Was dit de laatste keer dat we RAYE in een zaal als Paradiso konden bewonderen? De Londense singer-songwriter zou met haar charisma en doorzettingsvermogen grote arena's kunnen vullen. In Amsterdam bewees ze met een hele emotionele show waarom ze nu een van de felste sterren aan de muzikale hemel is.

Och, die arme RAYE. Kort voor Lowlands ging ze zo hard door haar rug, dat de Britse singer-songwriter de show vanuit een sjofele fauteuil moest doen. En nu staat ze in een stijf uitverkochte Paradiso met een zere keel. Bíjna had ze deze show afgeblazen, vertelt ze wanneer ze opkomt, als een glamoureuze Old Hollywood-diva in een roze, metallic jurk en haar donkerrode haren gestyled als Marilyn Monroe. ‘Maar ik heb het gewoon NIET in me om te cancellen. Dus willen jullie me helpen met de hoge noten?’

Nee, Rachel Keen, zoals ze echt heet, is door niets of niemand te stoppen. Niet door het grote label, waarbij ze op haar zeventiende een wurgcontract tekende. Niet door het machtsmisbruik van foute mannen. Dus rukte ze zich los van de ketens van die grote platenmaatschappij, en scoorde ze op eigen kracht een megahit met ‘Escapism’, die viraal ging op TikTok. En dit jaar verscheen het debuutalbum dat haar label jarenlang tegenhield. Tien jaar maar liefst, zo vertelt ze vandaag. Met die plaat onder de arm speelde ze eerder dit jaar al in de Melkweg, en is ze nu weer terug voor een uitverkochte show in diezelfde zaal én Paradiso. De volgende keer staat ze in de AFAS Live of misschien zelfs de ZiggoDome, want RAYE’s brandende komeet gaat rechtstreeks op supersterrendom af.

RAYE live in Paradiso

RAYE live in Paradiso

RAYE live in Paradiso

In Paradiso bewijst ze precies waarom haar komeet daar wel zal arriveren. Zelfs met keelpijn zingt RAYE namelijk de sterren van de hemel (oh, kippenvel krijgen we van die uitvoering van ‘Oscar Winning Tears.’!). Het charisma DRUIPT werkelijk van haar af. Ze heeft grote dromen, en een band die evenveel ambitie uitstraalt. Een zevenkoppige formatie met twee blazers, die haar songs de grandeur van een schemerige Parijse jazzclub geven. Ooit zal er ook nog een gospelkoor meegaan, zegt ze met een knipoog. ‘Maar the budget isn’t budgetting right now, dus dat komt later.’

Wat RAYE vooral zo innemend maakt, is haar eerlijkheid. Ze deinst niet weg voor moeilijke thema’s. Zo tackelt ze, al knielend op het podium, haar vroegere verslaving aan marijuana in de jazzballad ‘Mary Jane.’, en doet ze een boekje open over haar verstoorde lichaamsbeeld in ‘Body Dysmorphia.’. ‘Dit vind ik een moeilijk nummer om te spelen,’ geeft ze toe, want ze heeft nog steeds ruzie met haar spiegelbeeld. Dus speelt ze het liedje aanzienlijk kleiner dan andere tracks en zingt het als een hert in de koplampen, maar ze doet het allemaal wél. ‘Ik denk niet dat ik de enige ben die soms van alles zou willen veranderen aan mijn lichaam,’ legt ze uit. Soms zijn haar praatjes wat langdradig en halen ze de vaart uit haar set, maar juist op dit soort momenten kruipt RAYE onder de huid.

RAYE live in Paradiso

Met geen song komt ze dichterbij dan met ‘Ice Cream Man.’, een tranentrekkende ballad over seksueel misbruik. Die schreef ze over een oudere producer die ze leerde kennen via Instagram, waar ze het slachtoffer van werd. Het publiek heeft dan ook al een enorme brok in de keel bij haar speech voorafgaand aan het nummer, omdat er velen zijn die iets soortgelijks meegemaakt hebben. In die speech vertelt RAYE dat het haar hart breekt dat zoveel mensen zich herkennen in ‘Ice Cream Man.’, en dat ze vurig hoopt dat niemand zichzelf de grond in laat boren door mannen die hun handen niet thuis houden, en dat iedereen áltijd hun dromen blijft najagen. En dan moet ze het nummer nog beginnen! Dan gaat de tranenkraan pas écht open. Het is schaamteloos snotteren in een smoezelig zakdoekje wanneer ze geëmotioneerd zingt: ‘I’m a very fucking brave strong woman, and I’ll be damned if I let a man ruin how I walk, how I talk, how I do it.’ Nee, RAYE laat zich niet meer kleineren. Door niemand. Ze is een felle ster die weigert haar licht ook maar een klein beetje te dimmen. 

RAYE's 'Ice Cream Man.' is genomineerd voor de 3voor12 Song van het Jaar 2023. Je kan HIER stemmen.