwoede pogingen de discussie rond gewelddadige videoclips weer aan te zwengelen. Aanleiding is de clip van de jonge rapper Daryll voor zijn single Rellen en Rennen. De video is geregisseerd door Erwin van den Eshof (bekend van de Nederlandse horrorfilm Doodeind). Er bestaan twee versies: een 'extreme' versie voor na tien uur 's avonds, waarin vuurwapens en vechtsport een belangrijke rol spelen, en een versie voor overdag, waarin de wapens zijn verstopt. Darryl redt in de video zijn vriendin van ontvoerders door hen met hun eigen geweren uit te schakelen. Vergeleken met andere clips in het gangstagenre komt het vrij onschuldig over. Er is geen bloed te zien en in de gekuisde versie lijkt het eerder of de rapper bliksem uit zijn handen schiet. Toch is er juist rond Rellen en Rennen ophef ontstaan, omdat clipzender TMF de video zelf heeft geproduceerd. Met het project Kweekvijver is de zender dit jaar begonnen met het verzorgen van videoclips voor nieuwe talenten. De gewelddadige versie van Daryll's clip is weliswaar volgens de regels van de Kijkwijzer niet voor tien uur 's avonds uitgezonden, maar was wel een maand lang gewoon te zien op de website van Kweekvijver zonder waarschuwing. TweeVandaag besteedde er aandacht aan toen de clip inmiddels was verwijderd van de site. Woordvoerder Jochem de Jong van MTV Networks noemt het hele relletje 'de grootste komkommer van Nederland': "Per abuis waren de twee versies van de clip 24 uur per dag op internet te zien, toen wij daar op werden gewezen is dat aangepast. Ik begrijp dat we wat meer aandacht naar ons toe trekken omdat TMF deze keer zelf de afzender is van de clip, maar het gaat om een simpel verhaaltje waarin een jongen zijn vriendin redt. In de gemiddelde film van SBS6 gaat het er harder aan toe." In de pas verschenen notitie "Bewust in Beeld" verduidelijkt MTV Networks haar standpunt. Het netwerk zegt hierin dat ze haar verantwoordelijkheid niet uit de weg wil gaan, maar dat ouders de belangrijkste verantwoordelijkheid hebben over het mediagebruik van jongeren. Ook wijst de zender op verschillende opvattingen rond seks en geweld in verschillende culturen en wordt er aangedrongen op wetenschappelijk onderzoek naar het schadelijke effect van videoclips. Er is namelijk nog nooit aangetoond dat het zien van geweld op tv of in videogames het gedrag van jongeren beïnvloed. Ook bij de Landelijke StichtingTegenZinloosGeweld zijn gewelddadige videoclips veelvudig onderwerp van discussie. Oprichter Bart Wisbrun is verbaasd over de keuze van TMF: "Anderhalve maand geleden werd aangekondigd dat TMF een stap verder zou gaan dan de Kijkwijzer en meer ging letten op de inhoud van uitgezonden clips. Dat vond ik een goed verhaal, maar nu blijkt deze clip een eigen productie te zijn van TMF. Je moet opgelegde regels ook zelf blijven volgen, vind ik." Volgens Wisbrun hadden de makers van Rellen en Rennen iets langer moeten nadenken over het effect op de kijker: "In de clip wordt de indruk gewekt dat Daryll met magische krachten zijn tegenstanders kan uitschakelen. Nou, prima, had het daarbij gehouden." Jan Born is een van de makers van het item in TweeVandaag. Hij kwam op het idee voor het verhaal na het zien van de clip van Darryl op The Box (ook onderdeel van MTV Networks): "Ik ben geen vaste kijker van dat soort zenders, maar ik zag volgens mij voor het eerst vuurwapens in een Nederlandse clip. De clip is door TMF zelf betaald en daardoor viel het op. Het zal niet meteen leiden tot copycat-gedrag, maar de held van de clip gebruikt wel wapens om een conflict op te lossen." Het jongerenpanel van TweeVandaag, Top-X, kwam ook aan het woord. Uit een enquête onder bijna 2000 jongeren bleek dat de meerderheid vindt dat de regels voor videoclips strenger moeten worden. "Het gaat om een heel diverse groep jongeren die specifiek over deze clip werden ondervraagd. Het is absoluut zo dat zij maatschappelijk wat bewuster zijn dan veel jongeren, maar het is toch interessant om te zien hoe zij er over denken." Volgens Born had de clip nog op internet gestaan als TweeVandaag er geen aandacht aan had gegeven. Over de peiling van het TweeVandaag jongerenpanel is De Jong duidelijk: "Jongeren willen dat videoclips aan regels worden gebonden. Dat zegt niet veel, want die regels zijn er al. De Kijkwijzer is het helemaal met ons eens dat deze clip na tienen mag worden uitgezonden, dat mis ik in de verslaggeving." Volgens de MTV-woordvoerder moet de discussie breder worden getrokken: "De media hebben zeker invloed op jongeren, dat ontken ik niet. Je moet kinderen en jonge mensen wapenen tegen media-uitingen en dat is niet in de eerste plaats onze verantwoordelijkheid. De discussie is heel logisch, maar ik vind het jammer dat er uit een soort Pavlov-reactie altijd als eerste naar ons wordt gekeken." MTV opende deze week de website Videopinie.nl, waar mensen in discussie kunnen gaan over videoclips waar kijkers eventueel aanstoot aan zouden kunnen nemen. Producersduo The Partysquad geeft hun mening over de discussie op de site: "We waren toch zo'n vrij en tolerant land? Onze 'kids' groeien op tussen de coffeeshops en rosgetinte ramen. Dat heeft toch veel meer invloed op de jonge generatie dan wat jongeren zien op tv?"